مي فرمايد: قيام چيست؟

مي گويم: ايستادن هنگام «تكبيرة الاحرام» و خواندن حمد و سوره و نيز ايستادن قبل و بعد از ركوع.

- آري؛ و حقيقت آن عبارت است از «ايستادن در محضر خداي تعالي براي اداي حق عبوديت و بندگي حضرتش و جلب عنايات الهيه و انس گرفتن با



[ صفحه 70]



او (جل جلاله) و لذت بردن از همكلامي، گفتگو و راز و نياز و مناجات با حضرتش و چاره ي كار جستن براي توقف طولاني خود در روز قيامت و دفع هول و هراسي كه در انتظار آدمي است. آدمي از ايستادن به روي دو پا مي بايد به اين حقيقت پي ببرد كه مسلمان بايد در مقام خوف و رجا باشد و از پايين افكندن سر در هنگام نماز، الزام قلب به تذلل، خضوع، خشوع و دوري از رياست طلبي و خود بزرگ بيني را، درك نمايد و بداند كه در فرداي قيامت مي بايست در پيشگاه ذات اقدس حق، حاضر آيد؛ در حالي كه چگونگي آن را اين ايستادن به نماز، تعيين مي كند؛ لذا سزاوار است انسان در جهت تصحيح قيام نماز خود هر آن چه را توان دارد، به كار گيرد و بداند تمامي حالاتش نزد حضرت حق، آشكار است؛ حتي آن چيزهايي كه خود نيز از آن خبري ندارد و نيز خيلي مراقب باشد كه مبادا باطنش مخالف با رضاي پروردگار باشد. در چنين مقام خطيري، تواضع و فروتني او، لااقل همچون تواضع در محضر سلطاني از سلاطين دنيا خواهد بود، چگونه كسي كه در مقابل حاكمي قرار گيرد، مراقب تمام حركات و گفته هاي خود مي باشد كه مبادا سخني برخلاف رضاي او به زبان آورد و يا از معناي آن چه مي گويد غافل باشد و يا اشارات سلطان را در نيابد؟ و خدايي كه ملك الملوك و جبار الجبابره است هرگز نزد مسلمان از بشري مثل خود، بي مقدارتر نخواهد بود.» [1] .

حكايت

ابوحمزه ثمالي گويد: علي بن حسين (ع) را ديدم كه نماز مي گزارد و ردايش



[ صفحه 71]



از شانه اش بيفتاده بود و اصلاحش نمي كرد. نمازش را كه تمام فرمود، به حضرتش گفتم. پاسخ داد واي برتو! نمي داني در مقابل چه مقامي ايستاده بودم؟! نماز بنده، زماني پذيرفته افتد كه خود با تمام وجود در آن، رو به پروردگار كند. [2] .



فرهاد شو و، تيشه بر اين كوه، بزن

از عشق، به تيشه، ريشه ي كوه بكن



طور است و، جمال دوست، همچون موسي

ياد همه چيز را، جز او، دور فكن [3] .