چند حكم درباره ي نماز در قرآن
- تحريم نماز در حال مستي:
يا ايها الذين ءامنوا لاتقربوا الصلوة و انتم سكاري حتي تعلموا ما تقولون.
«43 / نساء»
اي كساني كه ايمان آورده ايد، در حالي كه مستيد [1] به نماز نزديك مگرديد تا بدانيد چه مي گوييد.
- باطل بودن نماز در حال جنابت:
و لا جنباً.
«43 / نساء»
و نه در حال جنب «به نماز نزديك مگرديد در حالي كه جنب هستيد».
- جواز نماز خواندن يا عبور از مسجد بعد از غسل:
حتي تغتسلوا.
«43 / نساء»
[ صفحه 48]
تا اينكه غسل كنيد.
- تيمم براي معذورين:
و ان كنتم مرضي او علي سفر... فلم تجدوا مآءً فتيمموا صعيداً طيباً.
«43 / نساء»
و اگر بيمار يا در سفر باشيد... پس اگر آب نيافتيد در خاك پاك تيمم كنيد.
- نماز مسافر:
و اذا ضربتم في الارض فليس عليكم جناح ان تقصروا من الصلوة.
«101 / نساء»
چون در زمين سفر كنيد گناهي بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد. «از ركعات آن بكاهيد و آن را شكسته بخوانيد.»
- كيفيت نماز خوف به هنگام جنگ:
و اذا كنت فيهم فاقمت لهم الصلوة فلتقم طائفة منهم معك و ليأخذوا اسلحتهم...
«102 / نساء»
و چون در ميان ايشان باشي و براي آنان نماز برپا كني پس گروهي از ايشان بايد با تو برخيزند و سلاح خويش برگيرند، و
[ صفحه 49]
چون سجود كردند - نماز را فرادي تمام كردند - پس بايد در پشت سر شما باشند و گروهي ديگر كه نماز نگزارده اند بيايند با تو نماز گزارند و بايد پاس و پرهيز خويش نگاه دارند و سلاح خود برگيرند. كافران دوست دارند كه شما از سلاحها و كالاهاي خويش غافل شويد تا يكباره بر شما بتازند.
- كيفيت نماز گزاردن بيماران:
فاذا قضيتم الصلوة فاذكروا الله قياماً و قعوداً و علي جنوبكم.
«103 / نساء»
پس چون نماز گزاريد خداي را ياد كنيد، ايستاده و نشسته و بر پهلو خفته.
- اداي شهادت و وصيت بعد از نماز به خاطر ترس از خدا:
تحبسونهما من بعد الصلوة.
«106 / مائده»
اي كساني كه ايمان آورده ايد، چون مرگ يكي تان فرا رسد، گواهي ميان شما هنگام وصيت دو تن عادل از شماست، يا اگر در سفر بوديد و شما را پيشامد مرگ فرا رسد دو تن ديگر از غير خود - اهل ديني ديگر -؛ و اگر [از آن دو] به شك باشيد پس از نماز آنان را نگاه داريد تا به خدا سوگند خورند كه: ما هيچ بهايي را در برابر آن [گواهي] نستانيم هر چند وي
[ صفحه 50]
خويشاوند باشد و گواهي خدا را پنهان نسازيم، كه آنگاه هر آينه از گناهكاران باشيم.
- اعتدال در جهر و اخفات:
و لا تجهر بصلوتك و لا تخافت بها و ابتغ بين ذلك سبيلاً.
«110 / اسراء»
و نماز خويش را به آواز بلند مخوان و آن را آهسته هم مخوان، و ميان آن راهي بجوي.
[ صفحه 51]
پاورقي
[1] در روايات آمده كه مراد از مستي خواب است. ليكن از مفهوم «تا بدانيد چه مي گوييد» برمي آيد كه آدمي در هر حالي كه هشيار نباشد، چه حالت مستي باشد يا حالت خواب و كسالت، نبايد نماز بخواند.