مستحب است كه نمازگزار در اذان و اقامه با طهارت و رو به قبله و در حال قيام



[ صفحه 311]



باشد و در اقامه اين امور تأكيد بيشتري شده است كه بهتر آن است در اقامه اين امور مراعات شود، و استقبال قبله در شهادتين، از بقيه فقرات تأكيد بيشتري شده است. مستحب است كه در فقرات اذان وقف كند، و اذان را به آرامي اداء كند. در اقامه تندتر اداء كند. و مستحب است كه مردها اذان را با صداي بلند اداء كنند كه الف و هاء معلوم باشد و انگشتان خود را بر گوش نهند. و مستحب است كه بين اذان و اقامه قدمي بردارند، يا دعائي بخوانند، يا سجده اي بكنند، يا دو ركعت از نافله ظهر و عصر را بين اذان و اقامه بپا دارند.

در بعضي از روايات آمده است كه: «كسي كه اذان بگويد سپس سجده كند و بعد از آن بگويد: «لا اله الا أنت ربي سجدت لك خاضعا خاشعا» «پروردگاري نيست براي من جز تو، پروردگارم با خضوع و خشوع براي تو سجده كردم»، خداوند گناهان او را مي آمرزد.» [1] و در روايت ديگري آمده است كه: «كسي كه در بين اذان و اقامه در سجده خود بگويد: «رب لك سجدت خاضعا خاشعا ذليلا» قول الله ملائكتي و عزتي و جلالي لأجعلن محبته في قلوب عبادي المؤمنين و هيبته في قلوب المنافقين [2] .

«پروردگارا با خضوع و خشوع و ذلت براي تو سجده كردم»، خداوند متعال به ملائكه خود مي فرمايد: به عزت و جلال خود محبت او را در قلوب مؤمنين و هيبت و وقارش را در قلوب منافقين قرار مي دهم.»

در روايت ديگري از امام صادق عليه السلام آمده است كه: «من جلس بين الاذان



[ صفحه 312]



المغرب و الإقامة كان كالمتشحط بدمه في سبيل الله» [3] «كسي كه در بين اذان و اقامه بنشيند مانند كسي است كه در راه خدا در خون خود مي غلطد.»

مستحب است كه در حال نشستن دعاي وارد شده را بخواند و آن اين است:

«اللهم إجعل قلبي بارا و رزقي دارا و إجعل لي عند قبر نبيك صلي الله عليه و آله قرارا و مستقرا» [4] .

«پروردگارا قلب مرا نيكو كردار و برايم در بهشت خانه اي و در نزد قبر پيامبرت صلي الله عليه و آله و سلم مكان و مأوايي قرار ده.»

هم چنين روايت شده است كه بين اذان و اقامه در نماز صبح دو ركعت نافله صبح خوانده شود. و خلاصه اين كه فاصله بين اذان و اقامه تأكيد شده است، و شايسته نيست كه عمدا ترك شود، و از سنت است كه در بين اذان و اقامه نماز ظهر و عصر دو ركعت از نافله ظهر و عصر، و در نماز صبح دو ركعت نماز نافله براي امام زمان (عج) بخواند، در نماز فرادي نيز اين چنين است، در بقيه نمازها به سجده اي يا نشستني يا نفسي يا تسبيحي يا حمدي باشد.

براي غير مؤذن مستحب است كه بنشيند تا مؤذن قد قامت الصلاة را بگويد سپس برخيزد و ننشيند، بهتر آن است كه در هنگام اداي فقرات اقامه بايستد و رو به قبله باشد، و شرايط نماز را رعايت كند، مثل اين كه در آنچه مربوط به نماز نيست تكلم نكند بلكه بعضي تكلم در حال اقامه را حرام دانسته اند.



[ صفحه 313]