اسلام هر حكمي از احكام را كه صادر فرموده، بدون علت و فلسفه نبوده است. نماز جماعت، يكي از آن احكامي است كه علت هاي فراواني دارد.

امام رضا عليه السلام در مورد علت هاي نماز جماعت فرمود: نماز جماعت علت هايي دارد و آن ها عبارت اند از:

علت اول

اين كه، نماز جماعت، تشريع شد تا اين كه اخلاص، توحيد، اسلام و عبادت براي خدا ظاهر و آشكار باشد؛ زيرا در آشكار شدن اسلام و عبادت، حجت و دليل بر اهل شرق و غرب عالم است كه آن ها فقط براي خداست.

علت دوم

اين كه، منافقان و مسلماناني كه اسلام را سبك حساب مي كنند و توجهي به آن ندارند، مجبور باشند اسلام را ظاهر كنند و از آن مراقبت نمايند.

علت سوم

اين كه، جايز باشد بعضي از مردم شهادت دهند به اين كه مسلمان هستند (چون اگر داخل در جماعت نشوند ولو اين كه نماز را داخل منزل بخوانند، نمي توانند بگويند كه مسلمان هستيم.)

علت چهارم

اين كه، در نماز جماعت، كمك و مساعدت به نيكي ها و تقواست و



[ صفحه 342]



همين جماعت باعث مي شود كه خيلي از معاصي انجام نشود و جلوي آن ها گرفته شود. [1] .

در حديث ديگري از امام صادق عليه السلام آمده است كه: علت نماز جماعت، اجتماع مردم در يك نقطه است تا اين كه نمازخوان از غير نمازخوان شناخته شود و كسي كه اوقات نماز را محافظت مي كند از كسي كه آن ها را ضايع مي نمايد و نماز را در غير از وقت خودش مي خواند مشخص مي شود.

سپس فرمود: اگر نماز جماعت نبود، براي هيچ كس اين امكان وجود نداشت كه شهادت به صلاح دين كسي دهد؛ زيرا كساني كه نماز خود را با جماعت نمي خوانند، مانند كساني هستند كه اصلا نماز نخوانده و مسلمانان او را نمازخوان نمي شناسند.

از همين جهت است كه رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: كساني كه نماز خود را در مسجد با جماعت نخوانند، نمازي از براي آنان نخواهد بود مگر آن كه عذري داشته باشند. [2] .