وضو علاوه بر فوايد تربيتي كه دارد (گويي نمازگزار در هنگام وضو به خداي خود مي گويد: فرق سر تا قدمهايم در راه تو و اطاعت از تو گام برخواهم داشت. آثار بهداشتي فراواني نيز به همراه دارد، از جمله نمازگزار بايد قبلا براي صحت وضو ناخنهاي خود را كوتاه نمايد و آلودگيهاي اعضاي وضو را (از قبيل رنگ و چرك زير ناخنها و پيچ و خمهاي اعضاي دست و پا و...) پاك نمايد و آنگاه اعمال وضو را انجام دهد.

طبق تحقيقات پزشكان 30 درصد اكسيژن از راه پوست جذب شده و گاز كربنيك دفع مي گردد، لذا شستشوي پوست بدن (خصوصا آنها كه



[ صفحه 72]



در معرض هوا و گرد و غبار قرار دارند) موجب مي گردد تا اعمال حياتي تعرق و تنفس جلدي به خوبي صورت پذيرد و ميكروبها و آلودگيها را از بين برده و از تجمع ميكروبها و انگلها كه موجب بروز بيماريهاي جلدي مي شود، جلوگيري به عمل آورد.

يكي از محققين درباره فوايد وضو مي نويسد:

تطهير با آب و وضو، كشنده ميكروب و ضد عفوني قوي است. حيوانات ذره بيني و بي آزار نه تنها مواد آلي را تجزيه و تحليل مي نمايند، بلكه از راه رقابت و تنازع حياتي، قويترين دشمن و مؤثرترين حربه عليه ميكروبهاي موذي مي باشند. ميكروبهاي موذي كه به وسيله هوا از خارج به دست و روي و دهان مي نشينند يا اساسا مصاحب پوست و مجاري بيني و حفره دهان مي باشد، دايما شخص را در حال محاصره و مخاطره شديد نگه داشته اند.

شستشوي با آب كه تكرار و استمرار آن در شرع تأكيد شده است، نه تنها خاصيت تميز كردن را دارد، بلكه معالجه ي قبلي و مدافعه ي مؤثري عليه ميكروب ها مي باشد و شايد حكمت آنكه سفارش شده است بگذارند آب وضو روي صورت و دست مانده به حال خود خشك شود از همين راه باشد. در هر حال ماندن آب روي پوست و لاي مو مخصوصا با استفاده اي كه قهرا از حرارت ملايم بدن به عمل مي آيد به حيوانات ذره بيني مفيد فرصت فعاليت خوبي مي دهد كه وظيفه تحليل مواد آلي و كشتن ميكروب هاي موذي را به جايي برسانند. از طرف ديگر وقتي در نظر مي گيريم حضرت رسول اكرم (ص) نيز گرم



[ صفحه 73]



كردن آب وضو را در آفتاب منع نمودند، و نيز حضرت علي (ع) مي فرمودند:

من وضو گرفتن را در زمستان بيشتر از تابستان دوست دارم.

و بطور كلي استعمال آب گرم شده براي وضو مكروه است، و نيز به خاطر بياوريم كه در اثر گرم شدن آب، اكسيژن محلول كه قوت لايموت حيوانات ذره بيني مخصوصي است از بين مي رود، منافع و مقاصدي كه در وضو گرفتن بوده است، بر ما قدري روشنتر مي شود. به علاوه شستشوي اعضاي وضو خود نوعي ماساژ است كه فوايد آن بر همگان آشكار است و موجب تسريع گردش خون مي گردد زيرا كه وقتي مقداري آب سرد بر اعضاي وضو بريزيم قهرا آن عضو سرد شده و جريان خون با سرعت و شدت بيشتري به سوي آن قسمت حركت مي كند و براي حفظ 37 درجه حرارت طبيعي بدن و جبران حرارت از دست رفته كليه اعضاي وضو تا به حالت طبيعي خود برگردند دستگاه گردش خون به فعاليت سريع خود مشغول است.

و نتيجه اي كه نمازگزار از وضو به دست مي آورد احساس شادابي، نشاط و سلامتي و تعديل در دستگاه گردش خون كه مهترين جهازات بدن است به وجود آيد، و بهداشت بدن را تأمين مي نمايد [1] و با مسح تقريبا يك چهارم جلو سر (محل تمركز قواي دماغيه) دوران دم در اين قسمت از سر (كه بدين وسيله اكسيژن بيشتري به آن مي رسد) شديدتر شده و سلولهاي دماغي براي تفكر آماده تر مي گردد.

و با مسح پاها (به شرطي كه قبل از موانع مسح را دفع نموده باشيم) كه در نظافت قدوم و رفع بوي پا تأثير شاياني دارد خود را



[ صفحه 74]



براي نماز آماده مي كنيم. [2] .

يكي از پزشكان حاذق و پرمايه براي شخص مورد اطميناني چنين نقل كرده است:

من مدتي به مرض بيدار خوابي دچار شده بودم براي معالجه به پاريس مسافرت كردم و به پزشك متخصص مراجعه نمودم. پزشك به من دستور شستن دست ها را از مرفق و صورت و پا (به ترتيبي كه ما مسلمانها وضو مي گيريم) داد و در ضمن به ما گفت كه يكي از فوايد وضويي كه پيشواي مسلمانان حضرت محمد (ص) دستور داده همين است كه اين گونه بيماريها را معالجه مي كند و من تعجب نمودم و دانستم كه دين مقدس اسلام كامل ترين اديان زنده جهان است.

دكتر موفق شاطي درباره ي فوايد طبي و بهداشتي وضو مي گويد:

«وضو كه شستشوي موضعي يا شستن اعضاي معيني از بدن است و بخصوص كه سفارش گرديده كه از آب سرد استفاده شود، باعث انقباض و انبساط عروق شعريه گرديده و اين خود داراي فوايد بسياري است و در حفظ تندرستي جسم اثر فوق العاده اي خواهد داشت، زيرا از طرفي تعادل فشار خون را حفظ كرده و باعث مي شود كه قلب نيز كار خود را بهتر انجام دهد، و گلبول هاي قرمز نيز افزايش يافته و عمل مبادلات شيميايي جسم را نيز به نشاط و فعاليت وامي دارد، از



[ صفحه 75]



طرفي حركات تنفس نيز تقويت شده و بر مقدار اكسيژن داخلي و گاز كربنيك يا اكسيد دو كربن خارجي بدن نيز افزوده خواهد شد. از طرفي وضو يا شستشوي بعضي از اعضاي بدن كه خالي از مو باشد اثر كلي بر روي جسم خواهد گذاشت، زيرا هم بر مقدار ادرار افزوده شده، و باعث مي گردد كه سموم بيشتري از بدن دفع گردد و هم اشتهاي به غذا بيشتر شده و در نتيجه عمل هضم نيز بهتر انجام خواهد شد. و بالاخره اعصاب پوست و ديگر اعصاب فعاله ي بدن را به فعاليت واداشته و اين تنبه و فعاليت به اعصاب رگهاي گردن و ريه و معده نيز سرايت كرده و از آنها نيز به كليه اعضاء و غدد بدن پراكنده خواهد شد. [3] .