از اول قيام عاشورا تا آخر آن را بايد يك نماز با روح و معنوي دانست. يعني در حقيقت امام حسين در اين قيام از سر تعظيم، يك نماز پر شور را به جاي آورد، و سلام آن نماز را در روز عاشورا با بوسه بر خنجر جلادان بي نماز به پايان رسانيد؛ و با دادن آن سلام، مرغ جانش را طاقت ماندن در اين مكان دني نبود و به سوي لانه ي ملكوت پرواز كرد.

با توجه به تاريخ عاشورا و بررسي ادبيات عاشورايي دانسته مي شود، نماز مصطلح نيز در جريان كربلا از اهميت ويژه اي برخوردار بوده است و نقش مهمي را در به پيروزي رساندن نهضت عاشورا ايفا كرده است. در واقع آن چه موجب شد كه نهضت عاشورا اين چنين با روح و قدرت راهش را بپيمايد و در تمام سختي ها و مشقات خم به ابرو نياورد، بلكه بيش تر شاكر خداوند سبحان شود، تأثيراتي بود كه عاشوراييان از نماز گرفته بودند و با خواندن نماز خودشان را ساخته



[ صفحه 190]



بودند؛ به طوري كه در آن واقعه ي دلخراش، خودشان را در مقابل خداوند هميشه در نماز مي ديدند.

از جمله شاعراني كه بيش تر از ديگران مسائل و وقايع عاشورا را با شكوه فراوان و به شيوه ي استادانه به شعر درآورده است، مرحوم ميرزا مهدي الهي قمشه اي است كه ما نيز در اين بخش و ديگر بخش ها از اشعار اين اديب توانا استفاده كرده ايم.



[ صفحه 191]