برگزاري جلسه هاي پرسش و پاسخ در مسجد


در عمل، جلساتي كه مسلمانان بتوانند پرسش هاي علمي خود را با پيامبر صلي الله عليه و آله در ميان بگذارند نيز در مسجد تشكيل مي يافت. از ابن عباس نقل شده كه گفته است:
«پيامبر صلي الله عليه و آله پس از به جاي آوردن نماز صبح، تا طلوع آفتاب در جايگاه نماز خويش مي نشست.» (1)
شواهدي نشان مي دهد كه بخشي از اين فاصله ي زماني به برگزاري جلسه هاي پرسش و پاسخ اختصاص مي يافته است.
پيامبر صلي الله عليه و آله پس از به جاي آوردن نماز صبح در كنار ستون توبه مي نشست. پيش از نشستن آن حضرت، ضعيفان، بينوايان، تنگدستان و ميهمانان پيامبر صلي الله عليه و آله در آن جا جلسه اي برپا مي كردند. رسول خدا در جلسه ي آنان حضور مي يافت؛ آياتي را كه شبانگاه بر وي نازل شده بود، بر آنها تلاوت مي نمود و تا طلوع آفتاب با آنان به بحث و گفتگو مي پرداخت. (2)
ابوموسي نيز گفته است: چون پيامبر صلي الله عليه و آله نماز صبح را به جاي مي آورد، گرد او جمع مي شديم؛ برخي درباره ي تفسير آيه هاي قرآن از وي سؤال مي كردند. گروهي پرسش هايي را پيرامون احكام و واجبات ديني با آن حضرت در ميان مي گذاشتند. عده اي نيز تعبير خواب خود را از پيامبر صلي الله عليه و آله مي پرسيدند. (3)
پيامبر صلي الله عليه و آله با كساني كه به منظور پرسش و ياد گرفتن دانش به حضورشان مي آمدند، با گشاده رويي كامل برخورد مي كرد و با بيان پاداش و فضيلت دانش آموختن، آنان را به اين كار تشويق مي نمود. آن حضرت به سفيان بن غسان كه به قصد فراگرفتن دانش به حضور وي در مسجد آمده بود، فرمود:
«آفرين بر جوينده ي دانش! فرشتگان الهي چون دانش را دوست مي دارند، با بال هاي خود، دانش پژوهان را در بر مي گيرند. شمار زيادي از آنها گرداگرد جويندگان علم حلقه مي زنند؛ آن گونه كه در اثر كثرت جمعيت به آسمان مي رسند.» (4)

پاورقي

1- عمر بن شبه، تاريخ المدينة المنوره، ج 2، ص 567.
2- سمهودي، وفاء الوفاء، ج 2، ص 445.
3- عبدالحي الكتاني، التراتيب الاداريه، ج 2، ص 278.
4- زين الدين بن علي عاملي، منية المريد في ادب المفيد و المستفيد، ص 106 - 107، تحقيق: رضا مختاري. دفتر تبليغات اسلامي، قم، چاپ دوم، 1414 ه.ق؛ كوي دوست ، رحيم نوبهار، ص158-159.

بازگشت