1- برخي از فوايد محافظت بر مناجات با پروردگار كه من دريافته ام عبارت است از: ذكر خداوند - جل جلاله - بر دل [يا: عقل] انسان غلبه بيشتري پيدا كرده و در نتيجه موجب انس بنده با پروردگار مي گردد، و بنده در عوض اشتغال به خواطر دنيوي و اسباب ناپايدار، به خدا مشغول گردد، و در نتيجه همين مطلب او را به سوي مراقبت مولاي خويش، و قرب حضرت حق، و نيل به خشنودي او فرامي خواند.

2- بنده مي تواند بدين وسيله به منزلت پروردگار در قلب خويش پي ببرد؛ زيرا اگر ديد نفسش به تكرار اذكار ميل و رغبت دارد؛ پي مي برد كه خداوند - جل جلاله - در نزد او مقام و منزلت خاصي را داراست، به گونه اي كه همين وسيله اي براي نيل به ايمني از خطرهاي معنوي مي گردد، زيرا هر كس چيزي را دوست بدارد، بسيار از آن ياد مي كند.

3- خداوند - جل جلاله - مي فرمايد:

(أذكروني، أذكركم.) [1] .

- مرا ياد نماييد، تا من نيز شما را ياد كنم.

و معلوم است كه اگر پادشاهي از پادشاهان دنياي فاني به يكي از بردگانش كه



[ صفحه 94]



قدر و منزلت والاي او را مي شناسد، بگويد: «به ياد من باش، تا من نيز به ياد تو باشم.» و او همان گونه كه در محضر خداوند - جل جلاله - است، در حضور آن پادشاه باشد، مسلماً در دوام ياد او مي كوشد، تا مولايش به ياد او بوده، و در دنيا و آخرت او را به ياد خود مشرف سازد. آيا به معناي گفته شاعر توجه نمي كني آنجا كه درباره ي معشوقه ي فاني خويش مي گويد:



يود بأن يمسي مريضاً لعلها

اذا سمعت عنه، بشكويً تراسله



و يهتز للمعروف في طلب العلي

لتذكر يوماً عند سلمي شمآئله



- عاشق دوست دارد كه شب را با مريضي سپري نمايد، تا شايد وقتي معشوقه اش خبر او را شنيد، شكوه و گله اي به سوي او بفرستد.

او در جستجوي بلند پايگي و شرافت، به سوي نيكي حركت مي كند، تا خلق و خوي پاكيزه و فضايلش روزي در نزد «سلمي» ذكر شود.

از اين رو بندگان عارف و مؤدب و فرهيخته همواره مي كوشند كه بسيار به ياد مولاي خويش كه پيوسته آنان را مي بيند باشند، تا او نيز از ايشان ياد كند؛ و يا به فضل و كرم خويش از آنان خشنود گردد، و يا آنان را خشنود سازد.