اهميت اذان در قرآن


در قرآن در دو مورد با تعبير «ندا»، سخن از اذان به ميان آمده است:

1- در آيه 58 سوره ي مائده مي خوانيم:

«و اذا ناديتم الي الصلوة اتخذوها هزوا و لعبا ذلك بانهم قوم لا يعقلون؛»

«هنگامي كه با اذان، مردم را به سوي نماز دعوت مي كنيد، آنها (اهل كتاب و منافقان) آيين شما (اسلام) را به باد استهزاء و بازي مي گيرند، اين به خاطر آن است كه آنها جمعي بي خرد هستند.»

2- در آيه 9 سوره ي جمعه مي خوانيم:

«يا ايها الذين آمنوا إذا نودي للصلوة من يوم الجمعة فاسعوا الي ذكر الله...؛»

«اي كساني كه ايمان آورده ايد، هنگامي كه براي نماز روز جمعه اذان گفته مي شود، به سوي ذكر خدا بشتابيد...»



[ صفحه 6]



منظور از «نداء» در هر دو آيه فوق، اذان است؛ زيرا در اسلام ندايي براي نماز، جز اذان نداريم.

آيه ي نخست بيانگر آن است كه اذان در برابر كافران و منافقان، نقش كوبنده اي دارد، و به عبارت ديگر اذان به قدري اثربخش و شعار كوبنده بر ضد مخالفان است كه آنها را عصباني كرده و به ياوه پردازي وادار مي كند، آنها براي اين كه به پندار خود اثر درخشان اذان را خنثي كنند به سمپاشي مي پردازند، بين خود خنده ي استهزاء مي كنند، و با اشاره هاي استهزاء آميز و مرموز خود، مسلمانان و اسلام را تحقير كرده، و به پندار خود مي خواهند مردم را از جذب به اسلام دور نمايند، و از روي جهل و عدم درك فلسفه ي اذان، اذان گو را يكنوع دلقك و بازيگر جلوه مي دهند. همه ي اينها به خاطر آن است كه اذان جاذبه و كشش خاصي به سوي اسلام دارد، و مانند بوق و شيپور و ناقوس نيست كه صدايي تو خالي و بي محتوا داشته باشد.

آيه ي دوم بيانگر اهميت نماز جمعه است، و حكايت از آن دارد كه هر گاه آواي ملكوتي اذان را كه اعلام وقت نماز جمعه مي كند شنيديد، به سوي ذكر خدا - نماز جمعه - بشتابيد.



[ صفحه 7]



يعني مسلمانان بايد براي شنيدن اذان كه مردم را دعوت به نماز مي كند، گوش فرا دهند، و نداي دعوتش را بي درنگ بپذيرند، و از كنار آن بي تفاوت رد نشوند.

فقيه محقق فاضل مقداد (متوفاي 826 ه.ق در نجف اشرف) در كتاب «كنزالعرفان» مي گويد:

«آيه ي نخست دلالت دارد كه اذان از شعائر اسلام است، و در ضمن اشاره اي دارد بر اين كه اگر كسي از روي سهل انگاري و سستي به شعارهاي اسلام، بي توجه باشد مرتكب كار حرامي شده است.» [1] .



[ صفحه 8]




پاورقي

[1] كنزالعرفان، ج 1، ص 112.


بازگشت