هر چند نماز يك عبادت تعبدي است و از وجدان و فطرت پاك آدمي، سرچشمه گرفته است و بايد آن را از روي تعبد و براي اجراي فرمان معبود و خشنودي او بپذيريم، لكن نسل امروز بويژه قشر تحصيل كرده، به دليل ترقي فكر و انديشه و پيشرفت علوم، گه گاهي سؤالاتي در زمينه احكام به ذهن كنجكاو و جستجوگرش خطور مي كند كه بسيار مايل است براي آنها پاسخي منطقي و روشن بيابد.

سؤالاتي از قبيل:

- چرا نماز بخوانيم؟

- چرا بعضي از نمازگزاران بسوي گناه مي روند؟!

- نماز خواندن و حركت آن چه فايده اي براي انسان دارد؟

- آيا نمي شود نماز نخوانيم، ولي بجاي آن كارهاي نيك انجام بدهيم؟

- چرا بايد نماز را در اوقات معين (در پنج وقت) ادا نماييم؟

- چرا بايد به ركعات معيني نماز بخوانيم؟



[ صفحه 8]



- چرا بايد نماز را به عربي بخوانيم؟

- چرا بايد براي نماز وضو ساخت و غسل انجام داد؟

- آيا تيمم براي نماز غير بهداشتي نيست؟

و چراهاي بسيار ديگر.

واضح است كه اسلام ديني نيست كه حكمي از احكام ديني را بي دليل و بطوري كه فاقد حكمت و يا مصلحتي براي انسان باشد، صادر نمايد. به طور يقين بر هر كدام از احكام شرع، فلسفه و فايده اي رواني، معنوي و بهداشتي مترتب است كه بر حسب نياز به فلسفه و فوايد اخلاقي و رواني برخي از آنها در آيات و روايات اشاره شده است.

امام رضا (ع) در اين باره مي فرمايد:

ما مي بينيم كه خداي متعال چيزهايي را حلال كرده است كه مردم در زندگي و ادامه ي آن، به آن چيزها نيازمند هستند و براي آنها مصلحت و فايده دارد و چيزهايي را حرام كرده است كه علاوه بر اينكه مورد نياز بشر نيست، موجب فساد، فنا و نيستي او مي باشد. [1] .

دين مبين اسلام نيز اين حق و اجازه را به مسلمانان داده تا از اسرار نماز و ديگر احكام ديني آگاهي يابند. اين بدين معنا نيست كه اگر فردي فلسفه يا فايده يكي از احكام و قوانين الهي را نيافت، آن حكم را ترك نمايد و يا... چقدر زيبا، امام علي (ع) مي فرمايد:

چيزي كه همه آن درك نمي شود، نبايد همه ي آن



[ صفحه 9]



ترك شود.

چنانكه امروزه با پيشرفت علوم، روز به روز پرده از اسرار و فوايد طبي و اخلاقي و رواني و احكام و قوانين الهي برداشته مي شود.

ناگفته نماند كه ما نيز ادعا نمي كنيم كه در اين نوشتار، فلسفه و اسرار اعمال نماز را كاملا بيان داشته ايم، چرا كه دانش محدود بشر در برابر علم بيكران و نامحدود خداوندي مانند قطره اي است در برابر دريا.

در اين كتاب سعي شده است كه مطالب و عبارات كتاب با ذكر سند و با توجه به سخنان ائمه معصومين (ع)، پزشكان، روان شناسان و دانشمندان جهان هر چه ساده تر و بي آلايشتر و در عين حال مفيدتر بيان گردد تا همگان بويژه طبقه نوجوان و جوان دبيرستاني و دانشگاهي بتوانند از آن، هر چه بهتر و بيشتر بهره مند گردند.



[ صفحه 11]