(2) بسم الله

(2) به نام بزرگ خداي كه سزاي پرستش است،

(3) و بالله

(3) و به خداي يكتا جل جلاله،

(4) و الحمدلله

(4) و همه ستايش ها و نيايش ها خداي راست.

(5) و خير الاسماء لله

(5) و بهترين نام ها ايزد آفريدگار راست.

(6) اشهد ان لا اله الا لله

(6) گواهي مي دهم كه نيست معبودي در خور پرستش، جز خداي كه مستجمع جميع كمالات و مستوجب همه عبادات است.

(7) وحده

(7) در حالتي كه يكتا و بي همتاست.

(8) لا شريك له

(8) نيست همآوردي او را در الوهيت، و نه انبازي به استحقاق عبادت.

(9) و اشهد ان محمدا عبده و رسوله

(9) و گواهي مي دهم كه محمد بنده او، و فرستاده اوست،



[ صفحه 62]



(10) ارسله بالحق

(10) فرستاده است او را به راستي و درستي، بي شبهه و بلاشك!

(11) بشيرا

(11) در حالتي كه مژده فرماي است به رحمت و به فضل خداي، كسي را كه به توحيد او اقرار كند.

(12) و نذيرا

(12) و بيم نماي است از عقوبت و عدل خداي، كسي را كه از شرك احتراز نورزد.

(13) بين يدي الساعة

(13) پيش از قيام قيامت.

(14) اشهد ان ربي نعم الرب

(14) گواهي مي دهم كه پروردگار من، نيكو پروردگاري است.

(15) و ان محمدا نعم الرسول

(15) و همانا (محمد (صلي الله عليه واله وسلم))، نيكو فرستاده اي است.

(16) اللهم صل علي محمد و آل محمد

(16) بار خدايا، درود بفرست بر (محمد)، يعني او را به رحمت خود بنواز و بر اهل بيت (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)).

(17) و تقبل شفاعته

(17) و بپذيرد درخواست بخشودگي را

(18) في امته

(18) درباره امتش.

(19) و ارفع درجته

(19) و رفيع گردان درجه اش را در عالم ابديت.

(20) التحيات لله

(20) همه ثناها و آفرين ها خداي راست.

(21) و الصلوات

(21) و همه نمازها، يا دعاها،

(22) الطاهرات

(22) همه پاك از شرك جلي [1] و خفي [2] ، همه مقرون به توحيد و اخلاص و اعتقاد.

(23) الطيبات

(23) همه پاكيزه و مصون از رخوت و غفلت و حديث نفس و حالت كسل، همه مشحون به



[ صفحه 63]



نشاط خاطر و طيب نفس و حضور دل،

(24) الزاكيات

(24) همه مأمون از اغراض نفساني و علائق سراي فاني، همه مرهون به صدق و صفا و عبوديت و وفا،

(25) الغاديات

(25) در اوائل روز برآورده شدگان، يا آينده ها.

(26) الرائحات

(26) در اواخر روز اجراء كرده شدگان، يا رفته ها.

(27) السابغات

(27) همه رسا و به انجام، يعني: با شروط تام و آداب تمام.

(28) الناعمات

(28) همه خوش آيند دل، كه با دقت و رقت و وجد و وقار و خشوع و خضوع و افتادگي و نرمي و سكون گذارده گردد.

(29) لله

(29) خداي راست،

(30) ما طاب

(30) آنچه پاكيزه و پسنديده شد.

(31) و زكي و طهر

(31) و از آلايش بري ماند و پاك گشت.

(32) و خلص و صفا

(32) و بي غش و صافي گرديد.

(33) فلله

(33) پس آن، خداي راست.

(34) «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ارسله بالحق بشيرا و نذيرا بين يدي الساعة، اشهد ان ربي نعم الرب و ان محمدا نعم الرسول»

(34) كه ترجمه اين كلمات گذشت)



[ صفحه 64]



(35) و ان الساعة

(35) و همانا كه روز رستاخيز،

(36) آتية

(36) آينده است.

(37) لا ريب فيها

(37) و شك و شبهه اي در آن نيست،

(38) و ان الله يبعث

(38) و همانا خداي عزوجل بار دگر برانگيزد و زنده گرداند،

(39) من في القبور

(39) كساني را كه در گورها مدفونند.

(40) الحمدلله الذي هدانا لهذا

(40) ثنا و ستايش خداي راست كه به فضل خود، ره نمود ما را به اين اعتقادات و عبادات،

(41) و ما كنا لنهتدي

(41) و ما نبوديم آن كه پيش خود توانستي هدايت يافت و به راه آمد.

(42) لولا ان هدانا الله

(42) اگر خداي، ما را راه ننمودي و رهنمون نبودي.

(43) الحمدلله رب العالمين

(43) هر ثنا و نيايش كه بود و هست و باشد خداي راست كه پروردگار جهانيان است.

(44) اللهم صل علي محمد و آل محمد

(44) بار خدايا، درود مرحمت آميز بفرست بر (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)) و اهل بيت (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)).

(45) و بارك علي محمد و آل محمد

(45) و بركات و خيرات را، زياده كن بر محمد و اهل بيت (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)).

(46) و سلم علي محمد و آل محمد

(46) و سلام فرست بر محمد و آل (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)).

(47) و ترحم علي محمد و آل محمد

(47) و رحمت آور بر (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)) و اهل بيت (محمد (صلي الله عليه واله وسلم)).



[ صفحه 65]



(48) كما صليت و باركت و ترحمت

(48) چنان كه درود و بركت فرستادي و رحمت آوردي و منت نهادي،

(49) علي ابراهيم و آل ابراهيم

(49) بر خليل خود ابراهيم و اهل بيت او.

(50) انك حميد مجيد

(50) به راستي و درستي كه تو، سخت ستوده اي، به اعطاي نعم [3] و بس بزرگواري در ايفاي كرم.

(51) اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل علي محمد و آله محمد.

1- مستحب است كه به طرزي نشيند - كه در نشستن بين سجدتين، مذكور شد - و دست ها را (محاذي زانو) روي ران ها گذارد و انگشتان را به هم بچسباند و نظر بر كنار راست خود افكند و بگويد: (به متن از رديف 2 به بعد رجوع شود)



8- وحده لا شريك له، صفتش

و هو الفرد، اصل معرفتش



شرك را سوي وحدتش، ره نه

عقل، از كنه ذاتش، آگه نه



هست در راه كبريا و جلال

شرك مستبعد و شريك، محال



14- و به لفظ ديگر چنين وارد است كه: انك نعم الرب (بر سبيل خطاب) يعني به درستي كه تو نيكو پروردگاري!

16- و گفته اند، يعني تعظيم فرماي او را، در دنيا به اعلاي دين و اظهار دعوت و اعظام ذكر و ابقاء شريعت، و تكريم نماي او را در آخرت، به اضعاف [4] اجر و



[ صفحه 66]



اعتلا [5] قدر و اعزاز [6] كامل و ابراز كمال او، بر اولين و آخرين و به تقبل شفاعت در شأن امت و تقدم او بر كافه انبياء مرسلين (صلواتك عليهم اجمعين)

... (و نيز) حضرت فاطمه و دوازده امام معصوم و منصوص و هر كه به روش ايشان گرايد و از علوم لدني آنان درك فيوضات وافره نمايد همچون وجود مقدس سلمان فارسي (رضي الله عنه) كه حضرت مصطفي (صلي الله عليه و آله و سلم) درباره وي فرمود:

«سلمان منا اهل البيت».

19- و پس از آن حمد خداي گويد - دو سه نوبت - و چون بر مي خيزد به ركعت سوم، بگويد، همان ذكري را كه در برخاستن از دومين سجود مي گفت.



ذكر حق رخصت قربست و حضور

اگر از صدق و ارادت باشد



دل اگر با تو نباشد به نماز

عادت است آن، نه عبادت باشد



هرچه را دل نگرد، باز بگوي

كه چنين گفته شهادت باشد



به نيازآ چو درآئي به نماز

تا تو را فيض، زيادت باشد



پس نمازگزار را بايد كه در شهادت بر زبان، آن راند كه دل بيند و داند، نه آن كه كلماتي چند بخواند و بگذرد و حقيقت آنچه گويد به خاطر نگذراند. و در تشهد آخر بعد از «نعم الرسول» بگويد: (در متن به رديف 20 رجوع شود)



42- گر پيشرو لطف تو ننمايد راه

از راه تو هيچكس نگردد آگاه



وانكس كه به راه آيد و ره پيمايد

توفيق، رفيقش ار نشد واويلاه!



(50) -... اگر كسي را اين توهم حاصل شود كه مگر تشبيه درود پيغمبر و آل او بر (درود) حضرت ابراهيم و آلش، يادي از اين مي دهد كه حضرت ابراهيم افضل از پيغمبر ماست و اين خلاف واقع است. (؟)

جواب آن كه: مراد از اين تشبيه آن است، همان گونه كه درودي بر ابراهيم و اهل بيت او فرستادي، بهتر و برتر از درودي است كه بر انبياء پيش از او فرستاده اي، هم بر اين گونه درودي بر (محمد (ص)) و اهل بيت او فرست كه بس بهتر و برتر باشد، از درودي كه بر انبياء سلف وي فرستاده اي، كه از آن



[ صفحه 67]



جمله، يكي هم، حضرت ابراهيم خليل است (علي نبينا و عليه السلام) و همين معني دليل بر اين است كه افضليت پيغمبر ما بر حضرت ابراهيم ثابت و قاطع است.



يا سيدالانام درود جناب تو

ورد زبان ماست مه و سال و صبح و شام



پيش تو، خود، چه تحفه فرستيم در خورت؟

مقدور ما همين صلوات است والسلام



... ذكر واجب در تشهد نخستين و پسين، شهادتين و صلوات بر محمد و آل اوست (با رعايت ترتيب) چنان كه شهادت به توحيد را بر رسالت مقدم دارد و سپس ذكر صلوات را بر زبان آرد كه عبارات آن بر سياق منقول و معمول بر اين گونه است: (در متن به رديف 51 رجوع شود)

51- و بهتر آن كه: «وحده لا شريك له» را پس از شهادت به توحيد و «عبده» را پيش از شهادت به رسالت ترك نكند.



[ صفحه 68]