كثيرالشك در اصل انجام نماز: مانند شك افراد معمولي است؛ يعني اگر در وقت است انجام دهد و اگر در خارج وقت است به شكش اعتنا نمي كند.

كثيرالشك در شرايط، اجزاء و ركعات نماز است: به شكش اعتنا نمي كند و بنا مي گذارد كه آنچه شك دارد، به جا آورده است. اگر چه در محل آن باشد، مگر آن كه [بنا گذاشتن به انجام] موجب فساد باشد كه بايد بنا را بر عدم آن بگذارد به طور مثال، اگر شك كند كه ركوع كرده يا نه بنا مي گذارد كه انجام داده و اما اگر شك كند يك ركوع كرده يا دو ركوع بنا مي گذارد كه يك ركوع انجام داده است.



[ صفحه 115]



مسأله: كثيرالشك جايز نيست به شكش اعتنا كند؛ بنابراين، اگر در انجام ركوع شك دارد و حال آن كه در محل است، جايز نيست ركوع نمايد و اگر ركوع كند، نمازش باطل است. و [اگر در حمد و سوره شك نمايد] احتياط آن است كه قرائت و ذكر را حتي به قصد قربت براي رسيدن به واقع رجائا هم نياورد، بلكه جايز نبودن آن خالي از قوت نيست. [1] .

مسأله: كسي كه زياد شك مي كند، اگر شك كند ركني را به جا آورده يا نه، و اعتنا نكند بعد يادش بيايد آن را به جا نياورده، چنانچه مشغول ركن بعد نشده، بايد آن را به جا آورد، و اگر مشغول ركن بعد شده نمازش باطل است؛ مثلا اگر شك كند ركوع كرده يا نه و اعتنا نكند، چنانچه پيش از سجده يادش بيايد كه ركوع نكرده، بايد ركوع كند و اگر در سجده يادش بيايد، نمازش باطل است. [2] .

مسأله: كسي كه زياد شك مي كند، اگر شك كند چيزي را كه ركن نيست به جا آورده يا نه و اعتنا نكند و بعد يادش بيايد كه آن را به جا نياورده، چنانچه از محل به جا آوردن آن نگذشته بايد آن را به جا آورد، و اگر از محل آن گذشته نمازش صحيح است؛ مثلا اگر شك كند كه حمد خوانده يا نه و اعتنا نكند، چنانچه در قنوت يادش بيايد كه حمد نخوانده، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد نماز او صحيح است. [3] .



[ صفحه 116]