آنچه در اين باره مهم است، آن است كه تشهد گفتن تو،معامله ي با خداوند - جل جلاله - و عبادت باشد، و قصدت تنها اين نباشد كه او - جل جلاله - در واقع و نفس الامر يگانه است، بلكه از تو خواسته اند كه اعتقاد داشته باشي او - جل جلاله - در واقع يگانه است، و معبودي جز او كه شايسته ي پرستش باشد و بتوان آن را بر خشنودي او مقدم داشت، وجود ندارد؛ زيرا اگر چيزي را بر او - جل جلاله - مقدم كني، معلوم مي شود كه آن چيز نزد تو بر خداوند - جل جلاله - ترجيح دارد، و از آن جهت كه آن را مقدم داشته اي، آن معبود تو خواهد بود نه خداوند، و در نتيجه هنگام گواهي دادن به اينكه معبودي جز خداوند نداري، كاملاً صادق نخواهي بود، آيا نمي بيني كه خداوند - جل جلاله - پيرامون كسي كه هوا و هوس خويش را بر خدا



[ صفحه 216]



ترجيح داده بود، مي فرمايد:

(اتخذ الهه هواه.) [1] .

- هوا و هوس خود را معبود خويش قرار داده است.

و نيز در تفسير فرمايش خداوند - جل جلاله - كه مي فرمايد:

(اتخذوا أحبارهم و رهبانهم أرباباً من دون الله.) [2] .

- آنان به جاي خدا، دانشمندان و ترسايان خود را به عنوان پروردگاران خويش برگرفتند.

روايت شده كه: «آنان براي احبار و رهبان و دانشمندان و ترسايان خويش روزه نگرفته و نماز نخواندند، و ليكن در معصيت خداوند از آنان اطاعت نمودند.» و لذا حكم كسي را كه پيدا كردند كه آنها را به خدايي گرفتند.

بنابراين، مبادا با مقدم داشتن هوا و هوس خويش و دنيا و يا چيز ديگر غير او سبحانه بر او، به او - جل جلاله - شرك و يا كفر بورزي، و در نتيجه مستحق هلاكت گردي. در روايتي از امام صادق عليه السلام از معناي صدق و راستي پرسيدند، حضرت (به اين مضمون) فرمود: «صدق آن است كه چيز ديگري را بر خداوند برنگزيني، چرا خداوند متعال مي فرمايد:

(هو اجتباكم.) [3] .

- او شما را برگزيد.

پس وقتي او تو را برگزيده، تو نيز او را برگزين. و هوا و هوس خويش و يا دنيا را بر او مقدم مدار.»

و نيز در روايت آمده كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هر كس كلمه ي لا اله الا الله را با اخلاص بگويد، داخل بهشت مي گردد، و اخلاص آن اين است كه اين كلمه او را از آنچه خداوند - عزوجل - حرام نموده، بازدارد.»



[ صفحه 217]