قُلْ سيرُوا فِي الاْ َرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنْشِئُ النَّشْاَةَ الْاخِرَةَ اِنَّ اللَّهَ عَلي كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ. [1] .

(اي پيامبر) بگو: در زمين بگرديد و بنگريد چگونه [خدا] آفرينش را آغاز كرده است؟ سپس [باز ]خداست كه جهان آخرت را پديد مي آورد، خداست كه بر هرچيز تواناست.

از دوستان و آشنايان خداحافظي مي كنيم، از آنان حلاليّت مي طلبيم، اثاث و وسائل خود را برمي داريم. مي خواهيم به مسافرت برويم. قرآن بارها ما را به سير و سفر دعوت كرده است:

در زمين بگرديد و بنگريد چگونه (خدا) آفرينش را آغاز كرده است؟ (سپس [باز] خداست كه جهان آخرت را پديد مي آورد، خداست كه بر هر چيز تواناست .»

از دوستان و آشنايان خداحافظي مي كنيم، از آنان حلاليت مي طلبيم ، اثاث و وسائل خود را برمي داريم . مي خواهيم به مسافرت برويم . قرآن بارها ما را به سير و سفر دعوت كرده است :

«در زمين بگرديد و بنگريد چگونه (خدا) آفرينش را آغاز كرده است ؟»

«در زمين بگرديد آنگاه بنگريد كه فرجام تكذيب كنندگان چگونه بوده است؟» (انعام، 11)

«در زمين بگرديد و بنگريد فرجام گناهكاران چگونه بوده است.» (نمل، 69)



[ صفحه 94]



«در زمين بگرديد و بنگريد فرجام كساني كه پيشتر بوده و بيشترشان مشرك بودند چگونه بوده است.» (روم، 42)

«آيا در زمين گردش نكرده اند تا دلهايي داشته باشند كه با آن بينديشند يا گوشهايي كه با آن بشنوند.» (حج، 46)

فراوان فوائدي كه براي سير و سفر و گردش و مسافرت هست، ما را گاهگاهي وامي دارد تا به مسافرت برويم.

براي ايمني از حوادث، صدقه مي دهيم، با نام خدا و توكّل بر او حركت مي كنيم، مي خواهيم رفت و برگشت ما 45 كيلومتر [2] و يا بيشتر از آن باشد، اسلام براي ما تخفيف ويژه اي قرار داده است؛ نمازهاي چهار ركعتي ما كوتاه (نصف) مي شود و روزه گرفتن هم از عهده ي ما (در سفر) برداشته مي شود.

اسلام با اين حكم، حمايت خود را از مسافرين اعلام كرده است ولي هرگز با گناه موافق نيست، از اين رو اگر سفر، حرام باشد مانند فرار از جبهه و يا سفر بدون رضايت والدين و يا سفر براي كار حرام، مانند سرقت، هيچ تخفيفي شامل مسافر نمي شود. [3] .

كم كم از اقامتگاه خود دور مي شويم، ديگر به نقطه اي رسيده ايم كه ديوارهاي آنجا را نمي بينيم و صداي طبيعي اذان آنجا را نيز نمي شنويم يعني به «حدّ ترخُّص» يا «مرز سفر» رسيده ايم [4] ، از اينجا به بعد، حكم مسافر داريم، نماز خود را شكسته مي خوانيم. و هنگام بازگشت وقتي به



[ صفحه 95]



اين نقطه رسيديم از اينجا تا اقامتگاه، حكم مسافر نداريم يعني نمازمان را بايد تمام بخوانيم.