مطلب اول در بيان دليلهايي كه درباره ي شرط حضور قلب در نماز است و مي رساند كه حتما بايد نماز با خضوع و خشوع دل همراه باشد و همچنين در اين بخش فضيلت حضور قلب و شرط پذيرفته شدن نماز با آن ذكر مي شود و از اخبار و آيات استفاده مي كنيم كه چگونه مؤثر بودن نماز منوط به حضور قلب است بلكه حكم عقل نيز بر آن گواه است.

از آيات قرآن كه در اين مورد رسيده است مي فرمايد: «هر آينه مؤمنين رستگار شدند (آنان كه به خدا گرويدند، به خواسته هايشان رسيدند) آنان كه در نمازشان ترسناكند (از خداي خود مي ترسند و برايش خاضع و ذليلند)». [1] .

پس مطابق اين آيه ي شريفه، مؤمني كه اهل نجات است، كسي است كه در نماز، خاشع باشد و خشوع بدون حضور قلب تصور نمي شود.



[ صفحه 49]



در آيه ي ديگر مي فرمايد: «به پاي دار نماز را براي ياد كردن من». [2] .

و بديهي است كه غفلت ضد ذكر است، كسي كه در همه ي نمازش غافل و بي خبر است، چگونه براي ياد حق تعالي نماز را برپا داشته است و چگونه اين امر را اطاعت نموده كه مي فرمايد: «نماز را براي ياد خدا برپا داريد».

خداوند از غفلت نهي فرموده است و صريحا مي فرمايد: «و از جمله ي بي خبران نباش» [3] از آنچه به آن مأمور مي شوي - از ذكر و دعا - بي خبر نباش.