ابراهيم بن عباس در وصف عبادت پيشواي هشتم شيعيان حضرت امام رضا عليه السلام مي گويد: «حضرت رضا عليه السلام شبها كمتر مي خوابيد و بيش تر شب را به شب زنده داري سپري مي كرد. بعضي شبها نيز از اول شب تا صبح بيدار مي ماند». [1] .

حضرت رضا عليه السلام علاوه بر آن كه با عمل و رفتارش ديگران را به عبادت خدا سوق مي داد، با زبان و گفتار نيز آنان را، به ويژه اعضاي خانواده خود را به تهجد و شب زنده داري فرا مي خواند. يكي از كنيزان امام عليه السلام مي گويد: روش امام عليه السلام اين بود كه هر شب ما را براي عبادت و نماز شب بيدار مي كرد. [2] .

شيخ صدوق از رجاء بن أبي ضحاك روايت كرده است كه گفت مأمون مرا فرستاد تا حضرت رضا عليه السلام را از مدينه به مرو آورم و امر كرد مرا كه آن جناب را از راه بصره و اهواز و فارس حركت دهم نه از طريق قم نيز امر كرد كه آن جناب را در شب و روز حفظ كنم تا به او برسانم، پس من در خدمت آن حضرت بودم از مدينه تا به مرو. به خدا سوگند، كه نديدم مردي را مثل آن حضرت در تقوي و كثرت ذكر خدا در جميع اوقات خود و شدت خوف از حق تعالي، و عادت آن جناب چنان بود.

و نيز درباره آن بزرگوار آمده است: «... و به جهر و آشكارا مي خواند قرائت نمازهاي مغرب و عشاء و نماز شب و شفع و وتر و صبح را...»

«... و ترك نمي كرد نافله ي مغرب و نماز شب و شفع و وتر و دو ركعت نافله ي فجر را نه در سفر و نه در حضر؛ اما نوافل نهاريه را در سفر ترك مي كرد...» [3] .



[ صفحه 138]



شيخ صدوق در عيون روايت كرده از حاكم ابوعلي بيهقي از محمد بن يحيي صولي كه گفت: «حديث كرد مرا مادر پدرم و نام او عذر بود. گفت كه مرا با چند كنيز از كوفه خريدند و من خانه زاد بودم در كوفه، پس ما را نزد مأمون آوردند و گويا در خانه او در بهشتي بوديم از راه اكل و شرب و طيب و زر بسيار. پس مرا او به امام رضا عليه السلام بخشيد. چون به خانه او آمدم، آنها را نيافتم و زني بر ما نگهبان بود كه ما را در شب بيدار مي كرد و به نماز وامي داشت و اين از همه بر ما سخت تر بود». [4] .