پيش از اين نيز بيان گرديد كه از شرايط مهم قبولي و كمال نماز، «حضور قلب» است. به طور يقين، نماز بدون حضور قلب، در انسان مؤثر نخواهد بود و نبايد انتظار داشت آثاري را كه براي نماز برشمرده اند، بر نمازگزار مترتب گردد؛ چنين نمازي هيچ گاه «معراج مؤمن» نخواهد بود و انسان را از فحشا (گناه مخفي) و منكر (گناه علني) باز نمي دارد. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم نيز فرمود: «خداوند نماز بنده اي را كه دلش با بدنش حضور ندارد، نمي پذيرد.» [1] از همين رو هم فرمود: «آن مقداري از نماز بنده به حساب مي آيد كه با شناخت و توجه همراه باشد.» [2] .

از جمله آثار حضور قلب در نماز «محبت الهي» است و در روايت شريف آمده است: «همانا من از ميان شما، مؤمني را دوست دارم كه وقتي به نماز واجبش ايستاد، توجه قلبي او به خدا باشد و مشغول به كار دنيا نباشد. بنده اي نيست كه در نمازش به خدا توجه نمايد، مگر آن كه خداوند به او رو مي كند و دل هاي مؤمنين را متوجه او مي سازد. و بعد از اين كه مشغول محبت الهي شد، مؤمنين به او محبت مي ورزند». [3] .



[ صفحه 112]