از اشارتي كه كرديم مي توان به بعضي از مراقباتي كه در غسل لازم است پي برد، و ما اين جا براي مزيد بيان پند و عبرتي كه در غسل است، مطالبي را متذكر مي شويم:

وقتي انسان توجه كند، كه شارع نسبت به ترتيب شستن اعضاء بدن در وضو و غسل غفلت ننموده، به عظمت حكمت الهي و جريان حكمت در همه چيز، و نفوذ حكم او توجه كند، به اهميت امر مراقبه در حركات و سكناتش پي خواهد برد. وقتي انسان به مسأله مراقبه همت گمارد، و به دانسته هايش از حكمت هاي نهفته در كارها تكيه نمود، خداوند به او علم آنچه از حكمت ها كه نمي داند را عطا خواهد



[ صفحه 119]



كرد، كه فرمود:

(و من يؤت الحكمة فقد أوتي خيرا كثيرا) [1] «و به هر كه حكمت داده شد به يقين خير فراواني به او داده شده است.» و هنگامي كه دقيق تر فكر كند و ببيند كه مثلا مقدم داشتن غسل پا بر سر، خلاف حكمت است، پس به آنچه خداوند حكيم حكم نموده راضي خواهد شد، و خشم خود را از احكام خداوند در آنچه مخالف هوا و هوسش است، نتيجه انحراف و نقصان خود خواهد ديد. و الا در حسن و كمال و حكمت او هيچ اشكالي نيست.



[ صفحه 120]