در روايات، ترغيب به تيامن در اعمال شريفه و بلكه اعمال پست، ديده مي شود. و آغاز كردن به راست، وقت دچار شدن به هر (راست و چپ) است، بنابراين شخص عاقل عبرت مي گيرد كه همه آن ها از شئونات حكمت الهي است، و به عبارت ديگر، اين از شئونات ترجيح يمين خداوند است. اگر چه هر دو دست او راست و با بركت است؛ و مراقبت را در كاري از كارها، مهمل نمي گذارد تا مبتلي به ترجيح مرجوح شود.

سپس بايد توجه كند كه، راست، عبارت است از طرف قوي از دو طرف، مانند عالم غيب نسبت به عالم شهادت، و عالم روح نسبت به عالم اجسام، پس بر توست كه در هر حالي از حالاتت، روح و درونت را قوي ساخته، خدمتش كني، تا از روحانيين شوي. و اين، سخن جامعي است كه هر چه انبياء عليهم السلام از شرايع آورده اند را در خود دارد. انبياء عليهم السلام هدفشان آباداني عالم غيب و خدمت به آن است، در حالي كه مردم - به فريب شيطان - قصدشان آباد كردن اين عالم محسوس است، و اين تضاد و مبارزه دائمي است.



[ صفحه 64]



بر تو مخفي نباشد كه گاهي اوقات از انبياء و اولياء الهي توجه به آباداني دنيا ديده مي شود، ولي آن هم به نوعي، خدمت به عالم غيب و تخريب عالم حس است؛ زيرا آباد كردن آخرت و تحصيل معرفت الهي، در زندگي دنياست، بنابراين رسيدگي به دنيا، به قدر ضرورت و حاجت، و نه بيشتر، براي ادامه زندگي و تحصيل معرفت الهي لازم و ضروري است.

بنابراين توجه به دنيا از سوي اهل حق، از باب مقدميت براي آخرت است، ولي توجه به دنيا از سوي اهل دنيا، نه به خاطر آخرت است بلكه دنيا در نظر آنان مطلوبيت ذاتيه دارد، و دنيا را به خاطر دنيا دوست دارند. حتي توجه اهل دنيا به آخرت، به جهت تقيه ي از اهل حق، و حفظ سعادت دنيايي ايشان است. پس ياد و ذكر آخرتشان هم به خاطر دنياست.



[ صفحه 65]