اسلام يك نماز هفتگي دارد كه نام آن نماز جمعه است. [1] در قرآن مجيد از اين نماز بخصوص ياد شده است و آن در سوره ي جمعه است:

«يَا اَيُّها الّذينَ آمَنُوا اِذا نُودِيَ لِلصَّلوةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا اِلي ذِكْرِ اللّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ تَعْمَلُون».

به اتفاق تمام مفسرين شيعه و سني مقصود نماز جمعه است.

نماز جمعه چيست؟ نماز جمعه همان نماز ظهر روز جمعه است ولي با ساير نمازها اختلاف دارد، اولا همه ي نماز ظهرها چهار ركعت است اما نماز ظهر روز جمعه كه اسمش نماز جمعه است، دو ركعت است، ثانيا واجب است با جماعت خوانده شود ولي ساير نمازها، خواندنشان با جماعت واجب نيست و ثالثا نماز جمعه در هر نقطه اي كه اقامه شود تا دو فرسخ از همه جوانب بر مردم واجب است كه در آن شركت كنند مگر آنكه عذر داشته باشند و رابعا در هر نقطه اي كه نماز جمعه اقامه شد، تا شعاع يك فرسخ حرام است نماز جمعه ي ديگري اقامه بشود، فقط همان يك نماز جمعه بايد باشد.

ببينيد اگر همچنين نمازي اقامه بشود، چه نمازي مي شود؟ اگر مثلا در اين نقطه كه ما هستيم يعني در تهران، يك نماز جمعه اي تشكيل گردد، از شعاع دو فرسخ يعني از طرف شمال تا شميران و از جنوب تا شهرري و از همه ي جوانب شرق و غرب و ميان اين ها تا فاصله 12 كيلومتر كه تقريبا دو فرسخ شرعي است در آن



[ صفحه 305]



شركت كنند و تا شعاع شش كيلومتر نماز جمعه ديگري اقامه نشود و منحصر به همان يك نماز باشد، ببينيد چه اجتماع عظيمي آنوقت تشكيل مي شود.

اين نماز بايد دو ركعت خوانده شود نه چهار ركعت، چرا؟ در احاديث و اخبار بسيار وارد شده و از مسلمات است كه: «وَ اِنَّما جُعِلَتِ الْجُمُعَةُ رَكْعَتَيْنِ لِمَكانِ الْخُطْبَتَيْنِ». يعني اين نماز عمومي؛ اين نمازي كه همه بايد در يكجا جمع بشوند و مثل اين نماز جماعت ها متفرق نباشند، فرض است كه قبل از اين نماز دو خطابه ايراد گردد و همين دو خطابه بجاي دو ركعت است.

ما ماده اي داريم در خود دين مقدس اسلام كه سخنراني جزء متن دين است، جزء نماز است، اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمايد: خطبه نماز است، ماداميكه امام خطابه مي خواند، همه ي مردم بايد سكوت كنند و حرف او را گوش كنند و مادامي كه او از كرسي خطابه پائين نيامده است همه مثل اين است كه در حال نماز مي باشند، البته با يك فرقهائي از قبيل اين كه رو بقبله نشستن و لااقل رو بقبله بودن خود امام كه خطبه مي خواند در اين حال واجب نيست، اين دو خطابه اي كه در آنجا فرض است به جاي دو ركعت از نماز ظهر است.