در مصباح الشريعه آمده است كه امام صادق عليه السلام فرمودند:

«توبه، ريسمان الهي و وسيله لطف او است، و بنده بايد در همه حالاتش مداومت بر توبه داشته باشد، و هر گروهي از بندگان الهي، توبه مخصوص دارند.

توبه انبياء، از دگرگوني احوالات درون است.

توبه اولياء، از خطور افكار گوناگون است.

توبه مؤمنان خالص، از نفس كشيدن ها در حال غفلت است.

توبه خاصان، از مشغوليت به غير خدا است.

توبه عموم مردم، از گناهان است.

اصل توبه به هر گروه و عاقبت كارشان نياز به شناخت دارد كه شرحي طولاني مي طلبد.

اما توبه عموم مردم: بايد درون خود را با آب اندوه و حسرت دائمي شسته، اعتراف به گناهانش كند. از گذشته خويش پشيمان، و از آينده خوفناك، و گناهانش را كوچك نشمارد.

بر طاعت هاي از كف داده خود تأسف خورده، دائما اشك بريزد. نفس خويش



[ صفحه 71]



از شهوات بازداشته، براي ادامه توبه و عدم بازگشت به گذشته، از درگاه الهي ياري طلبد، نفس خويش را در ميدان مبارزه و عبادت، به رياضت كشيده، واجبات فوت شده را به جاي آورده، حق ستمديده را به وي بازگرداند. از نزديكان بد دوري گزيده، و شب به بيداري و روز را به تشنگي گذراند، و مدام به فكر عاقبت خويش باشد. از خداوند ياري و استقامت در شادي ها و غم ها، و پايداري در سختي ها و بلاها بخواهد، تا از درجه توبه كنندگان ساقط نگشته، به مقام تائبين نايل آيد. [1] .