در روايت آمده است عذاب ترك كننده ي نماز جنبه عمومي و اجتماعي دارد، نه تنها اجتماع مردم، بلكه شامل حال حيوانات حتي ماهي هاي دريا هم مي شود.

در اين خصوص به اين حديث، توجه كنيد:

در زمان حضرت موسي بن عمران عليه السلام روزي آن حضرت از كنار رود نيل مي گذشت و نظاره گر دريا و حيوانات آن بود. ناگهان متوجه شد كه ماهي هاي دريا در عذاب و ناراحتي مي باشند. سبب عذابشان را



[ صفحه 320]



جويا شد.

خطاب آمد: اي موسي! عصاي خود را به دريا زن تا خود ماهي ها جواب تو را بدهند.

وقتي عصاي خود را به دريا زد، عده اي از آن ها در جواب آن حضرت عرض كردند:

يا كليم الله! (لقب حضرت موسي است) در زمان پيش شخص بي نمازي سوار بر كشتي شد. در وسط دريا كه رسيد يكي از دندان هايش درد گرفت، آن را كنده و در دريا انداخت. يكي از ماهي هاي دريا آن را بلعيد. از آن روزي كه ماهي دندان آن بي نماز را بلعيد، خداوند متعال جميع ماهي هاي دريا را عذاب كرد و همه آن ها به علت خوردن دندان بي نمازي، معذب اند. [1] .

وقتي بي نمازي، در ميان مردم رايج شد، خداوند بر آن جمعيت غضب ناك مي شود و ممكن است به علت ترك نماز، بلاي قحطي يا خشكسالي و نيامدن باران، همه جا را فرا گيرد و حتي حيوانات را هم شامل شود.

در حديثي آمده است كه: حضرت سليمان با اصحاب خود براي نماز باران، بيرون رفتند. در راه به مورچه اي برخورد كه يكي از پاهايش را به سوي آسمان بلند كرده و مي گفت: خدايا! ما مخلوق هاي ضعيف تر هستيم و از روزي تو بي نياز نمي باشيم، پس به سبب گناهان فرزندان آدم، ما را به هلاكت مرسان!



[ صفحه 321]



در اين هنگام حضرت سليمان روي به اصحاب خود كرد و فرمود: برگرديد! همانا به علت دعاي غير خودتان سيراب شديد. [2] .