مي فرمايد: از ديگر خصائص بهترين نمازها، همراهي آن ها با نوافل است؛ خاصه نماز شب كه بنا بر روايات، جان ايمان است و رسيدن به درجات رفيع دين، بدون آن، ميسور نيست و در اهميت آن، همين بس كه اقامه ي آن بر رسول گرامي اسلام حضرت محمد مصطفي (صلي الله عليه وآله وسلم) واجب بود، علي (عليه السلام) در تمام عمر شريفش حتي در سخت ترين شب جنگ صفين (ليلة الهرير) آن را به پا داشت؛ بي بي فاطمه ي زهرا (س) شبي را بدون آن، سحر نفرمود؛ امام حسن مجتبي (عليه السلام) چونان جد معظم و پدر و مادر گرامي اش، به آن عنايت داشت؛ امام حسين (عليه السلام) در شب شهادتش چونان هميشه آن را اقامه فرمود؛ حضرت زينب (سلام الله عليها) در سفر اسارت نيز آن را از ياد نبرد و حضرات ائمه ي اطهار (سلام الله عليهم اجمعين) نماز شب را در سفر و حضر، در تندرستي و بيماري و در منزل يا زندان طواغيت، اقامه فرمودند؛ آن هم با آن كيفيت بسيار عالي و مشعشع كه وصف ناپذير است و حيرت انگيز.

حكايت

امام مجتبي (عليه السلام) فرمود: شبي تا سحر، مادرم فاطمه (سلام الله عليها)



[ صفحه 121]



در محراب عبادت به نماز شب، ايستاده و پيوسته در ركوع و سجود و قيام و دعا بود و براي مؤمنين و مؤمنات دعاي بسيار فرمود؛ در حالي كه از خود، يادي نكرد. پس گفتم: مادر جان! چرا همان گونه كه در حق ديگران دعا كردي، براي خويشتن نفرمودي؟ فرمود: فرزندم! اول همسايه، بعد خانه. [1] .

نكته

از «حسن بصري» نقل شده كه مي گفت: «حضرت فاطمه (س) عابدترين امت بود و در عبادت حق تعالي، آن قدر بر پا مي ايستاد كه پاهاي مباركش، ورم مي كرد. [2] »

سپس مي فرمايد: نمازگزاري كه در دل شب، شادمانه و شيفته، سر از بستر برمي دارد تا در خلوت خويش با خداي تعالي سفره ي دل خود را- دور از چشم اغيار بگشايد- پيش از هر چيز، خدا دوستي خود را به اثبات رسانده است؛ چنان كه حضرت حق (جل عظمته) در روايتي قدسي فرمود: «دروغ مي گويد كسي كه مي پندارد مرا دوست دارد و آنگاه كه تاريكي شب، همه جا را فرا مي گيرد، مي آرمد و مرا از ياد برده، در خاطر نمي آورد. آيا هر دلشده اي در پي خلوت با دلدار خود نيست؟!» [3] .

مي پرسم: تأثير نوافل و نمازهاي مستحبي، بر نمازهاي واجب، چگونه است؟

- باعث نيكويي و تكامل آن ها مي شود؛ چنان كه در روايت آمده است كه امام زين العابدين (ع) فرمود: «نماز نمازگزار، پذيرفته نمي شود، جز آن چه با



[ صفحه 122]



حالت توجه، خوانده شده است. «ابو حمزه ثمالي» عرض كرد: پس با اين وصف، ما هلاك شديم؟ حضرت فرمود: خير چنين نيست، بلكه خداي تعالي، نماز شما را با نوافل، تمام مي كند.» [4] .