حضرت موسي عليه السلام يكي از پنج پيامبر اولوالعزم و صاحب شريعت است كه بعد از حضرت ابراهيم عليه السلام شريعتي جديد آورد و يكي از برنامه هاي او اقامه ي نماز و ترويج آن بود.

قرآن درباره ي نماز بني اسرائيل مي فرمايد:

«ما به موسي و برادرش هارون وحي فرستاديم، كه براي قوم خود خانه هايي در سرزمين مصر انتخاب كنيد و اين خانه ها را نزديك يك



[ صفحه 84]



ديگر و روبه روي هم قرار دهيد و خانه هاي خود را قبله كنيد و نماز را برپا داريد». [1] .

بعد از دريافت رسالت، خداوند به او خطاب كرد و فرمود: اي موسي! من خداي يكتايم پس مرا عبادت كن و نماز را به پادار». [2] .

در اين جا لازم است اين نكته يادآوري شود و آن اين است كه نمازهايي كه براي بني اسرائيل واجب بود ده برابر نمازي است كه براي امت پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله واجب شده است؛ زيرا نمازهاي امت پيامبر اسلام پنج نماز است و نمازهاي بني اسرائيل پنجاه نماز بوده است. [3] .

خداوند به بني اسرائيل دستور داده بود كه نمازهاي خود را فقط در مسجدها بخوانند و جايز نبود در جاهاي ديگر اقامه كنند. [4] وقتي فرعون بر آنان مسلط شد دستور داد تا مسجدها را خراب كنند و آنان را از خواندن نماز در مساجد منع كرد.

بعد از آن، خداوند به آنان فرمود: حال كه فرعون مساجد را خراب كرد و شما را از خواندن نماز در آن جا منع كرد، از اين به بعد نمازهاي خود را در خانه هاي خودتان بخوانيد و آن ها را قبله ي خود سازيد. [5] .

از اين حديث معلوم مي شود كه قبل از آمدن حضرت «موسي عليه السلام» بني اسرائيل مأمور به نماز بوده اند و آن را اقامه مي كردند.

يكي از برنامه هاي شبانه روزي «موسي عليه السلام» اين بود كه بعد از



[ صفحه 85]



هر نماز واجب و مستحب، قسمت راست و چپ صورت خود را بر خاك مي نهاد و خدا را شكر مي كرد.

در روايتي آمده است كه خداوند به حضرت «موسي عليه السلام» خطاب كرد و فرمود: اي «موسي! مي داني چرا تو را برگزيدم و از ميان خلق، كليم خود گردانيدم و بدون واسطه با تو سخن گفتم».

عرض كرد: پروردگارا نمي دانم!

خداوند فرمود: براي اينكه در احوال بندگان خود نظر كردم. در ميان ايشان كسي را نديدم نزد من از تو ذليل تر باشد؛ زيرا هر وقت از نماز فارغ مي شوي دو طرف صورت خود را بر خاك مي گذاري و خود را در برابر من كوچك و ذليل مي انگاري. [6] .

خداوند متعال دستوراتي را به بني اسرائيل داده و يكي از آن ها نماز بود. آن جا كه مي فرمايد:

«اي بني اسرائيل! به عهد و پيمان خود وفا كنيد، به قرآني كه (براي پيامبر اسلام) فرستاده ام ايمان آوريد، حق را به باطل مپوشانيد، نماز را به پاي داريد». [7] .

در آيه ي ديگر عهد و پيماني از آنان گرفته و يكي از آن ها پيمان از اقامه ي نماز است آن جا كه مي فرمايد:

«ما از بني اسرائيل عهد و پيمان گرفتيم كه جز خداي احد و واحد را نپرستيد و درباره ي پدر و مادر، خويشان، يتيمان و فقيران نيكي كنند، با زبان خوش با مردم تكلم كنند و نماز را به پاي دارند». [8] .



[ صفحه 86]



از اين آيات به خوبي به دست مي آيد كه بني اسرائيل مكلف به اقامه ي نماز بوده اند و در ترك آن مجازات مي شدند.