حرف (ج)
جاذري، وفا استان: يزد
عنوان اثر: نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان شهرستان: يزد
موضوع: نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان تاريخ تولّد: 1357
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
«تاريكي، همه جا را فراگرفته، سياهي شب بر دلت چادرزده است. تاريكي و تنهايي در درونت فرياد مي كشد. سرما بيداد مي كند. احساس دلتنگي خاصّي مي كني. چه مي خواهي؟ خود نيز به درستي نمي داني. گرفته اي.
از دور دست، بانگي دل نشين، ظلمت شب را مي شكند؛ آوايي تو را به خود مي خواند: «حيّ علي الصّلاة». ابليس نيز پاي بند سوگند خويش است و تو را با ساز و نواي شيطاني اش به سوي خود مي خواند. خستگي كارهاي روزانه، سردي هوا، غل و زنجيري مي شوند بر باغ پاييز زده ي جانت. گوش به نداي شيطان مي سپاري. پتو را بيش تر به خود مي چسباني و غفلت، وجودت را فرا مي گيرد.
فرشته ها، بال زنان به زمين نزديك و نزديك تر مي شوند. حس مي كني سردرگمي. جلالي غريب در درونت جان مي گيرد. از گوشه ي پتويي كه خود را سخت به آن پيچانده اي، بيرون را نگاه مي كني. درختان خانه، هم چنان به احترام حضور خدا، صف آرايي كرده اند و در صفي واحد، نماز سبز جماعت را به جاي مي آورند. جيرجيركي نمازش را با هياهو و آهنگي خاص مي خواند. تمام كاينات، دست به نيايش و دعا برده اند، و تو كه اشرف مخلوقاتي از ترس قبيله ي سرما، دل سرد و منجمدت را در پتوي غفلت پيچانده اي و با چشماني نيمه باز، ناظر ركوع و سجود سرسبز سبزه هايي. «قد قامت الصّلوة» كاينات به اوج مي رسد. كسي در درونت نهيب مي زند ... به خود مي آيي. فرشته ها به استقبالت آمده اند. به ميهماني خدا دعوت شده اي.»
[ صفحه 304]
جان افزاي، راضيه استان: هرمزگان
عنوان اثر: علي (ع) برفراز قلّه ي عرفان شهرستان: بندرعباس
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1359
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: دانشجو
---
«بارزترين شخصيّت علمي بشري، حضرت علي (ع) است كه از سرچشمه ي وحي خاتم النّبين (ص) سيراب گرديده، و خوشبخت و سعادتمند كسي است كه با الطاف خفيّه ي الهي، با اين شخصيّت، آشنايي يافته، از محضرش و يا از علوم و تربيت و آموزش و پرورشش، علم و فضل بياموزد.
تجربه هاي چهارده قرن گذشته و آيات قرآن و احاديث نبوي، اين حقيقت را آشكار مي سازد كه: رستگاران دنيا و آخرت، كساني هستند كه در مكتب شديد القواي علوي، و باب مدينه ي علوم نبوي، دانش و بينش آموخته اند.
حضرت علي (ع) منبع فضايل و مناقب بي شمار الهي، و برترين معلّم بشريت در زمينه هاي سياسي، اجتماعي، عبادي، اقتصادي، فرهنگي و ... پس از پيامبر اكرم (ص) بود، كه الگوي آزاد مردان و وارستگان و دلسوزان واقعي مردم است.»
اين مجموعه در 7 فصل تنظيم شده است.
- فصل اوّل؛ دوران حيات علي (ع)
- فصل دوم؛ آيات قرآني پيرامون علي (ع)
- فصل سوّم؛ مدح و مناقب علي (ع) در احاديث نبوي
- فصل چهارم؛ در منظر شاعران
- فصل پنجم؛ پاره اي از فضايل بي شمار علي (ع)
- فصل ششم؛ سيره ي عبادي امام علي (ع)
- فصل هفتم؛ مناجاتي از مولي الموحّدين (ع)
[ صفحه 305]
جانبزرگي، مريم استان: لرستان
عنوان اثر: طنين محراب شهرستان: ازنا
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1363
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
«نماز، ريسمان اتّصالي است كه هستي و موجوديت آدمي را به ملكوت، پيوند داده، و مانند اين رشته ي پرارزش و منبع فيض، برنامه اي براي ايجاد ارتباط بين بشر و حقّ مطلق، نمي توان يافت.»
اين نوشتار در 5 فصل تنظيم شده است:
- فصل اوّل؛ آداب نماز
- فصل دوم؛ مقدّمات نماز
- فصل سوّم؛ مبطلات نماز
- فصل چهارم؛ تفسير نماز
- فصل پنجم؛ واجبات نماز
با موضوعاتي گونه گون، كه از آثاري هم چون رساله ي نوين، خداشناسي، چلچراغ معراج، نماز را ديدگاه قرآن و حديث، گناهان كبيره، احكام ويژه ي دبيرستان، تفسير نماز، پرتوي از اسرار نماز، عبادت در اسلام، آشنايي با نماز، معراج السّعادة، راه خوشبختي، و برخي كتاب هاي ديگر نقل شده است.
«نماز، زنده كننده ي جان، صفابخش حيات جاودان، روشني راه رهروان، تكيه گاه سالكان، راز و نياز عارفان، سرمايه ي مستمندان، دواي درد بي درمان، شعله دل هاي بيداران و مايه ي شادي سحرخيزان است. نماز، دنيا و برزخ و قيامت انسان را بيمه مي كند و در همه ي جان ها، پاسدار جان و روح آدمي است.»
[ صفحه 306]
جرّاح زاده، الهام استان: اصفهان
عنوان اثر: حيّ علي الفلاح، حيّ علي الصلوة شهرستان: كاشان
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1362
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: ديپلم
---
حتماً حكايت عشق و دوستي دانش آموزي مهربان را، با معلّمي مهربان تر، به خاطر داريد؛ داستاني كه «جرّاح زاده» بسياري از دانستني هاي نماز را به زيبايي در آن گنجانده بود. «ره يافتگان وصال» با موضوع «جوان و نيايش» نيز اثري در قالب داستان بلند از اين نويسنده جوان در مسابقه ي پيشين بود؛ داستاني كه ما را با نام و ياد مردان سبز جبهه پيوند مي داد.
و امّا اين بار، مجموعه ي وي 3 داستان كوتاه را در بر مي گيرد:
- داستان اوّل؛ نماز عشق
- داستان دوم؛ حيّ علي الفلاح، حيّ علي الصّلوة
- داستان سوّم؛ يك فرصت، يك سرنوشت
«تا آن موقع شب، ده ها صفحه نوشته بودم و همه را مچاله شده، به سطل زباله مي ريختم. افكارم مغشوش بود. صدها طرح و سوژه در نظرم بود، امّا هيچ فايده اي نداشت؛ همه گذرا و زودگذر بودند.»
راستي، چرا مقاله ي مسعود سعيدي، هرگز كامل نمي شد؟ شايد بتوان گفت چون او به مسايل شرعي و مذهبي اهمّيّت نمي داد؛ يعني اصلاً نماز نمي خواند! و آن گاه كه وي به «شاه چراغ» رفت و ... اوّلين نماز را پس از ماه ها در مسجد خواند.
اين گونه شد:
«بعد از سخنراني داوران و مشاوران، زمان اعلام برندگان شد. آقاي شريفي مسؤول تحويل جوايز بود. گوينده شروع به خواندن كرد: نفر اوّل، آقاي مسعود سعيدي با مقاله ي «حيّ علي الفلاح، حّي علي الصّلوة ...»
[ صفحه 307]
جعفرزاده ي قهدريجاني، زهرا استان: اصفهان
عنوان اثر: به خاطر تو شهرستان: فلاورجان
موضوع: آن گاه كه نماز مي خوانم تاريخ تولّد: 1353
قالب: داستان بلند ميزان تحصيلات: دانشجو
---
اين داستان، بيان «عشق» است؛ پيدايش علاقه اي مفرط نسبت به يك هموطن در ديار غربت؛ كه در تصوّر و خيال شخصيّت اصلي داستان - كه پسري جوان و آرام است - نمي گنجد. «احسان» چند سالي است كه براي تحصيل در خارج از كشور و دور از خانواده زندگي مي كند.
... در اين داستان، تلاش و كوشش احسان باعث مي گردد نور ايمان در قلب هاي سرد و خاموش، افروخته گردد و ...
در بخشي از مقدّمه ي نويسنده مي خوانيم:
«چنين مسابقاتي باعث پيشرفت و ترقّي جوانان و دانشجويان براي رسيدن به اهداف خود و شكوفايي استعدادهاي آنان مي گردد. كوشيده ام در اين داستان به مسايل ديني و بيش تر «نماز» بپردازم. نمي دانم آيا توانسته ام اين كار را به خوبي انجام دهم يا نه؟ نگارش نخست اين داستان در فرودين ماه 1370 بوده است، ولي متأسّفانه به دليل كمي وقت و حجم سنگين درس هايم موفّق نشدم نگارش جديد آن را به پايان برسانم.»
باشد تا روزي، تمامي داستان هاي «جعفرزاده» را بخوانيم و اسرار و رازهاي نماز را بدانيم.
[ صفحه 308]
جعفري، سيّد احمد استان: قم
عنوان اثر: سيره ي عبادي امام علي (ع) شهرستان: قم
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1355
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: حوزوي
---
اين پژوهش در 4 بخش تنظيم شده است:
- بخش اوّل؛ تدبّري در موضوع مورد بحث
- بخش دوم؛ مباني سيره ي عبادي امّام علي (ع)
- بخش سوّم؛ سيره ي عبادي امام علي (ع)
- بخش چهارم؛ وظايف رهروان راه علي (ع)
«مي خواهم از عبادت كسي بگويم كه خود زاده ي قبله است؛ خانه زاد خداست. مي خواهم از عبادت كسي بگويم كه پيش از پوشيدن خلعت وجود و نهادن گام بر كره ي خاك و حضور در زمره ي ممكنات، نور مطهّرش مشغول تسبيح و تقديس خداوند بود و خداوند به واسطه ي نور او و انوار نبيّ مكرّم (ص)، فاطمه ي زهرا (س) و حسين (ع) هستي آفريد. مي خواهم از عبادت كسي بگويم كه نور مقدّسش در صلب بزرگ بنده ي عابد خدا، حضرت ابوطالب (ع) و رحم پاك و آسماني عابد خوب خدا، فاطمه بنت اسد (س) به وديعه نهاده شد، تا در روز 13 رجب در مركز ثقل آفرينش (كعبه) ديده به جهان گشايد.»
پژوهش خواندني و زيباي «سيره ي عبادي امام علي» با مقدّمه اي جذّاب و اديبانه آغاز مي شود و موضوعاتي گونه گون و فصولي خواندني را در برمي گيرد. «جعفري» به ياري «استاد دكتر محمّدعلي رضايي اصفهاني» و با الهام و بهره گيري از آثاري ارزش مند هم چون داستان هايي از نماز، طهارت روح، نماز در نهج البلاغه، شب مردان خدا،
[ صفحه 309]
سجّاده ي عشق، آفتاب ولايت، چشمه در بستر، سيري در نهج البلاغه، انسان كامل، الهيّات در نهج البلاغه، نماز و عبادت امام علي (ع)، پرتوي از اسرار نماز و بسياري منابع ديگر، پژوهشي خواندني آفريده است.
[ صفحه 310]
جعفري، الهام استان: كرمانشاه
عنوان اثر: ماجراهاي من و نماز شهرستان: كرمانشاه
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1362
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: ديپلم
---
اين مجموعه، دربرگيرنده ي داستان كوتاه براي كودكان است:
- داستان اوّل؛ ناخن
- داستان دوم؛ نماز جماعت
- داستان سوّم؛ تماشاي تلويزيون
- داستان چهارم؛ قاب عكس
- داستان پنجم؛ ياد خدا
- «تلويزيون، روشن بود و اذان مغرب پخش مي شد. بعد از تمام شدن اذان، پدر و مادرم مشغول خواندن نماز شدند و من هم وضو گرفتم و شروع به نماز خواندن كردم. تلويزيون، كارتون پخش مي كرد و من در وسط نماز، به تماشاي آن پرداختم. در همان حال برادرم از راه رسيد و مرا ديد كه در بين نماز، مشغول تماشاي تلويزيون هستم. بعد از تمام شدن كارتون، من ادامه ي نمازم را خواندم، برادرم به من گفت: نمازت باطل شده؛ براي اين كه هنگام نماز بايد تمام حواست به آن باشد و اگر در بين نماز، كارهاي ديگر انجام دهي، نمازت باطل مي شود.
من بعد از اين كه متوجّه اشتباهم شدم، دوباره سجّاده ام را پهن كردم و مشغول نماز خواندن شدم. در همان روز فهميدم كه همه ي انسان ها براي اين كه به ياد خدا باشند، نماز مي خوانند. پس به خودم قول دادم هميشه در وقت نماز خواندن حواسم به نمازم باشد.»
[ صفحه 311]
جعفري، الهام استان: اصفهان
عنوان اثر: نماز در مكتب وحي شهرستان: نجف آباد
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1361
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
اين مجموعه در 5 بخش تنظيم شده است:
- بخش اوّل؛ نماز در مكتب وحي
- بخش دوم؛ به استقبال نماز برويم
- بخش سوّم؛ وارد نماز مي شويم
- بخش چهارم؛ در حقيقت نماز
- بخش پنجم؛ نماز در رأس عبادات
«نماز، رابطه ي مخلوق با خالق است؛ انسان مادّي را معنوي مي كند و او را علاوه بر آشنا كردن با خدا، با طبيعت نيز آشنا مي كند؛ با آب، خاك، قبله، طلوع، غروب، وقت و ...
نماز، تنها عبادتي است كه حتّي در حال غرق شدن و جنگ نيز ساقط نمي شود و برترين فرياد آزادگي از سلطه ي قدرتمندان و اعلام بندگي در آستان خداوند است.
نماز، اهرم استعانت در غم ها و مشكلات است. نماز، زنده نگاه داشتن سنّت ابراهيم و محمّد و حسين و مهدي (عليهم السّلام) است. نماز، وسيله ي نزديك شدن انسان به خداست.»
اين نوشتار، فرازهايي از كتاب هاي اسرارالصّلوة ميرزا جواد ملكي تبريزي، طهارت روح، پرتوي از اسرار نماز، و هزار و يك نكته درباره ي نماز را به مخاطبان مي نماياند.
[ صفحه 312]
جعفري، زهرا استان: هرمزگان
عنوان اثر: نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان شهرستان: بندرعبّاس
موضوع: نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان تاريخ تولّد: 1354
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
«نماز به انسان مسلمان، هويّت و شخصيّت و آرامش جسمي و رواني مي دهد و راحتي و آرامش جاودانه و ابدي او را در جهان باقي تضمين مي كند. پس ما بايد نماز بخوانيم، خدا را پرستش كنيم، تنها از او ياري بخواهيم، درد خود را فقط با او در ميان بگذاريم و نياز خويش را فقط به درگاه كبريايي او بيان كنيم؛ كه هر كه جز اوست نه سزاوار پرستش است و هر كس سواي او، ناتوان و فناپذير و نيازمندي مستحقّ ترحّم است.»
انسان مسلمان كيست؟، معاني مختلف نماز، روان شناسي هويّت انسان مسلمان، خلقت انوار مقدّس چهارده معصوم (ع)، خلقت ارواح اجنّه، كلاس هاي ارواح بشر در عالم ارواح، شناخت روان و نفس انسان، مشخّصات فطرت، شناخت اجساد و اجسام انسان، و روش هاي كنترل جريان شهوت، عناوين برخي موضوعات اين نوشتار زيبا و خواندني است كه از منابعي چون در محضر استاد، معارف اسلامي، اصول بهداشت رواني، بررسي مقدّماتي اصول روان شناسي اسلامي، مكتب ها و نظريّه ها در روان شناسي شخصيّت، دنياي نوجوان، فنون تربيت كودك، مباني روان شناسي رشد، پرتوي از اسرار نماز و برخي آثار ديگر گردآوري شده است.
در بخشي از مقدّمه ي مؤلّف مي خوانيم:
«اگر انسان مسلمان بخواهد خود را به ساير آدميان از اديان و ملل ديگر معرّفي كند، چگونه اين كار را انجام مي دهد؟ انسان مسلمان خود و هويّت و شخصيّت خويش را با باورها و معتقدات ديني و اسلامي، و اعمال و مراسم عبادي خود به ديگران مي شناساند.»
[ صفحه 313]
جعفري، محمّدتقي استان: تهران
عنوان اثر: جايگاه مسجد در تمدّن اسلامي شهرستان: كرج
موضوع: جايگاه مسجد در تمدّن اسلامي تاريخ تولّد: 1352
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: --
---
اين پژوهش خواندني در 4 فصل تنظيم شده است:
- فصل اوّل؛ بررسي جنبه هاي عبادي مسجد
- فصل دوم؛ بررسي نقش سياسي - اجتماعي مسجد
- فصل سوّم؛ بررسي نقش فرهنگي - آموزشي مسجد
- فصل چهارم؛ بررسي نقش مسجد و فعاليّت هاي نظامي مسلمانان
«سلامت انديشه، آرامش، آسايش و رستگاري انسان ها فقط با اتّصال با منبع بي انتهاي الهي و ارتقاي معرفت ديني نسبت به آفريدگار هستي، تحقّق خواهد يافت. مسجد به عنوان نخستين و اصيل ترين نهاد مذهبي - فرهنگي در اسلام، نقش بارزي در هدايت و ارتقاي فرهنگ مسلمانان و آشنايي آنان با آموزه هاي اسلامي، داشته و دارد.
همواره در تاريخ اسلام، مساجد در هدايت و روشنفكري افراد و ارتقاي فرهنگ اسلامي جامعه، نقش آفرين بوده اند و اين جايگاه بلند الهي، هم چنين مكاني براي عبادت و راز و نياز با پروردگار متعال، و كانوني براي تصميم گيري هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي بوده است.
در اسلام، مسجد جايگاهي به وسعت يك مكتب آسماني، و منزلتي به پهناي آرمان هاي يك رسالت جهاني، و مقامي به عظمت تكبير و تسبيح خدا دارد. قرآن، مساجد را «بيوت خدا» ناميده، آن را جايگاه ويژه اي قرار داده، كه اختصاص به خدا دارد و نبايد جز خدا در آن خوانده شود.»
[ صفحه 314]
جعفري، ندا استان: مركزي
عنوان اثر: شهيدان نماز شهرستان: اراك
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1363
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
«وقتي از ژرفاي دلت مي پرسند: «چه مي خواهي؟ و گم شده ات چيست؟» بي درنگ به سوي نور و معنويت، اشاره مي كني و همه ي هستي ات يكپارچه فرياد مي زند: «او» را مي طلبم، او را دوست دارم و مي خواهم به او برسم.
و درست به همين دليل، در جست و جوي پاكي و معنويتي. دنبال الگوهاي بزرگ معنوي و انساني مي گردي، تا در زيارت، توجّه و توسّل به آن ها، غبار از آيينه ي روح برگيري، شست و شويي بكني، و صاف و زلال شوي.»
اين مجموعه، شامل 3 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ معنويّت الهي
- داستان دوم؛ شهيدان نماز
- داستان سوّم؛ پند شيطان
«حاجي باروتي، سرش را بلند كرد و با عصبانيت گفت: «به خدا، به پير، به پيغمبر، توي جبهه آن قدر نيرو هست كه احتياجي به شما چهار نفر نيست. باباجان! پدراتونم كه راضي نيستند. بمونيد همين جا، خدمت كنيد.»
اين بار چندمي بود كه چهارتايي رفته بوديم پيش حاجي ... اصلاً از روز اوّلي كه ما آمديم بسيج، به خاطر رفتن به جبهه بود، ولي كارمان شده بود كشيك شبانه و ايست و بازرسي ...»
و پايان خونين داستان:
«خوشا به حال اكبر و عامر و يعقوب. اي كاش من هم هنگام صحبت با خدايم شهيد مي شدم.» آه، كاشكي من نيز ناپديد مي شدم؛ نزد خدا، روسپيد مي شدم!...
[ صفحه 315]
جعفري، سيّد نورعالي استان: لرستان
عنوان اثر: آيين راستين شهرستان: كوهدشت
موضوع: نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان تاريخ تولّد: 1354
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: كارداني
---
قبله و اذان، دعوت انبيا و اولياي الهي به نماز، فلسفه ي نماز، شرايط نماز، اوقات نماز، عوامل بازدارنده ي نماز، چگونگي صدا براي خواندن نماز، اهمّيّت مساجد، حضور قلب، اهمّيّت نمازها، ويژگي برپايي نماز جماعت، ويژگي هاي انسان مؤمن و نمازگزار، نماز خوف، شهداي محراب، پاداش نماز، امر كردن كودكان به نماز، آثار و فوايد نماز، و نماز مدارس، عناوين سرفصل هاي اين نوشتار، در قالب موضوعاتي گونه گون است كه با الهام از آثاري هم چون ثواب الاعمال، وسايل الشّيعه، اخلاق اسلامي، درس هايي از تاريخ، مصباح الشّريعه، اصول كافي، مستدرك الوسايل، روزشمار انقلاب اسلامي و برخي منابع ديگر گردآوري شده است.
«انسان به طور فطري، كمال طلب و عزّت جو است و بر اثر نداشتن آگاهي و غفلت، گاه، راه ذلّت را پيش رو مي گيرد. عزّت، تنها از آن خداوند است و راه رسيدن به آن نيز بي ترديد در سايه ي بندگي اوست. به عنوان مثال، عزّت ما ايرانيان در انقلاب شكوه مند اسلامي در توكّل به خداوند بود، نه تكيه كردن بر قدرت هاي استكباري ... در نتيجه عامل اساسي كسب عزّت، بندگي پروردگار، و برعكس، عامل اصلي ذلّت، بندگي غير خداست. بنابراين اطاعت و فرمانبرداري از خداوند، عزّت آفرين، و بندگي هواهاي نفساني و شيطاني، ذلّت آفريني است ... مي توان گفت عالي ترين نوع بندگي خدا، و سمبل آن «نماز» است و نقش آن در هويّت بخشي بر آدمي و مسلمان بر هيچ كس پوشيده نيست.»
[ صفحه 316]
جعفريان، زهرا استان: چهارمحال و بختياري
عنوان اثر: عبادت و علي؛ علي و عبادت شهرستان: شهركرد
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1362
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
اين كتاب در 4 فصل تنظيم شده است:
- فصل اوّل؛ تولّد حضرت علي (ع)
- فصل دوم؛ سيره ي عبادي امام علي (ع)
- فصل سوّم؛ شاگردان آن حضرت
- فصل چهارم؛ شهادت امام علي (ع)
«برنامه و روش علي (ع) همان روش و برنامه ي موفّق و هماهنگ رسول خدا (ص) بوده است. ارزش و مقام علي، چنان است كه دوستان و دشمنان آن حضرت به آن اعتراف و اقرار كرده اند؛ هر چند گفته شده كه بايد از زبان دشمنان، وصف علي (ع) را شنيد ... عبادت علي (ع) فقط به كثرت آن معروف و مطرح نيست، بلكه جوهر و كيفيّت و محتواي آن مهم است.»
«جعفريان» قلمي ساده و روان دارد و كوشيده تا فضايل و خصوصيّات والاي امام علي (ع) را با الهام از سيره ي عملي اهل بيت (ع)، مجموعه شعر گلواژه، نگاهي به امام علي (ع) و برخي آثار ديگر به مخاطبان خويش ارايه دهد. اين مجموعه با مقدّمه ي كوتاه مؤلّف آغاز مي گردد و با فهرست منابع و مآخذ پايان مي يابد.
[ صفحه 317]
جعفري سوراني، مرضيه استان: اصفهان
عنوان اثر: سرسبزترين عشق شهرستان: نجف آباد
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1362
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
اين مجموعه، شامل 3 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ زندگي سيما
- داستان دوم؛ تولّد شوم
- داستان سوّم؛ طريق راه
و با مقدّمه اي چنين آغاز مي شود:
«وقتي خبر سوّمين دوره ي برگزاري مسابقه ي نماز را توسّط ويژه نامه دريافت كردم، روح نماز سرتاسر وجودم را گرما بخشيد. تا مدّتي به اطرافم توجّهي نداشتم. سپس ويژه نامه را مطالعه كردم و اطّلاعات خوبي به دست آوردم ... مي خواهم در اين كتاب صحنه هايي از اين اجتماع را به تصوير بكشم، تا كسي گمان نكند در انبوه اندوه ها و غم ها، تنهاست و غم هاي عالم فقط بر روي سر او آوار گرديده است.
انگيزه ي من براي نوشتن اين كتاب، خودنمايي و جلب توجّه ديگران نيست، بلكه مي خواهم به برخي بفهمانم كه در هر گوشه و كنار اين مرز و بوم، جواناني هستند كه غمي سخت بر دل هاشان سنگيني مي كند و هيچ كس دردي از دردهاي آنان را نمي فهمد. مي خواهم آنان را ياري كنم و در اين راه از همگان ياري مي طلبم ... مي خواهم بگويم آي آدم ها! اين ثروات و مال و مقامي كه شما داريد فقط وسيله اي براي آزمايش شماست ...»
«جعفري سوراني» ما را از فرجام محتوممان خبر مي دهد؛ فرجامي كه مي تواند در پرتو دلبستگي به عاشق ترين معشوق، بسي خوش باشد و ما را به خوشبختي برساند.
[ صفحه 318]
جعفري فيض، مريم استان: همدان
عنوان اثر: آن گاه كه نماز مي خوانم شهرستان: همدان
موضوع: آن گاه كه نماز مي خوانم تاريخ تولّد: 1363
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
«آن گاه كه نماز مي خوانم، غرق در تماشاي ماهي هاي سرخ حوض وسط حياط بودم. با آوايي دل انگيز به خود آمدم. نواي «اللَّه اكبر» از تمامي كوچه ها پرواز مي كرد. دستانم را بر آب زلال كه زدم، چهره ي زيبايي ها محو شد. شروع به وضو گرفتن كردم ... آرام آرام قدم برمي دارم. به اتاقك نه چندان تجمّلي خود مي رسم. دست هايم به سوي سجّاده كه دراز مي شود، سنگيني خاطره ها را بر دوشم حس مي كنم و با باز شدن باغ گل هاي چادرم، ياس هاي زيبايش مي خندند و به من تهنيت مي گويند. با عطر ياس ها، خود را خوشبو مي سازم. سجّاده ام كه باز مي شود ندايي به من مي گويد: آغاز كن.
آن گاه كه نماز مي خوانم، از خستگي تكرار ناقص خاطره ها دور مي شوم و دلم را چون كبوتري به آستان نگاه معبود مي سپارم. كاش مي شد صدايم كند! از خشكي كوير بي پايان دور مي شوم و به اقيانوس بي انتهاي يار مي رسم. آواي آبي ام را در بلندي آسمان ها سر مي دهم و در انتظار استقبال گل هاي ياس مي مانم.
نمي دانم چه سان بگويم هر آن گاه كه آماده ي نماز مي شوم چه شوقي سر تا سر وجودم را فرا مي گيرد. قامتم با قد قامت گفتن، راست مي شود. تمام بدنم به لزره درمي آيد. مهرم با من همراه و همدم است و راه را برايم آشكار مي سازد. آري، از سجّاده مي توان تا خدا، پرواز كرد.»
[ صفحه 319]
جعفري گرزين، قاسم استان: مازندران
عنوان اثر: سيره ي عبادي امام علي (ع) شهرستان: قائمشهر
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1362
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
علي (ع) فرزند كيست؟، خصوصيّات، صفات علي (ع)، نخستين نمازگزار، حقّ نماز، جلوه هاي نماز علي (ع)، اهمّيّت نماز اوّل وقت، نماز و توبه، نماز و عبادت احرار، ياد حق، رعايت حال ضعيفان در نماز جماعت، نماز جمعه، ترس از خدا و نماز شب، كبرزدايي، قدرشناسان نماز، و نيّت، عناوين برخي موضوعات اين پژوهش است كه از آثاري هم چون نماز در نهج البلاغه، سيري در نهج البلاغه، دانستني هاي نهج البلاغه، سيماي كارگزاران علي بن ابي طالب، شرح نهج البلاغه و برخي آثار ديگر گردآوري شده است. در بخشي از مقدّمه ي مؤلّف مي خوانيم:
«بهترين خصيصه اي كه در يك جامعه ي اسلامي بايد وجود داشته باشد، عبوديّت خداي متعال و نفي كفر و شرك است. يك انسان مؤمن و موحّد در چنين جامعه اي معتقد است كه خداوند هم صاحب انعام و احسان و رحمت و گذشت، و هم داراي عدالت و غضب و عذاب است؛ و نيز مي داند كه بايد شكرگزار بود، و لازمه ي شكرگزاري از خداوند منّان و سپاس از نمعت هاي بي پايانش، عبادت و پرستش او، و دوري از گناه است.
نماز، نوبر احكام اسلامي، و ساخته شده است از وظايف روحاني و جسماني. نماز صحيح و داراي روح، قلب پژمرده و مضطرب بشر را طراوات و آرامش مي بخشد. نماز، روح آدمي را جلا و صفا مي دهد و او را بدي ها و آلودگي ها باز مي دارد. نماز، وسيله ي ارتباط بنده با حضرت حق است. با اندكي تأمّل مي فهميم كه در اين عمل به ظاهر كوچك، چه خصوصيّات بزرگي نهفته است.»
[ صفحه 320]
جعفري گرزين، ليلا استان: مازندران
عنوان اثر: آن گاه كه نماز مي خوانم شهرستان: قائمشهر
موضوع: آن گاه كه نماز مي خوانم تاريخ تولّد: 1362
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
«آن گاه كه نماز مي خوانم»؛ جمله اي كه بارها و بارها بر لب هاي آدميان، نقش بسته؛ جمله اي كه به پايان نرسيده، ولي خود مفهوم كاملي دارد. جمله ي نيمه كاره اي كه با نگاه به آن مي توان تمام احساس آدمي را در آن هنگام ملكوتي و در آن آرامش روح، جست و جو كرد.
راستي! آيا تا به حال فكر كرده ايد هنگامي كه نماز مي خوانيم، چگونه ايم؟ آيا تا به حال در خودتان دقّت كرده ايد؟ تا به حال به خود انديشيده ايد كه چه سان ابراز احساسات مي كنيد؟ خوب، مشخّص است: آدمي كه خود مشغول خواندن نماز است به هيچ وجه نمي تواند در اعمال خود نظرافكنده، خويش را ورانداز كند. او چنان با خداي خود در راز و نياز است كه چشم از همه ي ديدني ها بسته، گوش از تمامي شنيدني ها برگرفته و دست از همه ي گناهان كشيده، به گونه اي كه حتّي خويشتن خويش را نيز از ياد برده است.
او معبود خود را مي ستايد و با او سخن مي گويد، سخني كه در روز، بارها به زبان آورده و باز هم از تكرار آن ها مكدّر نمي شود و دَم برنمي آورد، بلكه ديگر بار، با شور و اشتياق بيش تر اين كلمات روح بخش را بر زبان جاري مي سازد.
آدمي، آن گاه كه نماز مي خواند، سر را بر روي مهر نهاده، زانو مي زند؛ زيرا نيك مي داند كه خود از خاك است و به خاك بازمي گردد؛ به آن جا كه فرجام محتوم همه ي ماست؛ به آن جا كه جسم ها در آن آرام مي گيرند و روح ها به پرواز درمي آيند. برمي خيزد و باز گفت و گو مي كند، بي آن كه سخني بشنود. شيرين مي پندارد راز و نياز را، و به راستي كه شيرين است.»
[ صفحه 321]
جمال آبادي، معصومه استان: گلستان
عنوان اثر: شهيدان نماز شهرستان: آزادشهر
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1358
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: دانشجو
---
«چشم ها رفته به مهماني خواب
آسمان مانده و، ماه
كوچه ها، پر شده از بوي سكوت
و دمي بعد، سَحَر مي آيد
شب در آواي اذان مي ميرد
مرغكي از پس ديوار كسي مي خواند:
اي همه رفته به خواب، اي مَردم!
چشم را باز كنيد
زندگي بايد كرد
-
كه در اين ثانيه هاي سَحَري
لحظه ها، لحظه ي عاشق شدن است
كه ز آواي اذان
هر كه عاشق نشود
شيشه ي تنگ دلش مي شكند
بي خبر مي ميرد
زندگي بايد كرد.»
[ صفحه 322]
جمالي، محمّد استان: يزد
عنوان اثر: نماز در نهج البلاغه شهرستان: يزد
موضوع: نماز در نهج البلاغه تاريخ تولّد: --
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: --
---
«فطرت، يك شعور باطني است كه انسان را به طور ناخودآگاه به سوي خداوند رهنمون مي كند، و اين مسأله نياز به هيچ گونه استدلالي ندارد؛ اين يك امر غريزي است. پس انسان بنابر فطرت خويش خداجوست و تا هنگامي كه سدّي در مقابل او قرار نگرفته، به طور ناخودآگاه به صراط مستقيم، هدايت مي شود. در حقيقت، فطرت، نوري در جوهر وجود است كه آدمي را از تاريكي ها به سوي نورانيّت هدايت مي كند ...
نماز، مظهر كامل عبوديت است كه چنان در اسلام، شكل خاصّي يافته كه حتّي فردي كه مي خواهد به نماز بايستد اگر تنهاي تنها نيز باشد، سعي مي كند تمام شؤون اخلاقي و نظافت را رعايت كند. بلكه بايد گفت نماز، تمريني است براي وظيفه شناسي، وقت شناسي و عامل اصلاح نفس و كنترل نظامات عمومي جامعه آري، نماز، عاملي براي حفظ نشاط معنوي و جلوگيري از افسردگي روحي است.»
فطرت انسان چيست؟، اسلام از منظر امام علي (ع)، آيا مي توان اسلام را بدون نماز پذيرفت؟، عبادت خالص، اهمّيّت به نماز و ديگر واجبات و فرايض ديني، خفيف شمردن نماز، فلسفه ي وجوب نماز، فضيلت وقت نماز، آداب وضو، واجبات نماز و ... عناوين موضوعات اين پژوهش است كه با الهام از آثاري ارزشمند و خواندني، فراهم آمده است.
[ صفحه 323]
جمشيد زهي شكوه، شاه پري استان: سيستان و بلوچستان
عنوان اثر: سيري در رويا شهرستان: زاهدان
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1363
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
اين مجموعه، شامل 3 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ سيري در رؤيا
- داستان دوم؛ ديار عشق
- داستان سوّم؛ آن روز باراني
«اواخر پاييز بود. هوا سردتر از قبل شده بود. برگ درختان در حال ريختن بود و هر كس در خيابان هاي خلوت، سعي داشت زودتر خود را به مقصد برساند. آن روز من و چند نفر از دوستانم قرار گذاشتيم ساعت هشت به بسيج خواهران برويم. هميشه پنج شنبه ها به بسيج خواهران مي رفتيم تا در مراسم زيارت عاشورا، شركت كنيم.»
فراز پاياني «آن روز باراني» رؤيايي راستين است:
«خيلي زود به خانه رسيدم و بعد از عوض كردن لباسم تلويزيون را روشن كردم و كنار بخاري برقي كوچكمان دراز كشيدم. پلك هايم سنگين شده بود. صداي مجري تلويزيون را مي شنيدم كه مي گفت: با تلاوت چند آيه از قرآن مجيد به استقبال اذان ظهر مي رويم.
در حالي كه به آيات قرآن، گوش مي دادم، خوابم برد ... ناگهان كوه ها فروريخت، ستاره ها پراكنده شدند. زمين مي لرزيد و تَرَك مي خورد ... چند نفر سياه پوش مرا داخل قبري انداختند. همه جا تاريك بود. ناگهان صدايي را شنيدم: طيّبه جان! چي شده؟ بلند شو!
چشم هايم را باز كردم. مادر و برادرم كنارم نشسته بودند. چيزي به اذان نمانده بود. برخاستم. وضو گرفتم. به راستي كه نماز، روشنايي قبر است!»
[ صفحه 324]
جمشيديان، رضوان استان: اصفهان
عنوان اثر: سيره ي عبادي علي (ع) شهرستان: نجف آباد
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1355
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: -
---
عبادت در اسلام، جلوه هاي نماز علي (ع)، مناجات علي (ع)، اوصاف علي، مروّت علي، آخرين روزهاي حيات علي (ع)، علي در ساعات آخر عمر، دفن مخفيانه ي علي (ع)، درد انسان در كلام اميرمؤمنان، از خطبه هاي علي درباره ي نيايش خدا، وصاياي علي (ع)، رمز جاذبه ي علي (ع)، دافعه ي علي، لزوم پيكار با نفاق، و علي (ع) امام هر پيشواي راستين، عناوين برخي موضوعات اين نوشتار است كه از آثاري هم چون انسان كامل، جاذبه و دافعه ي علي (ع)، نماز در نهج البلاغه و سيري در نهج البلاغه گردآوري شده است. بخشي از مقاله ي ادبي «نگين كعبه» از اين مجموعه را از استاد جواد محدّثي مرور مي كنيم:
«كدام مولود، چون علي (ع)، در كعبه چشم به جهان دوخته است؟
كدام ميلاد چون 13 رجب، گوهري در صدف هستي به جهان داده است؟
كدام مادر، فرزندي چون علي (ع) زاده است؟
چه كسي چون او «مولد» و «مشهد»ش خانه ي خدا بود؟
كدام مكتب، الگويي چون علي به پيراوانش ارايه داده است؟
كدام تاريخ، پيشوايي به جامعيّت علي (ع)، سراغ دارد؟
چه كسي جز علي (ع)، جان محمّد بود و دعوت پيامبر را به جان پذيرفت؟ ...»
[ صفحه 325]
جنّتي، فهيمه استان: تهران
عنوان اثر: گوهر حق شهرستان: تهران
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1362
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: ديپلم
---
اين مجموعه، شامل 4 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ شهر خدا
- داستان دوم؛ عبادت، رشادت است
- داستان سوّم؛ روزنه
- داستان چهارم؛ فراموشي
«از ميان كوچه هاي تنگ، عبور مي كرد. دست در جيب كاپشنش داشت و سر به زير افكنده بود. كوچه ها خلوت بودند. جلوي در چوبي قهوه اي رنگي ايستاد. دستگيره را چندبار به هم كوبيد. از ديوارهاي كهنه ي خانه، ياس ها آويزان بودند و عطرشان مشام را تسكين مي داد. نَفَس عميقي كشيد. پيرزني در چهارچوب در قرار گرفت ...
آفتاب ظهر، تمام حياط را خشك كرده بود. پيرزن با ذكر «يا علي» برخاست و به حياط رفت. وضو گرفت و كنار پسرش نشست. با مهرباني به او گفت: پسرم! بلند شو، وضو بگير؛ با هم نماز بخوانيم. نماز، روزي ات را زياد مي كند. حتماً بايد عاجز شوي، تا به درگاه خدا، رو كني! پسر كه اين حرف ها برايش تكراري شده بود، از پلّه ها پايين رفت و خداحافظي كرد.»
سرانجام، پسر به نماز روي آورد و مادر؛
«پسر به اتاق آمد. مادرش را در حال سجده ديد. كنارش رفت، امّا ... به شدّت گريه افتاد و گفت: كجا رفتي چراغ هدايتگرم؟ مرا اوّل راه، تنها گذاشتي.»
[ صفحه 326]
جنگي، سكينه استان: آذربايجان شرقي
عنوان اثر: راز زندگي شهرستان: تبريز
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1361
قالب: داستان كوتاه ميزان تحصيلات: ديپلم
---
اين كتاب، شامل 3 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ راز زندگي
- داستان دوم؛ زندگي من و مينا
- داستان سوّم؛ پايان و سرنوشت
«امروز كه با او صحبت مي كنم، زني بالغ، رشيد، محجوب و متين و پوشيده است. نورانيّت خاصّي از چهره اش شراره مي زند و بسيار زيبا در دل ها مي نشيند. از او پرسيدم: از نماز، چه چيز به دست آورده ايد كه با آن، انس گرفته ايد و بسيار دلبسته و در حقيقت عاشق آن شده ايد؟ پاسخ مي دهد: براي درك تأثير نماز در وجودم، سرنوشتم را برايت بازگو مي كنم، تا بداني كه خداوند چگونه با نماز، همگان را نجات مي دهد و خوشبختي و سعادت را نصيب آنان مي كند.»
و اين آغاز داستان «راز زندگي» است كه «زهرا» را وامي دارد، با راوي داستان «جنگي» همراه گردد و ما را به گذشته هاي دور بازگرداند. داستاني خواندني از كودكي وي، در پرتو مهرباني هاي پدري جانباز كه از جنگ و مسايل اجتماعي مي نوشت؛ قرآن و دعا را بسيار دوست مي داشت و ...
«جنگي» قلمي شيوا و روان دارد، و بي ترديد مي تواند در آينده، آثاري گران بهاتر و زيباتر پديد آورد.
[ صفحه 327]
جوادي، احد استان: تهران
عنوان اثر: تفسير نماز در قامت علي (ع) شهرستان: تهران
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1355
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: دانشجو
---
«علي (ع)، قبل از بعثت پيامبر (ص) متولّد شد. پدرش بزرگ طايفه ي بني هاشم (حضرت ابوطالب) و مادرش «فاطمه بنت اسد» است. از همان آغاز، تحت سرپرستي رسول اكرم (ص) و در دامن پرمهرش تربيت و پرورش يافت. علي (ع) در تمامي مراحل زندگاني همراه پيامبر بود؛ تا آن گاه كه در آخرين لحظات حيات پيامبر بزرگ اسلام (ص) با دستان خود وي را به خاك سپرد. علي(ع) محرم اسرار پيامبر بود. او پرهيزكارترين، زاهدترين و بي ميل ترين مردم نسبت به دنيا بود. به ضعيفان و كودكان يتيم و بي سرپرست بسيار رؤوف و مهربان و يگانه مرد شجاع و نيرومندي بود كه تاريخ، نظيرش را نشان نداده است؛ به گونه اي كه پايه هاي دين در پرتو مجاهدت ها و مبارزات او استوار گرديد.
علي (ع) در راه خدا بسيار سختگير بود؛ هرگز از حقّي نمي گذشت و به باطل نمي گراييد. علي (ع) تربيت شده ي آخرين پيامبر خدا، و نمونه ي انسان كامل بود. از شگفتي هاي زندگاني علي (ع) اين است كه تمام ملكات پسنديده و صفات والاي انساني را در آخرين درجه ي كمال، دارا بود.»
اين مجموعه در 2 بخش تنظيم شده است:
- بخش اوّل؛ كلام علي (ع) پيرامون نماز
- بخش دوّم؛ سيره و حركات علي (ع) در نماز
«جوادي» نوشتار خويش را با الهام از راه هاي اثبات وجود خدا و توحّد، گناهان كبيره، جاذبه ودافعه ي علي (ع)، علي و فلسفه ي الهي، خلاصه ي تعاليم اسلام، عرفان اسلامي، خانواده و نماز، راز نماز، نماز از ديدگاه قرآن و حديث، درس هايي از نهج البلاغه و برخي آثار ديگر، گردآورده است.
[ صفحه 328]
جوادي، زينب استان: قزوين
عنوان اثر: سيره ي عبادي امام علي (ع) شهرستان: قزوين
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1364
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
عبادت از ديدگاه علي (ع)، اوّلين نمازگزار، وضو گرفتن علي (ع)، حضور قلب علي (ع)، همه ي تلاش ها براي نماز، نقش تربيتي نماز از ديدگاه علي، سيره ي عبادي علي (ع)، در نهج البلاغه، نماز از ديدگاه اميرمؤمنان، و هديه براي علي (ع)، عناوين برخي موضوعات اين پژوهش زيباست كه با مقدّمه اي زيباتر، همراه است:
«توجّه به اين مسابقه و عزم براي نوشتن آن باعث شد كه اين جانب كتاب هايي را كه سال ها در كتابخانه ي منزل و يا محلّ تحصيل خود داشتم و ورق نخورده بود، به طور دقيق مطالعه كنم. نهج البلاغه را كه تاكنون فرصت مرور آن را پيدا نكره بودم، مطالعه و بررسي كردم و به نكاتي جالب و معتبر، برخوردم كه شايد تاكنون نشنيده بودم. هر حديث و جمله اي را قبل از آن كه بنويسم در خودم بسيار تأثير كرد؛ آن گونه كه از اين همه بي توجّهي خود به نماز، به شدّت متنفّر شدم و درصدد رفع آن برآمدم. شايد نتوانم از تأثير اين احاديث در خود بنگارم، ولي مي خواهم با اطمينان بگويم بسيار تأثير نهاده؛ انشاءاللَّه در خوانندگان نيز اثر بگذارد.
برخي كتاب هاي استاد مطهّري را، آن قدر زيبا يافتم كه نمي توانم وصف كنم. مطالعه ي كتاب «سيري در نهج البلاغه» نيز برايم بسيار هيجان آور بود. با دست يافتن به كتاب «شب هاي پيشاور» كه از منابع معتبر شيعه است، بسياري از معمّاهاي مسايل تشيع برايم حل شد؛ آن قدر كه آرزو كردم سال ها وقت مي داشتم و تمام اين منابع مهم را مطالعه مي كردم.
امّا يك مسأله ي تأسّف آور كه بعد از اين مطالعه ي اندك براين ثابت شد اين بود كه نماز در بين ما مسلمانان بسيار غريب است؛ غريب، مظلوم و ناشناخته!»
[ صفحه 329]
جوادي اقدم، صدّيقه استان: آذربايجان شرقي
عنوان اثر: نماز از ديدگاه حضرت علي (ع) شهرستان: جلفا
موضوع: نماز در نهج البلاغه تاريخ تولّد: 1362
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
اين مجموعه در 8 فصل تنظيم شده است:
- فصل اوّل؛ اهمّيّت نماز
- فصل دوم؛ مقدّمات نماز
- فصل سوّم؛ نخستين نمازگزار
- فصل چهارم؛ نماز اوّل وقت
- فصل پنجم؛ اهمّيّت نماز جماعت
- فصل ششم؛ فضيلت نماز شب
- فصل هفتم؛ فضيلت نماز جمعه
- فصل هشتم؛ در محراب نماز
«اگر به گفته ي قرآن كريم، همه چيز در حال تسبيح است، چرا انسان نباشد؟! انسان در بهره مندي از هوا و غذا و زمين و خورشيد، امتيازي بر حيوانات ندارد، بلگه گاهي حيوان ها بر او امتياز و برتري دارند. آنچه به انسان ارزش مي دهد عقل و علم اوست و آنچه عقل و علم وي را از انحراف بازمي دارد، ايمان و تعهّدش. در اين جا نقش عبادت و نماز به خوبي روشن مي شود؛ زيرا نماز يك مكتب عملي براي پرورش ايمان و تعهّد است.»
[ صفحه 330]
جوادي پور، طيّبه استان: خراسان
عنوان اثر: سرايندگان نياز شهرستان: مشهد
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1360
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: دانشجو
---
آن روز، براي تو مي نويسم، بهار در همين نزديكي است، تمنّاي سحر، دل نوشته، زنده لم كن، سايه ي دستان نماز، شباهنگ، گريه كن، مسافر و سرايندگان نياز، عناوين قطعه هاي ادبي «جوادي پور» در اين مجموعه است.
«شب، فوران سكوت است و آرامش؛
چادر ساكت ستاره ها بر سر شب گسترانيده شده، تا آن را در كنار مهتاب، دل انگيزتر كند؛ و شب زنده داري ...
ارمغان لحظه هاي ناب شبانگاهي در كنار شفّافيّت ماه و نورانيّت ستاره ها.
صداي سبز سكوت، كه از آسمان مي بارد و بر تن زخمي زمين مي نشيند، يادآور ثانيه هاي فرح بخش بهاري است.
و آرامش ...
كه هم چون بهشت، حجم تيره ي شب را در ميان دستانش به روشني رسانيده است.
چه رؤيايي و قشنگ است حتّي يك لحظه بيداري در عمق شب هنگام؛ شب هنگامي كه سرشار از اشك پروانه هاي عاشق است و لبريز از احساس ارغواني گريه.
و تو ...
اي حوري نقره گون آرزوهايم، كه شب را در همسايگي خوبي هايت به كلبه ي مرواريد تبديل كردي!
من تو را مي خوانم ...
بگذار هم صدا با تو نماز بخوانم، تا نقطه ي كور شب من نيز نقره اي شود.
بگذار ...،
كه تا غوغاي سحرگاهان، فاصله اي نداريم، و تا شكستن ديوار تاريكي، راهي نيست.»
[ صفحه 331]
جوكار، زينب استان: فارس
عنوان اثر: پرنده ي مسافر شهرستان: شيراز
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1354
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
اين مجموعه از 7 بخش تشكيل شده است:
- بخش اوّل؛ پرنده ي مسافر
- بخش دوم؛ سفرنامه ي عشق
- بخش سوّم؛ زايران منزلت عشق
- بخش چهارم؛ به سوي وصل، به سوي بهشت
- بخش پنجم؛ بر آستان جانان
- بخش ششم؛ سفر بر بال ملايك
- بخش هفتم؛ رؤياي سبز
و با «مقدّمه» و نيز «مقاله»اي همراه است.
«در بيابان عشق و حماسه و در وصف مردان خدا نوشتن و نگاشتن در توان هيچ مفسّري نيست و همه كوچك تر از آنند كه بتوانند اين انسان هاي خدايي را به تصوير بكشانند. اينان عشق را با خونشان بر برگ برگ تاريخ 8 سال دفاع مقدّس، حك نمودند. اينان بر دفترچه ي خاطرات عشقبازي خويش نگاشتند: يا مرگ، يا خميني. بر برگ برگ شقايق، بر بادهاي گذران، بر بال پرندگان مهاجر و بر آب هاي روان نوشتند: ما را خدايمان آفريد، تا قرباني وجود شريف امام خويش گرديم و بر اين سعادت، مفتخريم.
اينان، مردان خدايند و زمين و زمان بر خود مي بالند كه ميزبان پاك ترين آفريدگان خدايند. سرزمين پاك و عطرآگين خوزستان و جاي جاي ميدان هاي عشق و حماسه، قدوم اين سلحشور مردان خدا را بر ديده ي منّت نهادند و جاي پايشان را بر سينه ي خاك خود، تبرّك ديدند.»
[ صفحه 332]
جوينده، فاطمه استان: تهران
عنوان اثر: حديث عشق شهرستان: دماوند
موضوع: پژوهشي درباره ي نماز رزمندگان تاريخ تولّد: 1361
قالب: داستان بلند ميزان تحصيلات: ديپلم
---
«حديث عشق» داستان «قاسم» است؛ مادري مهربان، و «شقايق»: خواهري كوچك و شيرين زبان. قاسم، زخم ها بر تن داشت، امّا انديشه ي پيوستن به مردان جبهه، لحظه اي آرامش نمي گذاشت. او دوستاني بهتر از گل داشت كه به آرزوي ديرينه ي خويش رسيده بودند، و قاسم، بازمانده از پرواز، به اميد اعجاز عشق ...
شقايق، دوري برادرش را نمي پسنديد، امّا قاسم به خدا مي انديشيد ... و با «علي» همراه شد؛ هم او كه مي خواست با «زهرا» ازدواج كند. زهرا قبل از علي در حال امدادرساني به رزمندگان به شهادت رسيد و قاسم نيز شاهد شهادت علي بود.
«سر ساعت، عمليّات شروع شد. حدود ساعت پنچ صبح بود كه دشمن را دور زديم. بچّه هاي اطّلاعات، كارشون رو خوب انجام داده بودند. معبر باز كردنشون حرف نداشت. بين راه علي رو ديدم كه زخمي افتاده بود يه گوشه. بچّه هاي بهداشت، زخم هاشو پانسمان كردند. رفتيم بالاي سرش. گفتم: علي، علي! منم قاسم.
علي چشم ها شو باز كرد و گفت:
- قاسم!... منو ... حلال كن ...
بعد چشم ها شو بست. اونم رفت پيش زهرا. درست يك ماه بعد خواب عروسي شونو ديدم؛ عروسي زهرا و علي...»
[ صفحه 333]
جهانبخش، آرزو استان: اصفهان
عنوان اثر: شهيدان نماز شهرستان: شهرضا
موضوع: شهيدان نماز تاريخ تولّد: -
قالب: ادبي ميزان تحصيلات: -
---
«آري، او وارث يك تاريخ است
آي... اي تشنه دلان!
جامتان كوش؟ ... كجاست؟
در كوير عطش و سنگر و خاك
به لب چشمه ي توحيد بگيريد آرام
پُر نماييد از اين آب زلال
جام ها را يك يك
آي ... اي انسان ها!
مؤمن آن روح خودآگاه كه هست
خون دين در رگ انديشه ي او
رستگاري ست سرانجام زمان
آن كه با دست نمازش زخشوع،
عشق را مي سازد
آري، او وارث يك تاريخ است
كه در آن، خون شهيدان زمين
سخن از سبزي انجام زمان مي گويد
رستگاري اين است
[ صفحه 324]
رستگاري اين است»
«جهانبخش» قلمي بسيار شيوا و روان دارد.
«... تو، سراينده ي شعر ايثاري. تك تك نخل هاي سربريده ي خرّمشهر، نام تو را فرياد مي كنند. نام تو سپيده اي بود، در آسمان دفاع مقدّس كه طلوع سرخ را نويد مي داد. نماز عاشقانه ات در آن ديار، هم چون قاب عكس زيبايي در طاقچه ي يادم باقي خواهد ماند. آن روز خورشيد زندگي بخش از پشت كوه ها بيرون آمده بود و دستي، قلب سرد و يخ زده ي مرا به گرماي خورشيد عشق مي سپرد. آن روز قامتم از هميشه استوارتر بودو چشمانم باراني تر. آن روز براي اوّلين بار، معناي عشق را در بندبند وجودم حس كردم و فرياد برآوردم: درود بر شما، اي مردان بي ادّعا!
نمي دانم، نمي دانم كدامين حقيقت در آن صبح پراميد، مرا آن گونه عاشق كرد كه در غارتي بي مثال، تمام غفلت هاي درونم را زدودم و بيدارتر از هميشه، نمازت را به تماشا نشستم و كدامين حقيقت، تو را اين گونه عاشق كرد؟ در سجده هايت با خدا، چه گفتي كه به حضورت پذيرفت؟ آخر، قلّه هاي بلند در برابر عظمت روح تو سرافكنده مي شوند و آتشفشان هاي جوشان، پيش جوشش احساسات تو خاموش مي شوند. آن روز لكّه هاي سياه دلم را با شبنم گلبرگ هاي چشمانت شستم و همراه پرستوها - كه نشان آخرين بهارانه اند - به آن مژده ي رويش دادم. آن گاه دلم روييد، بالا و بالاتر رفت؛ تا آن جا كه از پس پنجره ها گذشت به آسمان آبي عبادت رسيد ...»
[ صفحه 335]
جهانبخش، فاطمه استان: اصفهان
عنوان اثر: نماز شهرستان: نجف آباد
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1362
قالب: تحليلي - ادبي ميزان تحصيلات: مقطع متوسّطه
---
«برخيزيد عاشقان راه! برخيزيد!بستر گرم خود را رها كنيد، اي شيفتگان اللَّه! برخيزيد و بنگريد، كه درهاي آسمان ها را گشوده اند. پيغام خود را به پيامبران عرش الهي بسپاريد، كه آماده ي پذيرش اند. فرشتگان ملكوت، آماده ي پذيرايي شما، در بارگاه پرجلال دوست به صف ايستاده اند. برخيزيد و با خداي خود، راز و نياز كنيد و در برابرش به سجده درآييد، و از او بخواهيد؛ كه او:
پناه هر بي پناهي است، نواي هر بي نوايي است، روشنگر هر ظلمتكده اي است، آرام بخش هر هياهويي است، باران رحمت در هر كوري است، سايبان هر آفتاب سوزنده اي است، اميد همه ي نااميدان است، دواي همه ي دردمندان است و ...»
«جهانبخش» فرازهايي برگزيده از آشنايي با نماز، نمازچيست؟، نماز سرود ايمان، نماز فرمان خدا و ... به مخاطبان خويش نمايانده است:
«بياييد ساعتي خود را از قيد و بند شهوات و مادّيات رها سازيم، با ملكوتيان عرش خدا، همصدا شويم، تا روح افسرده امان اوج بگيرد؛ به بي كران ها، به دوردست ها، به آن جا كه جز صفا و صميميّت نيست، به آن جا كه تا بي نهايت نور است، به آن جا كه فقط خداست.
برخيزيد اي عاشقان راه خدا! برخيزيد! به دنيايي برويم كه سرتاسر مهر است و عاطفه، و پاكي است و حقيقت؛ به آن جا كه خورشيد مي درخشد و گرمي دارد، و انسان ها
به هم نزديك و مهربان اند ...»
[ صفحه 336]
جهان تيغ، جواد استان: سيستان و بلوچستان
عنوان اثر: راز نماز شهرستان: زاهدان
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1361
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
«نماز همواره به عنوان پايه ي قويم دين و سرچشمه ي زلال معنويت، مورد توجّه همه ي اديان و فرستادگان خداوند متعال بوده است. اهمّيّت والاي اين مائده ي آسماني سبب نزول آيات و صدور روايات از پيامبر اكرم (ص) و امامان معصوم (ع)، شده است. عالمان اسلامي نيز در طول تاريخ در معرّفي آن كتاب ها نگاشته اند و احكام و اسرار و آثار و جايگاه رفيع اين پرواز عاشقانه را تبيين كرده اند. در حقيقت، پرستش، جوششي است از اعماق ذرّات عالم كه عطر جان بخش آن همه جا گسترده و پرتو انوارش، هستي را روشن ساخته است.
پرستش، نداي فطرت انسان، راز آفرينش و اصلي ترين نياز بشر است. عبادت، سرلوحه ي تعاليم انبيا (ع)، و نشانه ي ايمان است و عبوديّت حق،عالي ترين رتبه اي است كه آدمي مي تواند به آن نايل گردد. نماز در رأس همه ي عبادات و سرلوحه ي برنامه هاي تربيتي و پرورشي اسلام است.»
سود نماز و راز نماز، مهم ترين ركن معراج حقيقي، سرّ اجمالي نماز، نماز در تمام اديان، در سرّ طهارت، استقامت در نماز، تظاهر به نماز، آخرين كلام علي (ع)، تكبير در عرصه هاي گوناگون، نكته هاي عرفاني، نماز و شهادت، فلسفه ي وجوب نماز، نقش نماز در زندگي اجتماعي، و اسلام بدون نماز هرگز، عناوين برخي از موضوعات اين نوشتار است كه با الهام از آثاري ارزش مند هم چون طهارت روح، نماز از ديدگاه قرآن و حديث، نيايش نامه، تفسير نماز و برخي منابع ديگر گردآوري شده است.
[ صفحه 338]
جهانگشته، فاطمه استان: خراسان
عنوان اثر: سيره ي عبادي امام علي (ع) شهرستان: مشهد
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1356
قالب: تحليلي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
«گرچه فضايل بي پايان علي (ع) از شمار، بيرون است و شخصيّت او در وصف نمي گنجد، امّا آنچه به طور خلاصه از نماز علي (ع)، آموخته، و درك نموده ام در اين مجموعه گرد آورده ام، تا منشور خودسازي و دستورالعمل زندگاني جواناني چون خودم گردد.»
اين نوشتار در 4 بخش تنظيم شده است و موضوعاتي گونه گون هم چون تقسيم عبادات از منظر علي (ع)، اضطراب در نماز، نماز در مسجد غدير، حضور قلب علي (ع)، نماز و رفع ناراحتي، حديث نخل هاي نماز، محراب علي (ع)، اوّلين نمازگزار، نيايش و نماز علي (ع)، فلسفه ي نماز، در آستانه ي نماز، مناجات علي (ع)، امانت و نماز، حديث نماز، قبولي نماز و ... را دربرمي گيرد.
از «جهانگشته» بسيار خوانده ايم و بي ترديد، باز هم مي خوانيم. وي علاوه بر اين پژوهش زيبا، دو اثر ديگر نيز نگاشته است:
- دل كبوترهاي مسجد (داستان كوتاه)
- آن گاه كه نماز مي خوانم (مقاله ي ادبي)
«خدايا! دلم را خوش كرده ام به نماز؛ نمازي كه هم چون باغ بهشت است؛ باغي پر از سيب هاي ايمان. بگذار در عطر نيايش، غرق شوم. بگذار مهتاب نيايش بر سجّاده ام بنشيند. بگذار جانم، تو را ببيند.»
هم چنين اثري زيبا، با عنوان «دو ركعت نماز عشق» كه مجموعه داستاني پيرامون نماز رزمندگان اسلام است، نگاشته و دل ها را به شور و شوق واداشته است.
[ صفحه 338]
جهانگشته، مريم استان: خراسان
عنوان اثر: سيره ي عبادي امام علي (ع) شهرستان: مشهد
موضوع: سيره ي عبادي امام علي (ع) تاريخ تولّد: 1355
قالب: تحليلي - ادبي ميزان تحصيلات: ديپلم
---
اين مجموعه در 4 فصل تنظيم شده است:
- فصل اوّل؛ سيره ي عبادي حضرت علي (ع) (مقاله)
- فصل دوم؛ نقش نماز در هويّت يابي انسان مسلمان (مقاله)
- فصل سوّم؛ نماز رزمندگان (داستان)
- فصل چهارم؛ وقتي نماز مي خوانم (قطعه ي ادبي)
«و چه بي درنگ، دلم بر تن خدا، پَر مي كشد، آن گاه كه سحر، از پشت پنجره نور مي پاشد. احساس مي كنم هوا بوي تازه اي دارد؛ بوي ياس، بوي خدا، بوي عشق. و چه بي ريا بر سجّاده ام مي نشينم و تسبيح سبز رنگم را ميان انگشتان نحيفم مي فشارم.
آن گاه كه صداي «اللَّه اكبر» از تمامي ذرّات هوا، گوشم را نوازش مي دهد، نجوايي سبز را زمزمه مي كنم. هميشه وقتي نماز مي خوانم غرق در عطر اقاقي مي شوم؛ احساس مي كنم همپاي ستاره ها بر پيشاني ماه، بوسه مي زنم. وقتي نمازمي خوانم صداي نَفَس هاي زمين را مي شنوم. همه چيز را - آن گونه كه هست - حس مي كنم: بوي رويش را، بوي خاك و بوي باران را. وقتي نماز مي خوانم تمام لحظه هايم سفر مي شود؛ سفري تا خدا و هم آغوشي با دعا. تمام عشق را آواز مي كنم و تا خلوت ستاره ها پر مي كشم ... مي ايستم و نسيم خنكي مي وزد. احساس مي كنم بر شانه هاي آسمان، بالا و بالاتر مي روم.»
[ صفحه 339]
جيهاني، مليحه استان: اصفهان
عنوان اثر: به سوي هدف شهرستان: خوراسگان
موضوع: گوناگون تاريخ تولّد: 1356
قالب: ادبي - تحليلي ميزان تحصيلات: -
---
اين مجموعه شامل 3 داستان كوتاه است:
- داستان اوّل؛ شور عاشقي
- داستان دوم؛ سيماي علي (ع)
- داستان سوّم؛ نماز حاجت
در بخش دوم كتاب، با عنوان «در تكاپوي نماز»، مؤلّف از نماز و احكام آن، يادي از نهج البلاغه، آداب و شرايط باطني و معنوي نماز و برخي موضوعات ديگر نگاشته است. دانستني هايي پيرامون نماز، پايان بخش «به سوي هدف» است؛
- نماز در اوّل وقت، احترام به اين عبادت، و تأخير آن - بدون عذر - نوعي بي احترامي به نماز است.
- روح نماز، همان توجّه به خدا و حضور قلب است؛ از اين رو سفارش شده كه نماز با توجّه خوانده شود.
- نماز بايد رو به قبله باشد. اين نوعي جهت گيري توحيدي و استقلال مسلمانان در جهت و قبله است.
- نماز بايد آگاهانه و هوشيارانه باشد، نه در حالت مستي، خواب آلودگي و بي نشاطي؛ زيرا چنين نمازي انسان را به كمال نمي رساند.
- نماز بايد با عشق و شوق باشد و اين در سايه ي ايمان و اطاعت است.
- نماز، هر روز تكرار مي شود، ولي تكراري مفيد است و اثر آن در روح ما عميق تر و با دوام تر مي شود.
- تارك نماز، انساني است غافل و ناسپاس.
[ صفحه 342]