خداوند در خطاب خود به موسي كه مي فرمايد: «اقم الصلوة لذكري [1] «به يكي ديگر از فلسفه هاي مهم نماز، اشاره كرده و آن، اين است كه انسان در زندگي اين جهان، با توجه به عوامل غافل كننده، نياز به تذكر و يادآوري دارد. در فاصله هاي مختلف زماني، خدا و رستاخيز و دعوت پيامبران و هدف آفرينش را با وسيله اي به ياد او آورده تا از غرق شدن



[ صفحه 61]



در گرداب غفلت و بي خبري حفظ نمايد.

اين وظيفه مهم را نماز بر عهده دارد. انسان، صبحگاهان از خواب برخاسته، همان خوابي كه او را از همه چيز اين جهان بي خبر و بيگانه كرده است. او مي خواهد برنامه زندگي را از اول شروع كند، لذا قبل از هر چيز به سراغ نماز مي رود، قلب و جان خود را با «ياد خدا» صفا مي دهد و از او نيرو و مدد مي گيرد و آماده ي سعي و تلاش توأم با پاكي و صداقت مي گردد.

باز هنگامي كه غرق كارهاي روزانه شد و چند ساعتي گذشت، چه بسا ميان او و «ياد خدا» جدايي افتاده، ناگاه ظهر مي شود و صداي مؤذن را مي شنود كه با فرياد بلند خود مي گويد:

خدا از همه چيز برتر و بزرگ تر است. برتر از آن است كه توصيف شود، بشتابيد به سوي نماز؛ بشتابيد به سوي رستگاري؛ بشتابيد به سوي بهترين عمل كه همان نماز است.

انسان در اين موقع، هم به سراغ نماز مي رود و هم در برابر معبود خود به راز و نياز مي ايستد و اگر گرد و غبار غفلتي بر قلب او نشسته آن را شستشو مي دهد. از اين جهت است كه خداوند در اولين فرمان هاي خود به موسي مي فرمايد: «نماز را برپا دار تا به ياد من باشي» [2] .