ذهبي در «تاريخ الاسلام» مي نويسد:

در ماه صفر مؤذنان، به دستور جعفر بن فلاح - نايب المعز بالله در دمشق - «حي علي خير العمل» را در دمشق اعلان كردند، و هيچ كس جرأت مخالفت با آن را نداشت، و در جمادي الآخر دستور داد كه آن را در اقامه نيز بياورند؛ مردم براي اين كار آزرده خاطر شدند، پس او در همان سال درگذشت، و خدا داناتر است. [1] .

و در «سير أعلام النبلاء» آمده است:

در سال 60 بني عبيد مصر و شام را تصرف كردند، و در دمشق به «حي علي خير العمل» اذان دادند، و شرق و غرب سرزمين ها را رفض [و دولت عبيديه] فراگرفت و اهل سنت اندكي پوشيده ماند. [2] .



[ صفحه 387]



و در جلد 16 صفحه 467 مي نويسد:

خطبه ي عباسي [و نام و ياد عباسيان از خطبه ها] قطع شد، و خطيبان لباس سفيد پوشيدند و به «حي علي خير العمل» اذان گفتند.

ابن كثير در «البداية و النهاية» مي نويسد:

فاطميان بر دمشق در سال 360 مسلط شدند، و در دمشق و اطراف آن، بيش از صد سال، به «حي علي خير العمل» اذان داده مي شد، و بر در جوامع و مسجدها لعن ابوبكر و عمر نوشته شد.

در مصر، جوهر، به نام مولايش «المعز لدين الله»خطبه خواند و به خطبه بني عباس پايان داد، و در خطبه اش امامان دوازده گانه را ياد كرد، و دستور داد [كه به حيعله ي سوم اذان دهند] پس به «حي علي خير العمل» اذان داده شد. [3] .

نيز مي نويسد:

در اين سال در دمشق و ديگر بلاد شام به «حي علي خير العمل» اذان داده شد، ابن عساكر در ترجمه جعفر بن فلاح نائب [و حاكم] دمشق مي نويسد: او نخستين كسي بود كه از سوي فاطميان در دمشق حكم راني كرد.

به ما خبر داد ابو محمد اكفاني كه، ابوبكر بن محمد بن شرام گفت: در روز پنجشنبه، پنجم صفر سال 360، مؤذنان در جامع دمشق و ديگر مأذنه هاي اين سرزمين و مسجدها، پس از «حي علي الفلاح» به «حي علي خير العمل» ندا دادند؛جعفر بن فلاح آنان را بر اين كار امر كرد، توان مخالفت با او را نداشتند، و چاره اي جز فرمان بري او نيافتند.

در روز جمعه 18 جمادي الآخر به مؤذنان دستور داده شد كه، اذان را دو دو بگويند، و تكبير در اقامه دو بار دوبار باشد، و در اقامه بگويند «حي علي خير



[ صفحه 388]



العمل»، اين كار بر مردم گران آمد؛ ليكن بر حكم خدا بردبار ماندند. [4] .

در «النجوم الزاهره» آمده است:

سال 360 سال دوم ولايت جوهر بود... در اين سال شيعه در بغداد روز عاشورا، بر اساس رسمشان در هر سال، مجالس سوگواري برپا كردند - نوحه خواني و سيلي زدن به خود و گريستن و آويختن پارچه هاي سياه [سياه پوش كردن] و بستن بازارها - و روز عيد غدير، هيجدهم ذي الحجه را جشن گرفتند.

در ماه صفر مؤذنان به دستور سردار جعفر بن فلاح - نماينده ي معز فاطمي در دمشق اذان به «حي علي خير العمل» را آشكار كردند، و احدي جرأت مخالفت با او نكرد، آن گاه در ماه جمادي الآخر وي به آوردن آن در اقامه امر كرد، پس مردم رنجيدند. [5] .

نيز مي گويد:

در اين سال (360 ه) جعفر بن فلاح به قتل رسيد، و او نخستين اميري بود كه از طرف بني عبيد مغربي والي دمشق شد. شگفت اينكه ابا محمد حسن بن احمد قرمطي چون او را كشت بر وي گريست و برايش سوگوار شد، زيرا هر دو شيعه بودند. [6] .

مقريزي به نقل از المعز لدين الله مي نويسد كه: او چون به مصر درآمد، در رمضان سال 362، بر ديگر مكان هاي شهر مصر نوشت: «خير الناس بعد رسول الله، اميرالمؤمنين، علي بن ابي طالب عليه السلام» [7] ؛ بهترين مردمان پس از پيامبر، اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب است.



[ صفحه 389]