معناي لغوي و اصطلاحي اذان


اذان در لغت، مطلق اعلام است؛ و در شرع اعلام و ندايي است براي نماز واجب كه بندهاي مشخص دارد و در اوقات معين گفته مي شود.
در قرآن نمونه هايي از اين ندا آمده است:
«وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَي الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُون؛ (1)
چون بانگ زنيد و آنان را - كساني كه دين را بازيچه مي انگارند - به نماز فراخوانيد، آن را به مسخره و بازي مي گيرند؛ اين رفتار از آن روست كه عقل خود را به كار نمي گيرند.»
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلي ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُون ؛ (2)
اي كساني كه ايمان آورده ايد، آن گاه كه روز جمعه براي نماز بانگ برآورند، سوي ذكر خدا (و نماز جمعه) بشتابيد، و داد و ستد را رها كنيد، اين براي شما بهتر است اگر آگاهي يابيد (و حقيقت آن را بدانيد).»

پيداست كه اذان گر چه اعلامي است براي نماز واجب، ليكن در درون آن جوانب ديگري لحاظ شده كه براي مسلمان فوايد فراواني در بر دارد؛ به جاست تأكيد شود كه اذان تنها اعلام براي نماز نيست، بلكه فصل هايي دارد كه در حيات اسلامي بيانگر واقعيت هاي اجتماعي بسياري است؛ در الفاظ آن معناي اسلام و اصول و عقايد اسلامي گرد آمده اند. (3)

پاورقي

1- سوره مباركه مائده، 58.
2- سوره مباركه جمعه، آيه 9.
3- پژوهشي درباره ي اذان ، استاد سيد علي شهرستاني، ص30-31.

بازگشت