اثرات نماز شب
نماز شب كفاره گناهان روز بوده، [1] موجب آمرزش گناهان اسلام [2] و نيز جلوگيري از گناه و عصيان مي شود. [3] .
نماز شب موجب رفع غضب الهي و مورد رحمت حق قرار گرفتن و موجب خشنودي پروردگار [4] و نزديكي و قرب الهي [5] مي گردد.
[ صفحه 46]
رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: نماز شب، خشم پروردگار را نسبت به انسان خاموش مي كند. [6] .
نماز شب سرگرمي و لهو مؤمن [7] بوده، موجب كراهت شيطان و مودت و دوستي فرشتگان [8] و حتي امامت فرشتگان [9] مي گردد.
نماز شب عمل كردن به سنت و اخلاق پيامبران و صالحان [10] بوده، سبب نوراني شدن قلب مي گردد. از رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مروي است كه فرمود: «هنگامي كه بنده اي در نيمه شب تيره خلوت كرده، با خداوند مناجات مي كند، خدا قلب او را نوراني خواهد ساخت.» [11] .
نماز شب سپر بلا [12] و موجب استجابت دعا و پذيرفته شدن اعمال است. [13] .
هر انساني در زندگاني فاني دنيا دستخوش حوادث و سختي هاي فراواني مي باشد كه در آن لحظات تنگي و پر مشقت همواره به دنبال ملجأ و منجايي است كه به آن پناه آورد و خود را از بحبوحه ي رنج ها و آلام برهاند. آنگاه كه كمربندي از مصائب دنيوي وي را احاطه نمود و اميد و آرزويش از همه چيز و همه كس منقطع گشت تنها اتكال و تكيه اش بر يك وجود بي نياز است كه او را ياري گر و راهنما باشد. چه چيز بهتر از اين است كه بنده گرفتار با خلوص نيت و در دل شب به مناجات با حضرت حق بپردازد و در روايت است كه نماز شب
[ صفحه 47]
موجب رفع هم و غم و مشكلات و گرفتاري ها مي گردد. [14] .
چنانچه جابر بن عبدالله انصاري از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم روايت كرده كه فرمود: «هيچ كس از شما مردم نيست مگر اين كه مشكلات و گرفتاري ها همچون كمربندي او را محاصره كرده است، پس زماني كه دو سوم از شب گذشت و يك سوم باقي ماند ملكي بر او وارد مي شود و به او مي گويد: برخيز! ذكر خدا بگو كه صبح نزديك است. پس چنانچه او حركت كرد و ذكر خدا را گفت، يك گره از گرفتاري هايش گشوده مي شود و اگر او بلند شد و وضو گرفت و داخل نماز شد همه گره هاي گرفتاري از او گشوده مي شود. پس صبح مي كند در حالي كه همچون مردمك چشم (روشن و پاكيزه) گرديده است.» [15] .
نماز شب عمر را طولاني مي كند، [16] بدن را از امراض و آفات مصون داشته، موجب سلامت بدن مي گردد، [17] روزي را جلب نموده و به زندگي و معيشت وسعت مي دهد؛ [18] بلكه ضمانتي براي روزي [19] محسوب مي گردد و ضمن بركت دادن به روزي [20] موجب اداي ديون و رفع قرض و بدهكاري [21] نيز مي گردد.
نماز شب موجب نيكو شدن خلق، [22] جلاي ديده، [23] خوشبويي بدن [24] و نوراني شدن چهره و زيبايي صورت [25] مي گردد.
[ صفحه 48]
نماز شب، هنگام مرگ باعث راحتي جان دادن و آسايش در سكرات موت [26] مي گردد و پس از مرگ همدم انسان در قبر، [27] پاسخگوي نكير و منكر [28] و سبب نجات از وحشت [29] و فشار و عذاب قبر [30] است.
همچنين موجب ورود نوري در قبر و چراغي در تاريكي قبر [31] مي گردد كه در ظلمات تنهايي و وحشت همدم انسان مي باشد و سرانجام باعث مي گردد انسان از داخل قبر با چهره اي نوراني [32] خارج گردد.
و بالاخره در روز قيامت كه «يوم الحسرة» بوده، انسان ها در صحراي محشر گرد آمده و گنهكاران از حسرت و پشيماني دست بر پشت دست مي زنند و در ظلمات دهشت زاي قيامت گرفتارند آنچه نوري فرا راه مومن مي گردد تا راه را از چاه بازشناسد نماز شب است. [33] .
نماز شب در قيامت سايه و تاجي [34] بر سر انسان مي گردد و لباسي [35] است كه به وسيله ي آن ستر عورت مي نمايد، زينت آخرت [36] است و سبب آسايش طولاني در موقف قيامت مي شود. [37] .
نماز شب مجوز عبور از صراط [38] بوده، حايل بين نمازگزار و آتش دوزخ و سبب نجات از جهنم [39] مي شود. سرانجام نامه ي اعمال نماز شب خوان را به دست راست وي مي دهند [40] .
[ صفحه 49]
و نماز شب مفتاح جنت [41] بوده و به نماز شب خوان اختيار داده مي شود كه از هر كدام از درهاي هشتگانه بهشت كه مي خواهد به آن وارد شود [42] و سرانجام در بهشت درجات و مقاماتي به او اعطا مي شود كه ساير بهشتيان بر آن حسرت مي خورند. [43] .
پاورقي
[1] بحارالانوار ج 84 ص 136 ط بيروت - امالي طوسي ج 1 ص 300.
[2] امالي صدوق ص 168 و ص 371 - خصال ج 2 ص 139 - محاسن ص 53.
[3] بحارالانوار ج 84 ص 155 ط بيروت.
[4] خصال ج 2 ص 156 - ثواب الاعمال ص 38 - ارشاد القلوب ص 315.
[5] بحارالانوار ج 84 ص 155 - طبع بيروت.
[6] كنزالعمال ج 7 ح 21431.
[7] خصال ج 1 ص 77.
[8] ارشاد القلوب ص 315.
[9] امالي صدوق ص 42.
[10] خصال ج 2 ص 156 - ثواب الاعمال ص 38 - ارشاد القلوب ص 315 - بحارالانوار ج 84 صص 149 و 155 ط بيروت.
[11] ميزان الحكمه ج 5 ص 419.
[12] امالي صدوق ص 120 - علل الشرايع ج 1 ص 235 و ج 2 ص 208.
[13] ارشاد القلوب ص 146 و ص 315 - تفسير عياشي ج 2 ص 196 ذيل آيه 98 سوره يوسف - امالي طوسي ج 1 ص 148 - ثواب الاعمال ص 146، مهباح المتهجدن ص 93 - خصال ج 1 ص 164 - نهج البلاغه قسم الحكم تحت رقم 104.
[14] ثواب الاعمال صص 38 و 39 بحارالانوار ج 84 ص 155 ط بيروت.
[15] امالي مفيد صص 119 و 120.
[16] بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بيروت.
[17] خصال ج 2 ص 156 - ثواب الاعمال ص 38 - بحارالانوار ج 84 ص 149 و 155 ط بيروت.
[18] ثواب الاعمال صص 38 و 39 - علل الشرايع ج 2 ص 51 - بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بيروت.
[19] ثواب الاعمال ص 38.
[20] ارشاد القلوب ص 315.
[21] ثواب الاعمال صص 38 و 39.
[22] ثواب الاعمال صص 38 و 39.
[23] ثواب الاعمال صص 38 و 39.
[24] علل الشرايع ج 2 ص 51.
[25] علل الشرايع ج 1 ص 54 و ج 2 صص 51 و 52 - ثواب الاعمال صص 38 و 39 - عيون الاخبار ج 1 ص 282.
[26] ارشاد القلوب ص 315.
[27] ارشاد القلوب ص 315.
[28] ارشاد القلوب ص 315.
[29] بحارالانوار ج 84 ص 155 ط بيروت.
[30] بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بيروت.
[31] ارشاد القلوب ص 315 - امالي صدوق ص 175.
[32] امالي الصدوق ص 175.
[33] ارشاد القلوب ص 315.
[34] ارشاد القلوب ص 315.
[35] ارشاد القلوب ص 315.
[36] ثواب الاعمال ص 69.
[37] فقيه ج 1 ص 308.
[38] ارشاد القلوب ص 315.
[39] امالي صدوق ص 175.
[40] بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بيروت.
[41] ارشاد القلوب ص 315.
[42] امالي صدوق ص 175.
[43] أمالي طوسي ج 2 ص 73 - معاني الاخبار صص 250 و 251.