حماد بن عيسي گويد: «امام جعفرصادق عليه السلام به من فرمود: اي حماد مي تواني نماز بخواني. گفتم: آقاي من! كتاب حريز را كه در نماز است مي دانم. فرمود: يك نمازي بخوان. حماد مي گويد: حركت كردم نمازي خواندم. فرمود: چقدر قبيح است كه شخصي شصت يا هفتاد سال بر او بگذرد و يك نماز تام و تمام كامل انجام نداده باشد. حماد گفت: پس من در نفس خويش ذلت و خواري را يافتم. عرض كردم: فداي تو شوم! مرا نماز تعليم فرما. پس امام عليه السلام حركت كرد و قد راست رو به قبله ايستاد و دستهاي خود را بر دو ران خود گذاشت و انگشتها را به يكديگر قرار دادند و انگشتهاي پا را نيز روي به قبله نمود و با خشوع فرمودند: «الله اكبر». پس سوره ي حمد را با تأني قرائت فرموده و بعد سوره ي توحيد را، پس از تمام شدن قرائت به اندازه ي نفس كشيدني صبر فرموده، سپس دستها را در مقابل صورت بلند كرده در حال ايستاده فرموده: «الله اكبر» و پس از تمام شدن تكبير ركوع فرمودند، در حالي كه دو كف دست را بر دو زانو گذاشته و انگشتهاي دست باز و دو زانو را عقب زده و پشت مبارك آن حضرت راست و مستقيم، به طوري كه اگر يك قطره آب يا روغن بر پشت آن حضرت مي ريختند، به هيچ طرفي نمي رفت (به خاطر مساوي بودن سطح پشت حضرت) و گردن را كشيده و چشمها را برهم گذاشته و سپس سه مرتبه با تأمل فرمود: «سبحان ربي العظيم و بحمده»، سپس سر از ركوع برداشتند و وقتي كه بدن حضرت قد راست آرام گرفت، فرمود: «سمع الله لمن حمده»، پس از آن در همان حال ايستاده دستها را مقابل صورت بلند نموده و فرمودند: «الله اكبر» و سپس براي سجده سرازير شد، به طوري كه دستها را مقابل زانوها گذاشت و انگشتها را بسته مقابل صورت پس سه مرتبه فرمودند: «سبحان ربي الاعلي



[ صفحه 122]



و بحمده» و هيچ چيزي از بدنش بر يكديگر نگذاشته، اعضاء و جوارح را از يكديگر جدا فرمودند و سجده فرمودند بر هشت موضع: دو كف دست و دو زانو و دو انگشت بزرگ پا و پيشاني و دماغ، و فرمودند: هفت موضع واجب است و گذاشتن دماغ بر زمين مستحب است. پس سر از سجده برداشتند، وقتي راست نشستند و فرمودند: «الله اكبر» پس بر ران چپ نشسته و پشت قدم راست، را بر كف پاي چپ قرار دادند و فرمودند: «استغفر الله ربي و اتوب اليه»، پس در حال نشسته تكبير فرمودند، و بعد مثل سجده اول، به سجده دوم عازم شدند. هيچ عضوي از اعضاي آن حضرت بر عضو ديگر نچسبيده بود، نه در حال ركوع و نه در حال سجود. پس به همين طور دو ركعت نماز خواندند و انگشتهاي دست ها در حال تشهد به هم چسبيده و بعد از تشهد سلام فرمودند. پس فرمودند: اي حماد! اين طور نماز بخوان». [1] .