تاريخ اذان


در تاريخ اذان، از حيث زمان و مكان، نظرهاي متفاوت و گوناگوني وجود دارد: 1- اذان در شب معراج تشريع شد، آنجا كه جبرئيل اذان و اقامه گفت، سپس پيامبر صلي الله عليه و آله با انبياء نماز گزارد. [1] .

2- اذان در مكه پيش از هجرت تشريع شد. [2] .

3- اذان در مدينه در سال اول هجرت [3] - پس از بناي مسجد النبي - تشريع شد، كه همين قول در نظر اهل سنت مشهور است.

4- تشريع اذان در سال دوم هجرت رخ داد. [4] .

5- جبرئيل نخستين كسي بود كه در آسمان اذان گفت؛ ليكن در زمين پس از ورود پيامبر صلي الله عليه و آله به مدينه، اذان تشريع شد. [5] .



[ صفحه 33]




پاورقي

[1] مجمع الزوائد 1: 328؛ الأوسط، للطبراني 10: 114، حديث 9243؛ نصب الراية 1: 260؛ السيرة الحلبية 2: 93.

[2] ابن عابدين در حاشيه رد المختار 1: 413 در حاشيه الشبراملسي بر شرح المنهاج رملي، به نقل از شرح بخاري (ابن حجر) مي گويد: احاديثي دلالت مي كند كه اذان در مكه پيش از هجرت تشريع شد، از جمله طبراني آورده است كه چون پيامبر به معراج رفت، اذان به او وحي شد و به آن فرود آمد، پس آن را به بلال آموخت، و دارقطني در «الافراد» به نقل از انس آورده كه، جبرئيل هنگامي كه نماز واجب شد، پيامبر را به اذان فراخواند؛ نگاه كنيد به، فتح الباري 2: 94.

[3] صحيح ابن خزيمه 1: 190؛ السيرة الحلبية 2: 93؛ شرح الزرقاني علي موطأ مالك 1: 135.

[4] نگاه كنيد به، فتح الباري (عسقلاني) 2: 62؛ و در «فتح الباري (ابن رجب) 3: 407 «پس از آوردن روايتي از معمر از زهري از ابن مسيب مي گويد: در اين روايت آمده است كه [تشريع] اذان بعد از تغيير قبله سوي كعبه صورت گرفت؛ و تغيير قبله در سال دوم هجرت بود؛ و بر اساس روايتي استدلال شده است كه اذان پس از جنگ بدر - اندكي پس از تغيير قبله - تشريع شد.

[5] عيون اخبار الرضا عليه السلام 2: 238؛ وسائل الشيعة 5: 439، حديث 7028.


بازگشت