«أللهم، صل علي محمد و آل محمد، شجرة النبوة، و موضع الرسالة، و مختلف الملآئكة، و معدن العلم، و أهل بيت الوحي، أللهم، صل علي محمد و آل محمد، ألفلك الجارية في اللجج الغامرة، يأمن من ركبها، و يغرق من تركها، ألمتقدم لهم مارق، و المتأخر عنهم زاهق، و اللازم لهم لاحق، أللهم، صل علي محمد و آل محمد، ألكهف الحصين، و غياث المضطر المستكين، و ملجأ الهاربين و عصمة المعتصمين.

أللهم، صل علي محمد و آل محمد، صلاة كثيرةً تكون لهم رضي، و لحق محمد و آله [يا: آل محمد عليهم السلام] أدآء [و قضاءاً]، بحول منك و قوة، يا رب العالمين، أللهم، صل علي محمد و آل محمد [ألذين أوجبت حقهم و مودتهم، و فرضت ولايتهم]، أللهم، صل علي محمد و آل محمد، و اعمر قلبي بطاعتك، و لا تخزني بمعصيتك، و ارزقني مواساة من قترت عليه من رزقك، مما [يا: بما] وسعت علي من فضلك، الحمدلله علي نعمه، و أستغفر الله من كل ذنب، و لا حول و لا قوة الا بالله من كل هول.»

- خدايا، بر محمد و آل محمد، كه درخت نبوت و جايگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان و معدن دانش و اهل بيت وحي هستند، درود فرست، خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست، آنان كه كشتي روان در موجها [و يا: ژرفاي] دريا هستند، كه هر كس بر آن سوار شود ايمن و آسوده، و هر كس سوار نشود غرق مي گردد، هم ايشان كه هر كس بر آنان پيشي گيرد از دين خارج گشته، و هر كس از آنان عقب ماند و از ايشان تبعيت ننمايد، به هلاكت مبتلا مي گردد، و تنها كسي كه پيوسته همراه آنان باشد به ايشان



[ صفحه 256]



مي پيوندد. خدايا، بر محمد و آل محمد درود فرست، هم ايشان كه پناهندگان مصون و محفوظ، و ياور درمانده ي بيچاره ذليل، و پناهگاه گريختگان و نگاه دارنده ي چنگ زنندگان و پناه جويان مي باشند.

خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست، درود و رحمت بسياري كه موجب خشنودي ايشان، و برآورده نمودن حق محمد و آل محمد عليهم السلام گردد، به حول و قدرت تو، اي پروردگار عالميان. خدايا، بر محمد و آل محمد درود فرست، [آنان كه حق و مهر و مودتشان را واجب، و سرپرستي و دوستي شان را فرض شمرده اي]. خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست، و دلم را به طاعت خود زنده بدار، و به معصيت و نافرماني ات رسوايم مگردان، و روزي ام كن كه با كساني كه روزيت را بر آنان تنگ فرموده اي، از [يا: به] آنچه از فضلت بر من وسعت داده اي، مواسات و همدردي نمايم. حمد و سپاس براي خدا به خاطر نعمتهايش. و از تمام گناهان به درگاه خدا طلب آمرزش مي نمايم. و در هر هول و هراس هيچ تحول و دگرگوني و قدرت و نيرويي جز به خدا نيست.

6- اينك روايت مفصل ديگر را پيرامون دعاهايي كه در تعقيب هر دو ركعت از نافله ي ظهر خوانده مي شود يادآور مي شويم:

جدم ابي جعفر طوسي - قدس الله جل جلاله روحه - در كتاب «مصباح كبير» [1] آورده است، در روايت آمده كه در تعقيب سلام اول (يعني بعد از ركعت دوم) بگو: «أللهم، اني أعوذبك من عقوبتك، و أعوذ برضاك من سخطك، و أعوذ برحمتك من نعمتك، [و أعوذ بمغفرتك من عذابك، و أعوذبك برأفتك من غضبك،] و أعوذ بك منك، لا اله الا أنت، لا أبلغ مدحتك و لا الثنآء عليك، أنت كما أثنيت علي نفسك.

[أسألك] أن تصلي علي محمد و آل محمد، و أن تجعل حياتي زيادة في كل خير، و وفاتي راحة [الي و [2] ] من كل سوء، و تسد فاقتي بهداك و توفيقك، و تقوي ضعفي في طاعتك، و ترزني الراحة و الكرامة و قرة العين و اللذة و برد العيش من بعد الموت، و نفس الكربة يوم المشهد العظيم، و ارحمني يوم ألقاك فرداً، هذا نفسي سلم لك، معترف بذنبي، مقر بالظلم [يا:



[ صفحه 257]



بالذنب]علي نفسي، [عارف] بفضلك [علي]، أقبل علي بوجهك الكريم، أسألك لما صفحت عني ما سلف من ذنوبي، و عصمتني فيما بقي من عمري، و صل علي محمد و آله، و افعل بي كذا و كذا.»

- خداوندا، براستي كه از عقوبت تو به گذشتت پناه مي برم، و از ناخشنودي به خشنودي ات، و از كيفر تو به رحمتت پناه مي جويم، [و از عذابت به آمرزشت، و از خشم و غضبت به رأفت و مهرباني ات پناه مي برم،] و از تو به تو پناه مي جويم. معبودي جز تو نيست، من هرگز نمي توانم به مدح و ثناي تو برسم، تو چناني كه خود، خويش را ستوده اي.

[از تو درخواست مي نمايم] كه بر محمد و آل محمد درود فرستي، و زندگاني ام را مايه ي فزوني در اعمال نيك، و مردنم را آسودگي از تمام بديها قرار دهي، و به هدايت و توفيق خويش نيازم را برطرف نمايي، و ضعف و كوتاهي ام در طاعتت را نيرو بخشي، و راحتي و كرامت و نور چشمي و لذت و خنكي و خرمي زندگاني بعد از مرگ را روزي ام گرداني، و ناراحتي سخت و گلوگيرم را در روز قيامت در حضور همه ي خلايق برطرف فرما، و در روزي كه تنها با تو ملاقات مي نمايم بر من رحم آر، اين نفس من تسليم توست، و به گناهم اعتراف دارم، و به ظلم و ستم [يا: گناهم] عليه خويش اقرار مي نمايم، به فضلت با روي [و اسماء و صفات] گرامي ات بر من روي آر، [يا: قدرشناس تفضلت بر خويشم]، از تو درخواست مي نمايم كه گناهان گذشته ام را عفو فرموده، و در باقيمانده ي عمرم از گناه محفوظم بداري، و بر محمد و آل محمد درود فرست، و فلان حاجت مرا برآورده كن.

سپس با صداي بلند بگو:

«رب صل علي محمد و آله، أجرني من السيئآت، و استعملني عملاً بطاعتك، و ارفع درجتي برحمتك، يا ألله، يا رب، يا رحمان، يا رحيم، يا حنان، يا منان، يا ذاالجلال و الاكرام، أسألك رضاك و جنتك، و أعوذبك من نارك و سخطك، أستجير بالله من النار.»

- پروردگارا، بر محمد و خاندان او درود فرست، و مرا از گناه و بديها در پناه خويش درآور، و در عمل به طاعت خويش به كارم گير، و منزلتم را به رحمت خويش بلند گردان. اي خدا، اي پروردگار، اي رحمان، اي رحيم، اي بسيار مهربان، اي بسيار



[ صفحه 258]



بخشنده، اي صاحب بزرگي و بزرگواري، از تو خشنودي و بهشتت را خواهانم، و از آتش جهنم و ناخشنودي ات به تو پناه مي برم، به خدا پناه مي برم از آتش جهنم.

بعد در تعقيب ركعت چهارم بگو:

«أللهم، مقلب القلوب و الأبصار، صل علي محمد و آله، و ثبت قلبي علي دينك و دين نبيك، و لا تزع قلبي بعد اذ هديتني، وهب لي من لدنك رحمةً، انك أنت الوهاب، و أجرني من النار برحمتك، أللهم، صل علي محمد و آله، و اجعلني سعيداً، فانك تمحو ما تشآء و تثبت، و عندك أم الكتاب.»

- خداوندا، اي گرداننده ي دلها و ديدگان، بر محمد و آل محمد درود فرست، و قلبم را بر دين خود و آيين پيامبرت استوار گردان، و بعد از آنكه هدايتم فرمودي دلم را منحرف مفرما، و رحمتي از جانب خويش به من ارزاني دار، به راستي كه تويي بسيار بخشنده، و مرا به رحمت خويش از آتش جهنم در پناه خود درآور. خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست، و سعادتمندم قرار ده، زيرا تو هر چه را بخواهي محو نموده و يا ثابت مي فرمايي، و ام الكتاب در نزد توست.

و در تعقيب ركعت ششم بگو:

«أللهم، اني أتقرب اليك بجودك و كرمك، و أتقرب اليك بمحمد عبدك و رسولك، و أتقرب اليك بملآئكتك المقربين و أنبيآئك المرسلين. أللهم، أنت الغني عني، و بي الفافة اليك، أنت الغني و أنا الفقير اليك، أقلتني عثرتي، و سترت علي ذنوبي، فاقض يا ألله حاجتي، و لا تعذبني بقبيح ما تعلم مني، فان عفوك وجودك يسعاني.»

- خداوندا، براستي كه من واسطه جود و كرم تو و به واسطه ي حضرت محمد بنده و رسولت، و به واسطه ي فرشتگان مقرب درگاهت و پيامبران فرستاده شده است، به سوي تو نزديكي مي جويم. خدايا، تو از من بي نيازي و من به تو نياز دارم، تو غني هستي و من به تو حاجتمندم. از لغزشم درگذشتي، و گناهانم را پوشاندي، پس اي خدا، حاجتم را برآورده فرما، و به اعمال زشتي كه از من مي داني عذابم مفرما، زيرا مسلماً گذشت و بخششت مرا فرامي گيرد.

و در تعقيب ركعت هشتم بگو:

«يا أول الأولين، و يا آخر الآخرين، و يا ذاالقوة المتين، و يا رازق المساكين، و يا أرحم



[ صفحه 259]



الراحمين، صل علي محمد و آل محمد الطيبين [الطاهرين] و اغفرلي جدي و هزلي، و خطأي و عمدي، و اسرافي علي نفسي، و كل ذنب أذنبته، و اعصمني من اقتراف مثله، انك علي ما تشآء قدير.»

- اي اول اولين، و آخر آخرين، اي خداوند صاحب قدرت و استوار، و اي روزي دهنده ي بيچارگان، و اي مهربانترين مهربانان، بر محمد و خاندان پاك و [پاكيزه ي] او درود فرست، و گناهان جدي و شوخي، و خطا و عمد، و اسرافم بر نفس خويش، و هر گناهي را كه انجام داده ام بيآمرز، و از مرتكب شدن گناهان مشابه آن محفوظ بدار، براستي كه تو بر هر چيز كه بخواهي توانايي داري.

سپس به سجده برو و بگو:

«يا أهل التقوي و يا أهل المغفرة، يا بر، يا رحيم، انك أبر بي من أبي و أمي و من جميع الخلآئق أجمعين، اقلبني بقضآء حاجتي مجاباً دعائي مرحوماً صوتي، قد كشفت أنواع البلآء عني.»

- اي اهل تقوي و نگاهداري، و اي اهل مغفرت و آمرزش، اين نيكوكار، اين مهربان، بي گمان تو نسبت به من از پدر و مادرم و از تمام مردمان نيكوكارتر مي باشي، پس در حالي كه دعايم را اجابت فرموده، و صدايم را مورد رحمت خويش قرار داده، و انواع گرفتاريها را از من برطرف نموده اي، همراه با برآورده ساختن خواسته ام، روانه ام ساز.



[ صفحه 261]