خشنودي خدا




فراق و وصل چه باشد؟ رضاي دوست طلب

كه حيف باشد از او، غير او تمنايي



رضايت، عبارت از خشنودي و راضي شدن خداوند است يا از عمل بنده و يا از خود بنده، به گونه اي كه انسان در ابتداي حركت به سوي خداوند - كه حركتي معنوي است - كارهايي انجام مي دهد كه خود آن كارها مورد رضاي حق است. و در ادامه ي راه اين اعمال (نيك و پسنديده) به قدري دل و جان آدمي را تسخير مي كند كه روح انسان جلوه هاي زيبا را، صاحب مي شود و در اين حال است كه خود بنده نيز [علاوه بر كارهاي خويش] مورد رضايت خدا قرار مي گيرد. تا اينكه مورد خطاب خدا قرار مي گيرد كه:«يا ايتها النّفسُ المُطْمَئِنّة اِرْجعيِ اِلي رَبِّكِ راضيةً مرضيةً [1] روح به آرامش و اطمينان رسيده، به سوي پروردگارت برگرد، در حالي كه تو از خدا راضي و خداوند نيز از تو راضي است.»



[ صفحه 22]



و اين مقام كه بار يافتن به بارگاه رضاي الهي است، در سايه ي مواظبت بر نمازهاي واجب و مستحب حاصل مي گردد. رسيدن به مقامات ديگر، چون مقام محمود، قرار گرفتن در سايه ي عرش الهي و... از ديگر پاداش هايي است كه در اين فصل درباره ي آنها مطالبي ذكر خواهد شد.

خداوند در قرآن مي فرمايد:«وَعَدَاللَّهُ المُؤمِنيِنَ و المُؤْمِناتِ، جَنَّاتٍ... و رِضوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ، ذلِكَ هُوَ الفوزُ العَظيم؛ [2] .

خدا اهل ايمان را از مرد و زن وعده فرمود كه در بهشت ابدي در آورد،... و برتر و بزرگتر از هر نعمت مقام رضا و خشنودي خود را به آنان كرامت فرمايد، و آن به حقيقت پيروزي بزرگ است.»

رسول خدا (ص) فرمودند:« الصّلاةُ مِنْ شَرايِع الدّين و فيها مَرضاة الرّب عزّوجلّ فهي منهاج الانبياء،...؛ [3] .

نماز از شرايع دين است و رضاي پروردگار در نماز است، نماز راه روشن انبيا به سوي الله مي باشد...»

«هيچ فردي نمي تواند لذت اين نعمت بزرگ را در اين جهان ترسيم كند. خشنودي و رضايت خدا - كه كعبه قلوب عارفان است - آن چنان جذاب و نشاط انگيز است كه انسان تمام نعمتها را در برابر آن ناچيز مي شمارد، و مي گويد«و رضوانٌ من اللّه اكبر» رضايت خدا از بنده خويش بالاترين نعمتها و پاداش هاست. [4] .



[ صفحه 23]



و حضرت امير (ع) فرمود:« قيامُ اللَيْلِ مُصِحَّةٌ للبَدَنِ و رِضاءُ الرَّبِّ و... [5] ؛ نماز شب بدن را سالم و موجب خشنودي خداوند متعال مي باشد.»

از رسول اكرم (ص) روايت است كه فرمود:«هفت نفرند كه در سايه ي عرش الهي خواهند بود، روزي كه غير آن، سايه اي نخواهد بود:

1- پيشنماز عادل؛

2- جواني كه در عبادت خدا رشد كند و بزرگ شود:

3 و 4 - دو نفر مرد كه در راه عبادت با هم رقابت كنند:

5- مردي كه دلش به مسجد تعلق داشته باشد و چون بيرون آيد باز گردد؛

6- دوستاني كه براي خدا با هم برادري نمايند:

7- و كسي كه خدا را ياد كند و اشكش جاري شود؛ [6] .

امام صادق (ع) فرمود:« لايَرْكَعُ عبدٌلِلَّهِ رُكُوعاً عَلي الحقيقة اِلاَّ زَيَّنَّهُ اللَّهُ بِنُورِ بَهائِهِ و أَظَلَّهُ في ظَلالِ كِبريائِهِ و كَساهُ كَسْوَةَ أصْفِيائِهِ؛ [7] .

هيچ بنده اي از روي حقيقت براي خدا ركوع نكند،مگر آنكه خداي تعالي او را با نور جمال خود مزين فرمايد، و در سايه ي كبريايش درآورد، و جامه ي برگزيدگان خود را به او بپوشاند.»



[ صفحه 24]





روح القدس دمادم چون مهر مي فروزد

جان را بدار سويش، يابي جهان جان را



گاه نماز خواهم كز شوق و ذوق نجوا

از عرش بگذرانم، آوازه اذان را



خداوند متعال به پيامبر برگزيده خود، حضرت رسول اكرم (ص) مي فرمايد:«وَ مِنَ اللَّيلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلةً لَكَ عَسي أَنْ يَبْعثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً؛ [8] پاسي از شب را بيدار و شب زنده دار باش و نافله شب - كه خاص توست به جاي آور! باشد كه خدايت به مقامي پسنديده برساند.»

يكي از بزرگان گفته است:«مقام محمود، يعني مقامي كه در آن تمام مردم تو را ستايش كنند و آن مقام شفاعت كبري است.» [9] .

و ديگري در اين باره نوشته است:«مانعي در كار نيست كه بگوييم هر فرد با ايمان و نمازخوان خالص و متخلق به اخلاق الهي، مي تواند به اين مقام محمود و شفاعت برسد.» [10] .



[ صفحه 27]




پاورقي

[1] فجر (89) آيه 30 - 26.

[2] توبه (9) آيه 72.

[3] بحارالانوار، ج 82، ص 231؛ خصال صدوق، ج 2، ص 522.

[4] تفسير منشور جاويد، آيت الله سبحاني، ج 3، ص 169.

[5] ثواب الاعمال، ص 97 و سفينةالبحار، ج 2، ص 46.

[6] علامه مجلسي، حليةالمتقين، ص 329.

[7] امام خميني(ره)، سرالصلاة، ص 156، و پرواز در ملكوت، ص 251 ج 2 (به نقل از«مصباح الشريعه»).

[8] اسراء (17) آيه 79.

[9] شهيد دستغيب (ره)، قلب سليم، ص 208 و اين مطلب در تفسير برهان، ج2، ص 440 و تفسير عياشي، ج 2، ص 314 آمده است.

[10] ضياءآبادي، سيد محمد، شب مردان خدا، ص 36.


بازگشت