امام علي عليه السلام فرمودند:
«نِعْمَ الْبَيْتُ الْحَمَّامُ يُذَكِّرُ النَّارَ وَ يَذْهَبُ بِالدَّرَنِ؛ (1)
خوب خانه اي است حمام، آدمي را به ياد آتش مي اندازد، و چرك بدن را مي برد.»
اين روايت با كوتاهي اش، اشارات لطيفي به مطالب مهم و بزرگي دارد؛ از جمله جلو انداختن ياد آتش بر از بين رفتن چرك بدن، آموزش و ياد دادن تقدم آخرت بر دنيا حتي در كارهاي دنيايي، و اين روش آن حضرت بود در همه كارها و احوالاتشان، بلكه بالاتر از اين ها، هرگاه بر آن حضرت دو كاري كه از تمام جهات رضاي خداوند در آن ها برابر و مساوي بودند، رو مي آورد، حضرت آن كاري را انتخاب مي نمود كه بر نفسش سخت تر بود، و شايد مقدم داشتن ياد خدا در همه اشياء، يكي از معاني فرمايش آن حضرت باشد كه فرمودند:
«إنّه ما نَظرتُ إلي شي ءٍ إلّا و رأيتُ الله قَبله و بَعده و مَعه؛
«به چيزي ننگريستم، جز آن كه در قبل و بعد و همراه آن خدا را ديدم.»

مؤمن به خاطر ايمانش به آخرت، همواره از آتش ترسان است تا وقتي كه از پل صراط عبور كرده و از آن در امان باشد، و كسي كه از چيزي ترسان باشد با ديدن هر چه كه شبيه آن است، بياد آن مي افتد و حمام در بعضي از جهات به جهنم شباهت دارد؛ زيرا در جهنم، از پايين آتش و از بالا تاريكي و در درون آب جوشان است.
از جمله اشارات آن است كه مؤمن بايد از هر چه كه مي بيند، بياد چيزي از آخرت بيافتد.
حمام از اين جهت خصوصيتي ندارد، بلكه حكم عامي است؛ براي مثال با آتش حمام بياد آتش جهنم، با تاريكي حمام به ياد تاريكي قبر بيافتد، و اگر از چيزي وحشت كرد، وحشت قبر را به ياد آورد، و اگر چيز پوسيده اي (به مناسبت رطوبت) ديد، به ياد پوسيدگي در گور افتد، و هم چنين ساير چيزها.
از جمله لطائف حمام، نظافت است كه حتي نظافت و پاكيزگي بدن كاري مورد پسند است. و مستحب است اين كه وقتي انسان داخل مخزن سوم آب گرم حمام شد بگويد:
«نعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ وَ نَسْأَلُهُ الْجَنَّة؛ (2)
از آتش به خدا پناه برده و بهشت را مسألت داريم.» (3)