همه ي عبادت ها بايد به قصد قربت انجام گيرد و اگر گوشه اي از آن براي غير خدا باشد. باطل است. مثلا اگر در نماز، يكي از واجبات، براي غيرخدا باشد، نماز باطل است.

اگر يكي از مستحبات هم ريائي انجام گيرد، يا زمان عبادت (اول وقت خواندن) و مكان آن (در صف اول يا در مسجد خواندن) براي غيرخدا باشد، نماز باطل است. حتي اگر در زمستان، كنار بخاري بايستد كه هم گرم شود و هم نماز بخواند، باز عبادتش باطل است.

خداوند، عملي را مي پذيرد كه از جهت شرايط زماني و مكاني و كيفيت و خصوصياتش، همه خالص باشد و براي او شريكي قرار داده نشود: «و لا يشرك بعبادة ربه أحدا» [1] .

در حديث است: اگر رزمنده اي در جبهه، به خاطر تعقيب يا بدست آوردن غنائم جنگي يا اظهار قدرت و شجاعت و امثال اين ها بجنگد، ارزش ندارد. [2] .

داشتن اخلاص و دوري از ريا، به قدري حساس و مشكل است كه در حديث از امام عسكري عليه السلام مي خوانيم:

ورود شرك در كارهاي انسان از حركت مورچه در شب تاريك، روي سنگ سياه سخت، بي نمودتر است. [3] .

حضرت علي عليه السلام درباره ي اخلاص، سخنان بسياري دارد كه به چند نمونه



[ صفحه 121]



اكتفا مي شود: [4] .

«الاخلاص غاية» نيت خالص، نهايت مطلوب و هدف نهايي است.

«الاخلاص فوز» اخلاص، رستگاري است.

«الايمان اخلاص العمل» ايمان، خالص ساختن كار است.

«الاخلاص اعلي الايمان» اخلاص، بلندترين جايگاه ايمان است.

«العمل كله هباء الا ما اخلص فيه»

همه ي تلاش ها بر باد است مگر آنكه داراي اخلاص باشد.

«ثمرة العلم اخلاص العمل»

نتيجه ي علم به عظمت خدا آن است كه انسان براي غير او كار نكند.

«بالاخلاص ترفع الاعمال»

قبولي و بالا رفتن اعمال، به اخلاص بستگي دارد.

«لو خلصت النيات لزكت الاعمال»

اگر نيت ها خالص باشد، اعمال به رشد و بالندگي مي رسد.

«من اخلص بلغ الآمال»

هر كه فقط براي خدا كار كند، به خواسته ها مي رسد.

و... احاديث بسيار ديگر، كه همه نشان دهنده ي جايگاه والاي اخلاص و نيت خالص در ارزشگذاري اعمال و بهره دهي كارها در دنيا و آخرت است.



[ صفحه 122]