وقتي اين ها را با وجدانت درك كردي، قطعا خواهي دانست كه اعمال، چه بدني



[ صفحه 29]



و چه قلبي، در موفقيت و شكست تأثيرگذار است، و نيز هم چنين اعمال بدني و قلبي، در قبول الهام از فرشتگان، و وسوسه از سوي شيطان مؤثرند، و اين ها منشاء كارها و حركات آينده خواهند بود، پس هرگاه بنده توفيق يافت و از دل خويش مواظبت نمود، و خود را تحت مراقبت پروردگارش قرار داد، از حال فعلي خود و فراهم بودن موجبات و اسباب خير و شر، به نورانيت و ظلمت و تاريكي اعمال گذشته اش آگاه خواهد شد، و علت و سبب بلاهايي كه به سرش مي آيد، و سبب توفيق و خذلان آينده را در مي يابد. بنابراين تأثير اين مراقبت و مواظبت، تدارك گذشته است به استغفار و توبه، و تغيير آينده است به دعا و استعاذه به پروردگار.

دليل و علت توصيه ي من در فهم و درك آثار اعمال، همين است. و هر كه به اين خير، موفق گرديد، به خوبي و نيكي محاسبه نفس كه از ائمه معصومين عليهم السلام وارد شده است، پي خواهد برد كه فرمود: «ليس منا من لم يحاسب نفسه» [1] .

«از ما نيست كسي كه به حساب نفس خويش نمي پردازد». [2] .



[ صفحه 30]