از اين دستورهاي اسلامي كه يا نشنيده ايد و يا خيلي كم بگوش شما خورده است، تعجب خواهيد كرد و خواهيد پرسيد چه منظوري از اينهمه اجتماع و آداب و تشريفات هست؟ بيشتر تعجب خواهيد كرد اگر بشنويد كه منظور عمده از اينهمه اجتماع، شنيدن همان خطابه هاست، پس آن خطابه ها چقدر بايد داراي اهميت باشد و جنبه ي حياتي داشته باشد؟!

آن قدر اهميت دارد كه آنگاه كه آواز مؤذن به «الله اكبر» بلند مي شود هر كس در هر جا هست و هر كاري در دستش هست بايد بگذارد و بشتابد به سوي نماز جمعه و آن دو خطابه را بشنود و سپس دو ركعت نماز را به جماعت بخواند و آنوقت آزاد است. در سوره مباركه جمعه همين مطلب بيان شده آنجا كه مي فرمايد:

«يا ايَّها الَّذينَ آمَنوا اِذا نودِيَ لِلصَّلوةِ مِنْ يَومِ الْجمعة فَاسْعَوا اِلي ذِكرِ اللّهِ وَ ذَرو الْبَيعِ ذلِكُم خَير لَكُم اِنْ كُنتم تَعمَلون وَ اِذا قُضِيَتْ الصَّلوةُ فَانْتَشِرُوا فِي الاَرْضِ». [1] .

اين را هم بگويم كه ظهرها اول اذان گفته مي شود و بعد از اذان نماز خوانده مي شود و در روز جمعه استثنائا اگر بنا باشد نماز جمعه خوانده بشود اذان را قبل از ظهر مي شود گفت، مي شود اذان را همچنان بگويند كه اول زوال دو خطابه تمام



[ صفحه 308]



شده باشد.

صداي مؤذن كه بلند شد براي نماز جمعه، معامله كردن حرام است «و ذروا البيع». اين جهت نص قرآن است و از مسلمات اسلام است، شيعه و سني در اين زمينه اختلافي ندارند كه اگر نماز جمعه صحيحي تشكيل شود و اذانش گفته شود در آن حال مثلا مغازه داري پشت ترازوي خودش نشسته يا ايستاده است و مشتري آمده و از او مثلا پنير مي خواهد و او كارد را برده روي پنير مي خواهد ببرد و در آن حال بانگ مؤذن بلند مي شود الله اكبر، واجب است بر مشتري و بر فروشنده دست نگهدارند و بشتابند، «فاسعوا الي ذكر الله و ذروا البيع»، يعني بشتابيد به سوي نماز و معامله را رها كنيد. معامله در آنوقت حرام است، بايد بشتابند و خطابه ها، را گوش كنند.

در نماز جمعه دو خطابه خوانده مي شود، نه يكي. به اين ترتيب كه امام يك خطابه انشاء مي كند، بعد مي نشيند، و مختصري سكوت مي كند دو مرتبه بلند مي شود براي خطابه دوم.