تأمل در احاديث فراواني كه در منابع حديثي شيعه و اهل سنت درباره ي حكمت اذان و فضايل و بركات آن وجود دارند، [1] نشان مي دهد كه فلسفه ي اين عمل عبادي، تنها اعلام وقت نماز نيست، بلكه آثار فردي، اجتماعي، دنيوي و اخروي فراواني بر آن مترتب است. بدين ترتيب، آيا مي توان باور كرد كه همه ي اين حكمت ها و بركات، به دنبال رؤياي عبدالله بن زيد پديد آمده است و يا اين كه پيامبر صلي الله عليه و آله فلسفه ي اذان را مي دانسته، ولي از خود اذان، بي اطلاع بوده است؟!