هر نماز و عبادت و هر عمل نيكي كه انسان انجام مي دهد، بايد براي خدا، رضايت خدا و به دستور خدا انجام گيرد تا پذيرفته شود و در عوض آن، پاداش به نمازگزار دهند.

ولي اگر نماز براي غير خدا و غرض هاي نفساني و شيطاني انجام گيرد، نه اين كه پذيرفته نيست و در عوض آن، پاداشي نمي دهند بلكه عذاب آخرتي هم دارد.

امام صادق عليه السلام در اين باره از قول خداوند متعال چنين نقل مي كند و مي فرمايد: «آن عبادات و اعمالي كه براي غير از من انجام گيرد آن ها را



[ صفحه 258]



نمي پذيرم». [1] .

اگر انسان نماز و عباداتي را كه انجام مي دهد از روي ريا و خودنمايي و تعريف و تمجيد مردم انجام دهد باطل است.

در روايتي آمده است: كساني كه نماز و عبادات و كارهاي شايسته اي كه از روي ريا انجام مي دهند، روز قيامت با چهار نام خوانده مي شوند، آنان را صدا مي زنند و مي گويند:

اي كافر! (اي كسي كه از جهت عقيده، خدا را ناديده گرفتي و توجه به مردم كردي و اعمالت را براي آنان انجام دادي)

اي فاجر! (اي كسي كه از مرز بندگي و عبوديت خدا خارج شدي و براي غير خدا كار كردي)

اي غادر! (اي كسي كه مكر و حيله كردي و به اسم خدا، اعمالت را براي ديگران انجام دادي)

اي خاسر! (اي كسي كه عمري را به زحمت گذراندي و از آن سودي نبردي و چيزي را به كف نياوردي)

سپس به او مي گويند: اي رياكار! اعمالت تباه كشت و امروز پاداشي در كار نيست، مزد خود را از كساني دريافت كن كه براي رضاي آنان كار كردي. [2] .

سيماي شرم آور و رسوايي بزرگ رياكاران در قيامت، بسيار دشوار و عبرت انگيز است.

قرآن مجيد، آتش دوزخ و چاه ويل جهنم را براي نمازگزاران ريا



[ صفحه 259]



كار مي داند كه نسبت به نماز سهل انگاري مي كنند و مي فرمايد:

«واي بر آن نمازگزاراني كه از ياد خدا غافل اند و نماز خود را با بي توجهي و سهل انگاري برپا مي دارند، همان كساني كه (اگر اطاعتي انجام دهند) در آن ريا و خودنمايي مي كنند». [3] .

در اين جا به چند داستان از نماز رياكاران و كساني كه از ترس فرار از ريا مهمترين عبادت از جهت ثواب را ترك كرده اند مي پردازيم.