مطلب سوم در بيان معاني افعال و اقوال نماز و مقدمات آن به طريق اختصار است.

نخستين مقدمه ي واجب براي نماز، به دست آوردن «طهارت» است.

مطابق روايت مشهور: «لا صلوة الا بطهور» [1] نماز جز به اسباب طهارت حاصل نمي شود و حقيقت نماز - كه مناجات با پروردگار مي باشد - همان طوري كه اشاره شد كه مي فرمايد: «المصلي يناجي ربه؛ [2] نمازگزار با پروردگارش نجوا مي نمايد» و همچنين عروج به عالم قدس است كه فرمود: «الصلوة معراج المؤمن؛ [3] نماز، معراج مؤمن است».

اين حقايق حاصل نگردد مگر پس از پيدا شدن سنخيت به آن عالم كه فرموده اند: «السنخية علة الانضمام؛ سنخيت سبب يكي و با هم شدن



[ صفحه 74]



است» و در قرآن مجيد نيز مي فرمايد: (... الطيبات للطيبين...). [4] .

بنابراين، بايد از احداث و اخباث ظاهري بدني و باطني قلبي، طهارتي تحصيل كرده، به تعبير ديگر از حدثهاي ظاهري و نجاستهاي خارجي به وسيله ي وضو و غسل و تيمم و همچنين طاهر كردن بدن و لباس، تحصيل طهارت ظاهري نموده و احكام اين مطهرات چه از خبث (تطهير از نجاست) و چه از حدث (وضو و غسل و تيمم) در رساله هاي عمليه موجود است و معمولا از آن باخبر هستيد.

چيزي كه مهم است و بيشتر خلق از آن بي خبر و يا بي اعتنا هستند نجاستها و حدثهاي باطني است كه به مراتب از نجاستها و حدثهاي ظاهري، مضرتر و تطهيرش لازم تر است، همان طوري كه اشاره شد از قول پيغمبر خدا صلي الله عليه و آله كه:

«خداوند به دلهاي شما مي نگرد نه به صورتهايتان». [5] .