چگونگي غسل


1. نيت
2. شستن سر و صورت و گردن
3. شستن طرف راست بدن از شانه تا انگشتان پاي راست.
4. شستن طرف چپ بدن مثل طرف راست (اين طور غسل كردن را ترتيبي مي گويند).
- در «غسل ترتيبي» بايد هر قسمت را طوري بشوييم كه مطمئن شويم جايي نشسته نمانده است و با هر قسمت، مقداري از اطراف آن را هم بشوييم تا مطمئن شويم كه تمام آن قسمت را شسته ايم. مثلاً طرف راست را كه مي شوييم كمي از طرف چپ را هم همراه آن بشوييم.
- غسل را مي توان در استخر، حوض و جاهايي شبيه اينها با يكدفعه فرو رفتن در آب انجام داد، اين گونه غسل كردن، «غسل ارتماسي» نام دارد.
- در غسل ارتماسي بايد آب در يك لحظه تمام بدن را فرا گيرد. (1)
در باب غسل مطلب تازه اي كه بايد افزود اين است كه، وقتي در غسل تمام بدن شسته مي شود، انسان بايد به اين حقيقت پي ببرد كه تطهير به مقدار كثافتي است كه وجود دارد؛ بنابراين تكليفش را در پاك كردن و تطهير قلب و روح و درونش از هر چه كه آن را پليد و كثيف مي كند در مي يابد.
مستحب است انسان در ابتداي غسل كردن نام خدا را برده و در اثناي غسل اين دعاي وارده را بخواند:
«اللَّهُمَّ طَهِّرْنِي وَ طَهِّرْ قَلْبِي وَ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَ أَجْرِ عَلَي لِسَانِي مِدْحَتَكَ وَ الثَّنَاءَ عَلَيْكَ اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لِي طَهُوراً وَ شِفَاءً وَ نُوراً- إِنَّكَ عَلي كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِير» (2)
و پس از فراغت از غسل چنين گويد:
«اللَّهُمَّ طَهِّرْ قَلْبِي، وَ زَكِّ عَمَلِي، وَ تَقَبَّلْ سَعْيِي، وَ اجْعَلْ مَا عِنْدَكَ خَيْراً لِي، اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنَ التَّوَّابِينَ وَ اجْعَلْنِي مِنَ الْمُتَطَهِّرِينَ» (3)
به جز اين دعا دعاهاي ديگري نيز روايت شده است.
اين اذكار شاهدي است بر اين كه غرض اصلي، و مهمترين هدف از طهارات، طهارت و پاكي قلب و شرح صدر است.
به هر حال، همان طور كه طهارت و پاكي اعضاء و جوارح بدن، موانع داخل شدن به مسجد را برطرف مي كند، طهارت باطن از شوائب و تيرگي هاي اين عالم تاريك طبيعت، موانع بازگشت به دار الخلود - كه همان دارالسلام و سراي زندگي واقعي و در جوار الهي است - را برطرف مي كند، و با داخل شدن به اين سراي جاودان بنده به خدا نزديك شده به معارف برطرف كننده حجاب ها دست يافته، در نتيجه آنچه پيش خداست را بهتر از آنچه پيش خود و مردم است خواهد ديد و به باطن دنيا كه عالم غرور است پي خواهد برد. (4)

پاورقي

1- در آستان نماز، محسن رباني، ص 38-41.
2- مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج 1، ص 10.
3- هداية الأمة، ج1، ص 183.
4- امام خميني قدس سره در كتاب آداب نماز در مورد اسرار غسل مي فرمايند: اهل معرفت گويند كه جنابت، خروج از باطن عبوديت و دخول در غربت است، و اظهار ربوبيت و دعواي منيت است، و دخول در حدود مولي و اتصاف به وصف سيادت است، و غسل براي تطهير از اين قذارات و اعتراف به تقصير است. و بعضي از مشايخ يكصد و پنجاه حال در ضمن ده فصل ذكر نموده، كه بايد بنده سالك تطهير از آنها نمايد در خلال غسل، كه غالب آن ها يا تمام آن ها به عزت و جبروت و كبرياي نفس، و خودخواهي و خودبيني برگردد. نويسنده گويد: كه جنابت فناي در طبيعت، و غفلت از روحانيت، و غاية القصواي كمال سلطنت حيوانيت و بهيميت و دخول در اسفل السافلين است. و غسل، تطهير از اين خطيئه و رجوع از حكم طبيعت است، و دخول در سلطان رحمانيت و تصرف الميت است به شستشو نمودن جميع مملكت نفس را كه فاني در طبيعت بود و به غرور شيطان مبتلا شده بود.

بازگشت