به چه كسي كثيرالشك گفته مي شود
با اين كه مرجع در تشخيص كثيرالشك عرف قرار داده شده است؛ ولي چند معيار زير هم براي تشخيص آن بيان شده است:
اول: كسي كه در يك نماز سه بار شك كند [به طور مثال سه بار در ركوع يا سجود نمازش شك نمايد].
دوم: حالتي پيدا كند كه در سه نماز پشت سر هم شك نمايد.
سوم: حالتي پيدا كند كه در هر سه نماز يك بار شك كند [يعني نمي شود سه نماز بخواند و در يكي از آنها شك نكند] كه حضرت امام قدس سره و بعضي از فقها دو معيار اول و دوم را قبول كرده اند و بعضي فقط معيار سوم را پذيرفته اند.
البته بايد اين حالت به خاطر عارض شدن حادثه اي مانند ترسيدن يا غضبناك شدن يا غمناك شدن و مانند آن از چيزهايي كه موجب اغتشاش حواس مي شود نباشد. [1] .
مسأله: اگر انسان شك كند كه كثيرالشك شده يا نه، بايد به دستور شك
[ صفحه 114]
عمل نمايد. كثيرالشك تا وقتي يقين نكند كه به حال معمولي مردم برگشته بايد به شك خود اعتنا نكند. [2] .
مسأله: كسي كه در يك چيز نماز زياد شك مي كند، چنانچه در چيزهاي ديگر نماز شك كند بايد به دستور آن عمل نمايد. [3] .
مسأله: كسي كه در نماز مخصوصي مثلا در نماز ظهر زياد شك مي كند، اگر در نماز ديگر مثلا در نماز عصر شك كند، بايد به دستور شك رفتار نمايد. [4] .
مسأله: كسي كه وقتي در جاي مخصوصي نماز مي خواند زياد شك مي كند، اگر در غير آن جا نماز بخواند و شكي براي او پيش آيد، بايد به دستور شك عمل نمايد. [5] .
پاورقي
[1] العروة الوثقي، ج 1، في الشكوك الغير المعتبرة، مسأله 1 و تحرير الوسيله، ج 1، في الشكوك التي لا اعتبار بها، مسأله 1 و توضيح المسائل مراجع، مسأله 1184.
[2] توضيح المسائل مراجع، مسأله 1189.
[3] همان، مسأله 1186.
[4] همان، مسأله 1187.
[5] همان،مسأله 1188.