يكي ديگر از آثار اجتماعي نماز جماعت، اين است كه بين مسلمين وحدت ايجاد مي كند.

و مانع تفرقه و جدايي در ميان مسلمين مي گردد، با حضورشان در نماز جماعت شعاير اسلامي را زنده نگاه مي دارند و دشمنان اسلام را مأيوس مي كنند، اگر كساني هم بودند كه در نماز جماعت شركت نمي كردند، در روايات از آنها مذمت شده است.

در حديثي رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم چنين مي فرمايد: «سلموا علي اليهود و النصاري، و لا تسلموا علي يهود امتي!

قيل: يا رسول الله! من يهود امتك؟

قال صلي الله عليه وآله وسلم: الذين يسمعون الأذان و الاقامة و لم يحضر الجماعة؛

به يهود و نصاري سلام كنيد، و بر يهود امت من سلام نكنيد!

عرض كردند: يا رسول الله! يهود امت شما كيست؟

فرمود: آن هايي كه اذان و اقامه را مي شنوند، ولي در نماز جماعت حضور پيدا نمي كنند.»

علت اين كه رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله وسلم مسلماناني را كه در نماز جماعت شركت نمي كنند، سرزنش مي نمايد، اين است كه آنان وحدت مسلمين را



[ صفحه 125]



مي شكنند و با اعمال خويش تفرقه و جدايي در بين مسلمين به وجود مي آورند، و با عدم حضورشان در صحنه ي شعاير اسلامي، دشمنان را به اسلام و مسلمين مسلط مي نمايند.

نه تنها مؤمنين بايد در صف جماعت شيعه حضور پيدا كنند، بلكه در صفوف اهل تسنن نيز شركت نمايند، از نظر روايات و احاديث ما شيعيان اثني عشري شركت در نماز جماعت اهل سنت بلامانع است، بلكه جهت حفظ وحدت با تمام مسلمين توصيه و تأكيد فراوان نيز شده است.

از حضرت صادق عليه السلام نقل شده است: «من صلي معهم في الصف الاول كمن صلي خلف رسول الله صلي الله عليه وآله وسلم في الصف الاول؛ كسي كه با اهل تسنن در صف اول نماز جماعت آنان بايستد و نماز بخواند، مانند كسي است كه با پيامبر خدا صلي الله عليه وآله وسلم در صف اول نماز آن حضرت به نماز ايستاده باشد.» [1] .

در صحيفه علي بن جعفر از برادرش موسي بن جعفر عليهماالسلام نقل شده است كه: «صلي حسن و حسين خلف مروان و نحن نصلي معهم؛ حضرت امام حسن و امام حسين عليهماالسلام پشت سر مروان (كه از دشمنان اهل بيت عليهم السلام بود) نماز مي خواندند، ما نيز با اهل تسنن نماز مي خوانيم.» [2] .

در احاديث آمده تقيه براي حفظ وحدت مسلمين و جهت حفاظت از كيان اسلام و جلوگيري از تفرقه است تا دشمن از وحدت مسلمانان بهراسد و طمع به منافع و منابع و سرزمين مسلمانان ننمايد. [3] .

نظر مبارك حضرت امام خميني قدس سره در مورد تقيه و نماز خواندن با اهل تسنن نيز چنين است: «بدون اشكال تقيه اضطراري تابع عنوان اضطرار و ضرورت است، بدون توجه به سبب آن بنابراين، اگر فرضا شخص كافر، يا



[ صفحه 126]



پادشاه شيعي يا غيره، كسي را ناچار به انجام عبادت به طرز خاصي كند، مجزي است.

جاي تقيه مداراتي: تقيه مداراتي كه به آن ترغيب شده و عبادات با آن محبوب ترين و بافضيلت ترين عبادات است، اختصاص به تقيه با اهل سنت دارد. همچنان در روايات فراواني كه در اين باره آمده است، شايد راز آن صلاح مسلمانان يا وحدت كلمه، و عدم تفرق و پراكندگي جماعت آنان است، تا در ميان ساير ملل ذليل و خوار نشوند و تحت سلطه و سيطره كفار قرار نگيرند.

خلاصه، حفظ وحدت و هماهنگي بين مسلمين لازم است و اسلام تفرقه و جدايي را در بين مسلمانان در تمام فرقه ها به شدت محكوم نموده و تلاش در وحدت آنان دارد.