«حاتم اصم» يكي از عابدان وارسته و مخلصان زمان خود بود.



[ صفحه 145]



روزي يكي از مسلمانان به نام «عصام» بن يوسف نزد او آمد و از روي اعتراض گفت: «تو چگونه نماز مي خواني؟»

«حاتم» گفت: هنگامي كه وقت نماز فرا مي رسد، برمي خيزم و وضوي ظاهري و وضوي باطني مي گيرم.

«عصام» گفت: وضوي باطني چگونه است؟!

«حاتم» گفت: اما وضوي ظاهر، اين كه اعضاي وضو را با آب مي شويم و مسح مي كنم و اما وضوي باطني، اعضا خود را با هفت خصلت از خصال پسنديده مي شويم:

1- با توبه و انابه.

2- پشيماني از گناهان سابق.

3- ترك دلبستگي به دنيا.

4- ترك تعريف و ستايش مخلوقات.

5- ترك رياست مادي.

6- ترك كينه از برادران ديني.

7- ترك حسادت از برادران ايماني.

سپس به سجده مي روم و آماده نماز مي شوم در حالي كه كعبه را پيش رو مي بينم و خود را در برابر خداي بزرگ يكپارچه محتاج مي نگرم، به طوري كه گويي در محضر خدا هستم، بهشت را در طرف راست و دوزخ را در طرف چپ و عزرائيل را در پشت سر مشاهده مي كنم.

گويي پاهايم روي پل صراط قرار گرفته و اين نماز، آخرين عمل من است.



[ صفحه 146]



سپس نيت كرده و تكبير پاك مي گويم، حمد و سوره را با تفكر و تأمل مي خوانم، ركوع را با تواضع و خشوع انجام مي دهم، سجده را با تضرع و زاري به جا مي آورم، تشهد را با اميد انجام مي دهم و سلام را با اخلاص مي گويم.

اي «عصام» بن يوسف، مدت سي سال است كه نماز مي خوانم و نمازم اين چنين مي باشد.

«عصام» بن يوسف گفت: اي حاتم! اين گونه نماز خواندن را شخصي غير از تو نمي تواند انجام دهد. بعد از آن بسيار گريه كرد و از خداوند تبارك و تعالي درخواست نمود كه چنين حالت را در عبادت، به او هم عنايت كند. [1] .