به نقل يكي از علماي مورد اطمينان، شيخ الرئيس ابوعلي سينا براي ابوسعيد ابوالخير نامه نوشت كه: چه لزومي دارد مردم همه در مسجد اجتماع كنند، با اين كه خداوند از رگ گردن به انسان نزديكتر است، هر جا كه باشي اگر رابطه ات را با خدا برقرار سازي نتيجه خواهي گرفت.

ابوسعيد جواب نامه ي بوعلي سينا را نوشت و در آن نامه چنين مثال زد:

اگر چند چراغ در يك جا روشن باشد، يا هر كدام در اطاقي در بسته باشد، در صورت اول اگر يكي از آنها خاموش شود، چراغهاي ديگر روشن است، وليكن در حالت دوم، اگر يكي از



[ صفحه 113]



چراغها خاموش شد، آن اطاق تاريك مي گردد.

انسانها نيز همين گونه هستند، بعضي گناهكار هستند كه اگر تنها باشند، شايد موفق به فيوضات و بركات نور الهي نشوند. ولي اگر در اجتماع باشند، شايد خداوند به بركت وجود بعضي از افراد ديگر اجتماع، آنها را نيز مشمول فيوضات و بركاتش قرار دهد. قابل توجه اينكه اين مطلب فقط نشانگر يك بعد از ابعاد بسيار زياد جماعت مي باشد. [1] .