بعد از آن كه مقداري درباره اصل نماز، اهميت و فضلت نماز اول وقت و عذاب ترك كنندگان نماز بحث كردم، لازم دانستم مقداري هم درباره ي نماز جماعت و فضيلت آن بحث كنم.

يكي از مستحباتي كه زياد درباره ي آن سفارش شده و ثواب هاي بي حسابي براي آن تعيين گرديده و براي ترك كنندگان آن، عذاب هاي سختي معين شده، نماز جماعت است. اهميت نماز جماعت به قدري است كه در رديف واجبات، بلكه در بعضي از موارد از جهت ثواب از واجبات برتر است؛ زيرا واجبات تكليف بوده و خواه ناخواه بايد انجام گيرد.

خواندن نماز به صورت جماعت در تمام نمازهاي واجب، به خصوص نمازهاي يوميه و نمازهاي صبح و عشاء تاكيد فراواني شده است. همچنين همسايگان مسجد و كساني كه صداي اذان را مي شنوند براي آنان خواندن نماز جماعت بيشتر سفارش شده است.

اسلام روي اجتماعات زياد پافشاري مي كند و براي اجتماعات ارزشي قائل شده اند، به طوري كه بزرگان دين فرموده اند: «يد الله مع



[ صفحه 327]



الجماعة»

دست خدا با جماعت است يا «البركة مع الجماعة»

بركت با اجتماع است.

لذا اسلام دستور مي دهد كه مردم هر سال يك مرتبه، مناسك حج را در يك زمان مخصوص انجام دهند كه همه ي حجاج در شهر مكه اجتماع كنند و علاوه بر انجام مناسك حج از وضعيت هم باخبر شوند.

اسلام دستور مي دهد هر سال، مسلمانان نماز عيد فطر و عيد قربان را با جماعت بخوانند.

اسلام دستور مي دهد هر هفته روز جمعه مسلمانان، نماز جمعه را با جماعت بخوانند، از همه مهمتر دستور مي دهد در شبانه روز، پنج مرتبه براي جماعت در مسجد اجتماع كنند و حتي المقدور نمازهاي واجب خود را با جماعت بخوانند.

نماز جماعت تا جايي اهميت دارد كه فرموده اند: اگر انسان بخواهد اول وقت، نماز را فرادا بخواند، ولي نماز جماعت در آخر وقت، تشكيل مي شود، بايد صبر كند و آخر وقت نماز را با جماعت بخواند.

در اين باره از جميل بن صالح نقل شده است كه از امام صادق عليه السلام سئوال كرد:

آيا فضيلت نمازي كه اول وقت خوانده شود بيشتر است يا نمازي كه آخر وقت به جماعت خوانده شود؟

فرمود: نمازي كه آخر وقت با جماعت خوانده شود فضيلتش از نماز اول وقت بيشتر است. [1] .



[ صفحه 328]



نماز جماعت تا جايي اهميت دارد كه اگر پدر، فرزند خود را دستور دهد كه نماز را به جماعت بخواند، نماز جماعت بر فرزند واجب مي شود.

نماز جماعت تا جايي اهميت دارد كه اگر كسي مي خواهد نمازش را اول وقت بخواند، ولي آن را نمي تواند صحيح بخواند، اما آخر وقت، نماز جماعت برپا مي شود، بايد صبر كند و آخر وقت نماز را با جماعت بخواند كه صحيح انجام شود.

رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره ي اهميت نماز جماعت فرمود: «ملازم و مراقب نماز جماعت باشيد ولو اين كه در جاي تنگي قرار گيريد». [2] .

نيز آن حضرت فرمود: «نماز را به جماعت بخوانيد ولو اين كه بر سر نيزه اقامه شود». [3] .

امام صادق عليه السلام فرمود: «هر كس كه در شبانه روز، نمازهاي پنجگانه را با جماعت برگزار كند به او گمان خوب بريد و شهادت او را بپذيريد». [4] .