ارزيابي جايگاه بي نماز
كتاب الهي و روايات اصيل اسلامي درباره ي مردم بي نماز، يا آنان كه اين مسأله ي مهم ملكوتي را سبك فرض مي كنند، نظرياتي دارند كه به قسمتي از آن ها در حدي كه لازم است اشاره مي شود:
اي مؤمنان كساني كه دين شما را مسخره و بازيچه گرفته اند، چه از اهل كتاب و چه از كافران، سرپرستان و دوستان خود مگيريد؛ و اگر مؤمن هستيد از خدا پروا كنيد - و چون براي نماز ندا در مي دهيد، آن را به مسخره و بازي مي گيرند؛ اين كار زشتشان به سبب اين است كه آنان گروهي هستند كه [در حقايق و معارف] انديشه نمي كنند - بگو: اي اهل كتاب! آيا جز اين را بر ما عيب مي گيريد كه ما به خدا و آنچه از سوي او بر ما نازل شده و آنچه پيش از ما [بر پيامبران] فرود آمده ايمان آورده ايم؟! و اين [عيب جويي شما به سبب اين است] كه بيشتر شما فاسق هستيد - بگو: آيا شما را از كساني كه كيفرشان [از مؤمناني كه به خيال خود از آنان عيب مي گيريد و آنان را سزاوار عذاب مي دانيد] نزد خدا بدتر است، خبر دهم؟ [آنان] كساني [از گذشتگان خود شما] هستند كه خدا لعنتشان كرده، و بر آنان خشم گرفته، و برخي از آنان را به صورت بوزينه و خوك درآورده، و [نيز آنان كه] طاغوت را پرستيدند؛ اينانند كه جايگاه و منزلتشان بدتر
[ صفحه 92]
و از راه راست گمراه ترند. [1] .
در اين آيات، مردم جداي از ايمان و نماز، ملعون و مغضوب حق معرفي شده اند و به آنان وعده ي عذاب سخت روز قيامت داده شده است.
سپس بعد از آنان نسلي جايگزين [آنان] شد كه نماز را ضايع كردند و از شهوات پيروي نمودند؛ پس [كيفر] گمراهي خود را [كه عذابي دردناك است] خواهند ديد [2] .
در بهشت ها از يكديگر مي پرسند - از روز و حال گنهكاران - [به آنان رو كرده] مي گويند؛ چه چيز شما را به دوزخ وارد كرد؟ - مي گويند: ما از نمازگزاران نبوديم - و به تهيدستان و نيازمندان طعام نمي داديم - و با فرورفتگان [در گفتار و كردار باطل] فرو مي رفتيم - و همواره روز جزا را انكار مي كرديم [3] .
حضرت صادق عليه السلام از رسول الهي صلي الله عليه و آله روايت مي كند:
[ صفحه 93]
كسي كه نماز را سبك انگارد به خدا قسم در كنار حوض بر من راه ندارد [4] .
و نيز آن حضرت از پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله روايت مي كند:
شيطان تا زماني كه مردم به نمازهاي واجب يوميه و ادايش در وقت اهميت مي دهند، ترسناك است و آه و ناله دارد؛ اما از زماني كه نماز را ضايع كنند، آنان را به راحتي در بدبختي هاي بزرگ مي كشاند [5] .
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:
لا سهم في الاسلام لمن لا صلوة له [6] .
آن كه نماز ندارد از اسلام بهره ندارد.
و نيز فرمود:
لكل شي ء آفة و آفة الدين ترك الصلوة [7] .
براي هر چيزي آفتي است كه آن را نابود مي كند، و آفت دين ترك نماز است.
پاورقي
[1] «يا أيها الذين آمنوا لا تتخذوا الذين اتخذوا دينكم هزوا و لعبا من الذين أوتوا الكتاب من قبلكم و الكفار أولياء و اتقوا الله إن كنتم مؤمنين - و إذا ناديتم الي الصلوة اتخذوها هزوا و لعبا ذلك بأنهم قوم لا يعقلون - قل يا أهل الكتاب هل تنقمون منا الا أن آمنا بالله و ما أنزل إلينا و ما أنزل من قبل و أن أكثركم فاسقون - قل هل أنبئكم بشر من ذلك مثوبة عند الله من لعنه الله و غضب عليه و جعل منهم القردة و الخنازير و عبد الطاغوت أولئك شر مكانا و أضل عن سواء السبيل» مائده (5): 60 - 57.
[2] «فخلف من بعدهم خلف أضاعوا الصلوة و اتبعوا الشهوات فسوف يلقون غيا» مريم (19): 59.
[3] «في جنات يتساءلون - عن المجرمين - ما سلككم في سقر - قالوا لم نك من المصلين - و لم نك نطعم المسكين - و كنا نخوض مع الخائضين - و كنا نكذب بيوم الدين» مدثر (74): 46 - 40.
[4] «قال رسول الله صلي الله عليه و آله: ليس مني من استخف بالصلاة لا يرد علي الحوض لا والله» علل الشرايع: 2 / 365، باب 70، حديث 2؛ بحارالأنوار: 80 / 9 باب 6، حديث 4.
[5] «عن الصادق عن آبائه عليه السلام قال: قال رسول الله صلي الله عليه و آله لا يزال الشيطان هائبا لابن آدم ذعرا منه ما صلي الصلوات الخمس لوقتهن فاذا ضيعهن اجترأ عليه فأدخله في العظائم» الأمالي، شيخ صدوق: 484، مجلس 73، حديث 9؛ بحارالأنوار: 80 / 11، باب 6، حديث 12.
[6] كنزالعمال: 7 / 327، حديث 19098؛ الدر المنثور: 1 / 295.
[7] اسرار الصلوة: 27.