ولايت تصرف يا ولايت معنوي، نوعي اقتدار و تسلط فوق العاده تكويني است. [1] .

نظريه ي ولايت تكويني از يك طرف مربوط است به استعدادهاي نهفته در اين موجودي كه به نام «انسان» در روي زمين پديد آمده است و كمالاتي كه اين موجود شگفت انگيز بالقوه دارد و قابلِ به فعليت رسيدن است، و از طرف ديگر مربوط است به رابطه ي اين موجود با خدا. مقصود از ولايت تكويني اين است كه انسان در اثر پيمودن صراط عبوديت به مقام قرب الهي نائل مي گردد و اثر وصول به مقام قرب- البته در مراحل عالي آن- اين است كه معنويت انساني كه خود حقيقت و واقعيتي است، در وي متمركز مي شود و با داشتن آن معنويت، قافله سالار معنويات، مسلط بر ضمائر و شاهد بر اعمال و حجت زمان مي شود. زمين هيچگاه از وليي كه حامل چنين معنويتي باشد، و به عبارت ديگر، از «انسان كامل» خالي نيست. [2] .



[ صفحه 156]