غسل و بعضي از حكمتهاي احتمالي آن


«... وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضي أَوْ عَلي سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ ما يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ (1)
و اگر جُنُب ايد خود را پاك كنيد [= غسل نماييد]؛ و اگر بيمار يا در سفر بوديد، يا يكي از شما از قضاي حاجت آمد، يا با زنان نزديكي كرده ايد و آبي نيافتيد؛ پس با خاك پاك تيمّم كنيد، و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد. خدا نمي خواهد بر شما تنگ بگيرد، ليكن مي خواهد شما را پاك، و نعمتش را بر شما تمام گرداند، باشد كه سپاسِ [او] بداريد.»

جنابت به دو صورت حاصل مي شود:
1. خروج مني از مجرا
2. عمل مقاربت ولو مني خارج نشود.

در اين دو صورت براي نماز غسل واجب مي شود.

لازم به ذكر است دو نوع آب لزج و چسبنده ديگر از مردان خارج مي شود كه با جهش شهواني همراه نيستند و پاك مي باشند و غسل هم لازم ندارند.
توضيح: غسل كردن به خاطر نماز، مورد تأكيد قرار گرفته است. غسل نوعي شستشوي ظاهر بدن، همراه با قصد تقرب خداوند است و چون از وضو كامل تر است اول سر و گردن و سپس طرف راست و بعد طرف چپ شسته مي شود؛ زيرا در وضو نيز اين ترتيب هست، اما به صورتي مختصرتر. اين گونه شستشوي بدن بايد انسان را متوجه تطهير كامل دروني بنمايد و از صفات ناپسند مبرا شود و زنگار ماديات را از دل بزدايد.
غسل جنابت به خودي خود مستحب است و براي نماز در صورت امكان واجب است؛ (2) زيرا خداوند مطهران را دوست دارد.
جنب بايد از رفتن به مسجدالحرام و توقف در مساجد ديگر و در حرم پيامبر و امام معصوم خودداري نمايد. و همچنين از مس نمودن خط قرآن (حيض و نفاس هم همين حكم را دارد). (3)

پاورقي

1- سوره مباركه مائده، آيه 6.
2- همچنين غسل حيض و نفاس كه مربوط به بانوان است، براي نماز واجب مي شود.
3- پيام نماز و رازهاي آن، علي اكبر عارف، ص78-77.

بازگشت