اذان در اسلام به دو صورت انجام مي شود

1- براي انجام فريضه نماز

2- براي اعلام وقت و احضار مردم به مراكز عبادي و نيايش و روايات فضيلت كه در باب اذان وارد شده است ظاهر امر اين است كه منطبق بر شق دوم آن بوده باشد كه جنبه عمومي و همگاني دارد البته غير از موارد مذكور در برخي از جاها بطور استحبابي به عنوان ياد الهي در فقه اسلامي وارد شده است از قبيل اينكه به گوش راست نوزاد اذان گفته شود و به گوش چپ او اقامه قرائت گردد. [1] يا افرادي كه سوء خلق پيدا كرده اند به گوش آنان اذان گفته شود.

اين مورد اخير از جمله مطالبي است كه در طب امروز هم تحت عنوان معالجه از راه روان مورد استفاده قرار گرفته است كه مريض را



[ صفحه 15]



بوسيله عوامل رواني معالجه مي كنند يكي از علماي نكته سنج در اين باره مي گويد: «كسي كه چهل روز خود را در بدخلقي و سوء اخلاق جا زده است از نظر زندگي به خواب فرو رفته است به وسيله اذان او را بيدار نمائيد.» [2] .

يا اين كه در خانه و منزل اذان گفتن موجب فراواني بركت، و نزول رحمت الهي است.

اينها چند نمونه از مواردي است كه نص و روايتي درباره آنها وارد شده است.

ولي اذان پشت سر مسافر گفتن كه امروزه متداول و سر زبانها است مدرك و مستند صحيح روايتي ندارد. [3] .